Theo quy định, có nhiều cơ quan có thẩm quyền xử phạt hành chính với hành vi hút thuốc nơi công cộng. Nhưng thực tế hành vi này ít bị lập biên bản và xử phạt hành chính là do chưa có lực lượng chuyên trách, còn với người có thẩm quyền lập biên bản thì cũng chưa tích cực, quyết liệt trong việc lập biên bản cũng như xử phạt hành chính.
Cũng theo quy định, các cơ quan có thầm quyền về xử lý vi phạm hành chính là các cơ quan thanh tra liên ngành về y tế từ trung ương tới địa phương; các cơ quan quản lý thị trường; cơ quan công an và UBND các cấp. Các cơ quan này đều có thẩm quyền xử phạt và việc xử phạt đó đều phải tuân thủ các quy định về trình tự thủ tục xử lý vi phạm hành chính trong đó có trình tự lập biên bản xử phạt. Người vi phạm phải có trách nhiệm nộp tiền phạt tại các kho bạc của cơ quan đăng ký xử phạt.
Theo bác sĩ Lê Bích Liên – Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng 1, TP HCM cho biết, bệnh viên không phạt được trường hợp nào hút thuốc lá trong bệnh viện vì cái khó là do bệnh viện không có thẩm quyền xử phạt. Khi bảo vệ phát hiện người nào đó hút thuốc, nhắc nhở không được, gọi công an vào thì người hút dập thuốc đi mất. Cấm hút thuốc nơi công cộng là đúng, nhưng thực tế nhiều người vẫn hút thuốc nơi công cộng, chỗ không được hút mà không có biện pháp xử phạt khả thi.
Theo bác sỹ Trịnh Văn Hiệp, Ban chủ nhiệm Chương trình Phòng chống tác hại thuốc lá, thuộc Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh, việc xử phạt hiện nay là đang một trở ngại. Theo quy định về xử phạt là các cơ quan thanh tra liên ngành về y tế từ trung ương tới địa phương; cơ quan quản lý thị trường; cơ quan công an và ủy ban nhân dân các cấp. Tuy nhiên, lực lượng chuyên trách còn mỏng, trong khi việc hút thuốc diễn ra quá nhanh nên khó kiểm soát hết.
Trong khi đó, các đơn vị quản lý những địa điểm công cộng như trường học, bệnh viện, bến xe thì không có quyền xử phạt người hút thuốc. Bác sỹ Trịnh Văn Hiệp cho rằng, hiện nay nhiều vi phạm có thể xử phạt như vi phạm về quảng cáo, về tiếp thị, khuyến mãi thuốc lá nhưng chưa bị kiểm tra xử lý. Vì vậy, muốn xử phạt thì phải thực hiện nhiều giai đoạn, nhiều mức độ khác nhau. Đối với những trường hợp tiếp tục vi phạm thì phải áp dụng biện pháp nặng hơn. Việc tổ chức xử phạt phải nghiêm túc, phải có sự chuẩn bị bài bản thì mới nghiêm, mới hiệu quả.
