Ảnh minh họa
Báo cáo đã tập hợp ý kiến phản hồi của 3.048 doanh nghiệp đang tiến hành các hoạt động sản xuất, kinh doanh xuất nhập khẩu, logistics... và 46 bộ ngành, cơ quan liên quan đến Cơ chế Một cửa quốc gia và lĩnh vực quản lý kiểm tra chuyên ngành trong thời gian từ tháng 4-2021 đến tháng 4-2022. Báo cáo không chỉ phản ánh những khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp khi tiến hành các thủ tục hành chính qua Cơ chế Một cửa quốc gia, quản lý kiểm tra chuyên ngành, mà còn cung cấp các ý kiến đề xuất từ chính các bộ ngành, cơ quan nhà nước có liên quan, nhằm hoàn thiện hơn nữa Cơ chế Một cửa quốc gia và hoạt động quản lý kiểm tra chuyên ngành. Qua đó nhằm tăng cường công tác phối hợp giữa các bộ ngành trong lĩnh vực này, nâng cao hiệu quả thực thi và góp phần tạo thuận lợi cho cộng đồng doanh nghiệp trong hoạt động xuất nhập khẩu.
Từ 249 thủ tục trên Cổng thông tin một cửa quốc gia, nhóm nghiên cứu chọn 12 thủ tục hành chính có số lượng tờ khai lớn nhất để khảo sát, đánh giá. Kết quả khảo sát của nhóm nghiên cứu VCCI cho thấy khi doanh nghiệp thực hiện các thủ tục qua Cơ chế Một cửa quốc gia sẽ giảm đáng kể về thời gian, chi phí so với phương thức truyền thống là nộp hồ sơ giấy trực tiếp tại cơ quan quản lý nhà nước. Về mức độ thuận lợi khi thực hiện các thủ tục hành chính trên Cổng thông tin một cửa quốc gia, có 45 - 81% cho biết dễ dàng thực hiện các thủ tục trên Cổng tùy theo từng lĩnh vực.
Đối với hoạt động quản lý và kiểm tra chuyên ngành: Phương thức cung cấp thông tin qua Cổng thông tin một cửa quốc gia nhìn chung nhận được sự đánh giá tích cực hơn so với các phương thức còn lại. Khoảng 60% doanh nghiệp hài lòng với kết quả phản hồi của các cơ quan quản lý chuyên ngành. Mức độ thuận lợi khi tuân thủ các thủ tục kiểm tra chuyên ngành trong lĩnh vực quản lý chất lượng hàng hóa chỉ ở mức trung bình. 59% doanh nghiệp đã gặp ít nhất một loại khó khăn nào đó trong quá trình tuân thủ thủ tục kiểm tra chuyên ngành.
Báo cáo cũng đưa ra một số khuyến nghị để cải thiện hiệu quả hoạt động Cổng thông tin một cửa quốc gia như: Cập nhật kịp thời và đầy đủ tình trạng xử lý hồ sơ để tiện lợi cho doanh nghiệp tra cứu; các bộ, ngành cần thường xuyên cập nhật thông tin trên Cổng khi có quy định mới... Tiếp tục đơn giản hóa thủ tục hành chính, áp dụng hồ sơ điện tử triệt để hơn; thực hiện tiếp nhận và xử lý hồ sơ hoàn toàn qua mạng Internet thay vì tình trạng vừa làm trên giấy vừa làm trên mạng còn khá phổ biến hiện nay; tiếp tục rà soát quy trình để rút gọn công đoạn khai hồ sơ. Giải đáp vướng mắc cần hiệu quả hơn, cải thiện chức năng hỏi – đáp trên Cổng; phản hồi kịp thời hơn và cung cấp thông tin hữu ích hơn với vấn đề doanh nghiệp gặp phải. Tiếp tục nâng cấp hạ tầng kỹ thuật và các dịch vụ trên Cổng.
Ngoài ra, cũng cần cải cách công tác kiểm tra chuyên ngành như: Giảm tình trạng chồng chéo trong kiểm tra chuyên ngành. Giảm nhũng nhiễu và chi phí ngoài quy định. Tăng cường triển khai cơ chế một cửa quốc gia trong hoạt động kiểm tra chuyên ngành. Tập trung cải thiện những lĩnh vực, khâu quy trình còn phiền hà, rà soát hoạt động “lấy mẫu kiểm tra” vì đây là khâu doanh nghiệp thường phản ánh tình trạng gặp khó khăn; đặc điểm này hầu như tương đồng ở tất cả thủ tục kiểm tra chuyên ngành của các bộ ngành trong diện đánh giá; nhóm các bộ ngành có khâu lấy mẫu bị đánh giá kém thuận lợi nhất là Bộ Xây dựng, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế.
Báo cáo cho thấy, để nâng cao hiệu quả Cơ chế Một cửa quốc gia và cải cách thủ tục quản lý, kiểm tra chuyên ngành trong thời gian tới, các cơ quan nhà nước cần thường xuyên rà soát, cắt giảm, đơn giản hoá và áp dụng số hoá triệt để quy trình tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính. Việc sớm có quy chế kết nối, chia sẻ thông tin, dữ liệu sẽ giúp giảm thiểu gánh nặng yêu cầu thông tin không cần thiết đối với các doanh nghiệp, đồng thời nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực xuất nhập khẩu.
