Giám đốc Sở TT&TT Lào Cai Hồ Khánh Quang
*PV: Xin ông cho biết những nét khái quát về thành tựu của tỉnh Lào Cai trong việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2016-2020, nhất là vấn đề truyền thông và Giảm nghèo về thông tin thời gian vừa qua?
*Giám đốc Sở TT&TT Hồ Khánh Quang: “Giảm nghèo về thông tin” đóng vai trò quan trọng trong Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2016 – 2020; việc đưa thông tin về cơ sở đã góp phần nâng cao nhận thức của người dân, nhất là người dân ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn trong việc giảm nghèo, phát triển kinh tế. Ðây cũng là hiệu quả từ chính sách chung của tỉnh Lào Cai, khi xác định giảm nghèo thông tin, giúp các tầng lớp nhân dân nâng cao khả năng tiếp cận kiến thức, ứng dụng khoa học, kỹ thuật vào phát triển kinh tế, cuộc sống hằng ngày; góp phần đẩy lùi những hủ tục lạc hậu. Do đó, Sở TT&TT tỉnh Lào Cai đã sớm triển khai dự án truyền thông về giảm nghèo thông tin, tổ chức các lớp tập huấn cho cán bộ làm công tác thông tin, tuyên truyền; sau 02 năm thực hiện chương trình “Giảm nghèo về thông tin” tỉnh Lào Cai đã thu được những thành tựu cụ thể như sau:
Sự phát triển của thông tin và truyền thông đã góp phần rút ngắn khoảng cách thụ hưởng các dịch vụ bưu chính viễn thông, hưởng thụ thông tin giữa các vùng, miền; đáp ứng nhu cầu thông tin ngày càng cao cho mọi tầng lớp nhân dân trên địa bàn tỉnh. Trong 2 năm (2016 - 2017) Lào Cai đã tổ chức thành công cuộc thi bài viết hay về chủ đề “Xây dựng nông thôn mới” trên bản tin số Xuân, tham gia trưng bày tại Hội Báo Xuân tỉnh Lào Cai hàng năm. Năm 2017 hỗ trợ Đài TT-TH các huyện 30a (Bắc Hà, Mường Khương, Si Ma Cai), các huyện 30b (Bát Xát, Văn Bàn, Sa Pa) phát sóng 86 chương trình phát thanh và 46 chương trình truyền hình; phối hợp với đài PTTH tỉnh xây dựng 05 chương trình phát thanh tuyên truyền các vấn đề liên quan đến nông nghiệp, nông thôn và nông dân về việc ứng dụng khoa học, kỹ thuật vào phát triển kinh tế, cuộc sống hằng ngày phát trên đài PT-TH tỉnh và in sao đĩa gửi về các trạm truyền thanh xã để tuyên truyền.
Mạng lưới bưu chính, viễn thông vươn tới vùng sâu, vùng xa; mạng lưới điện thoại di động được phủ sóng rộng khắp trên toàn tỉnh với trên 1.400 trạm thông tin di động. 700.000 thuê bao điện thoại với mật độ 105 thuê bao/100 dân. 100% số xã đã có kết nối cáp quang đảm bảo thông tin liên lạc thông suốt phục vụ chính quyền và nhân dân. Hiện, Lào Cai có 164/164 xã, phường, thị trấn có trạm truyền thanh và 1.605 cụm loa truyền thanh thôn, bản. Hiện toàn tỉnh có 32.000 thuê bao sử dụng dịch vụ truyền hình cáp; 18.000 thuê bao sử dụng dịch vụ MyTV. Tỷ lệ hộ dân nghe được Đài Tiếng nói Việt Nam đạt 97%, xem được truyền hình Việt Nam và truyền hình Lào Cai đạt 90%, nghe được chương trình phát thanh địa phương đạt 95%; 80% hộ dân có thiết bị xem truyền hình.
Bên cạnh đó, tỉnh Lào Cai cũng quan tâm đến công tác đào tạo, tập huấn, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ thông tin và truyền thông cơ sở: năm 2016, Sở Thông tin và Truyền thông đã tổ chức 02 lớp tập huấn cho 189 học viên là cán bộ quản lý, vận hành trạm truyền thanh cấp xã, các tuyên truyền viên cấp xã về kỹ năng viết tin bài; quản lý, vận hành trạm truyền thanh cơ sở cách xây dựng chương trình truyền thanh tuyên truyền trên trạm truyền thanh về việc hướng dẫn sản xuất, chăn nuôi, phát triển kinh tế, xã hội góp phần xóa đói, giảm nghèo ở địa phương; dự kiến cuối năm 2017 sẽ tổ chức 01 lớp tập huấn cho 100 học viên là cán bộ không chuyên trách cấp xã phụ trách vận hành trạm truyền thanh cấp xã, báo cáo viên, tuyên truyền viên cấp xã của 9 huyện, thành phố.
*PV: Vậy theo ông, trong quá trình triển khai thực hiện việc truyền thông và giảm nghèo về thông tin, tỉnh có gặp phải những khó khăn, vướng mắc cần phải giải quyết?
*Giám đốc Sở TT&TT Hồ Khánh Quang: Lào Cai là tỉnh có địa hình rộng, phức tạp, dân cư ở khu vực vùng sâu, vùng xa sinh sống không tập trung; nhiều trạm truyền thanh và cụm loa thôn, bản đã xuống cấp, bị hư hỏng nặng, chưa có kinh phí sửa chữa, ảnh hưởng tới công tác tuyên truyền (hiện 03 Đài Truyền thanh – Truyền hình chưa được đầu tư nâng cấp gồm: huyện Mường Khương, Bảo Thắng, Văn Bàn; 17 trạm truyền cấp thanh xã hỏng không hoạt động và 19 trạm truyền thanh hoạt động kém hiệu quả (hầu hết là các trạm được đầu tư từ trước năm 2010) 63 trạm hoạt động theo tần số cũ không phù hợp với quy định về Quy hoạch sử dụng kênh tần số phát thanh FM đến năm 2020 (Thông tư số 03/2013/TT-BTTTT ngày 23/01/2013 của Bộ TT&TT), 34 trạm có công suất (30W); địa hình phức tạp, nhiều đồi núi do đó ảnh hưởng đến sự tiếp và phát sóng các chương trình phát thanh truyền hình; tỷ lệ hộ xem truyền hình Lào Cai còn khá thấp, đặc biệt là các xã nghèo, huyện nghèo do người dân chưa có thiết bị xem truyền hình. Không những vậy, các xã thường xuyên luân chuyển cán bộ, ảnh hưởng đến việc tuyên truyền và vận hành trạm truyền thanh cơ sở.
*PV: Theo ông, để nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền thì vai trò của báo chí, hệ thống đài truyền thanh, truyền hình ở địa phương có ý nghĩa như thế nào trong việc tuyên truyền chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước và chỉ đạo điều hành của tỉnh đối với công tác giảm nghèo bền vững?
*Giám đốc Sở TT&TT Hồ Khánh Quang: Thời gian qua, lãnh đạo và nhân dân tỉnh Lào Cai đánh giá rất cao vai trò phản biện của báo chí, hệ thống đài truyền thanh cơ sở trong việc tuyên truyền chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước và chỉ đạo điều hành của tỉnh đối với công tác giảm nghèo bền vững. Những chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước sau một thời gian đi vào cuộc sống, khi bộc lộ những bất cập thiếu tính thực hiện, khó khả thi, báo chí tỉnh nhà đã phản ánh, truyền tải ý kiến phản biện của các cơ quan chức năng, đoàn thể và người dân trên tinh thần xây dựng, làm cơ sở để các cấp, các cơ quan có thẩm quyền xem xét điều chỉnh cho phù hợp.
Theo đó, Đài PT-TH tỉnh Lào Cai, duy trì hiệu quả các chuyên mục, chuyên đề “Nông nghiệp và phát triển nông thôn”, “Khoa học đời sống, “Kinh tế và phát triển”, “Chung tay xây dựng nông thôn mới” phát hàng tuần trên sóng phát thanh và truyền hình Lào Cai.
Trong chương trình phát thanh, đã tuyên truyền trên sóng phát thanh tiếng Việt ước gần 300 tin, bài; thực hiện chuyên mục “Chung tay xây dựng nông thôn mới” phát sóng hàng tuần, dịch ra 3 tiếng dân tộc (Mông, Dao, Giáy) phục vụ bà con đồng bào vùng cao.
Với chương trình truyền hình, duy trì hiệu quả chuyên mục “Xây dựng nông thôn mới”, thời lượng 20 phút/chuyên mục, phát sóng tuần thứ nhất của tháng và phát lại vào ngày hôm sau. Các tin, bài được phát bằng tiếng Việt và được biên dịch ra tiếng Mông phát sóng trên sóng truyền hình Lào Cai.
Đối với Báo Lào Cai, tập trung tuyên truyền các nội dung thông tin liên quan tới Quyết định số 1956/QĐ-TTG của Thủ tướng Chính phủ: Phê duyệt Đề án “Đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020” và của tỉnh Lào Cai trên các ấn phẩm Báo Lào Cai điện tử, thường kỳ, báo cuối tuần và Báo dành cho đồng bào dân tộc’’; ước đã đăng tải gần 500 tin, bài lên chuyên mục “Dạy nghề cho lao động nông thôn”, “Xây dựng Nông thôn mới”.
Với Hệ thống Cổng/trang Thông tin điện tử, Bản tin các sở, ban ngành: Cổng TTĐT tỉnh Lào Cai và các cổng thành viên duy trì hiệu quả kênh “Xây dựng nông thôn mới”, thông tin đầy đủ, phản ánh kịp thời các kết quả xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững, trong đó lồng ghép tuyên truyền về công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn.
Cổng TTĐT của Văn phòng Nông thôn mới tỉnh Lào Cai: Đã khai thác, cập nhật trên 400 tin, bài và hàng nghìn trang cơ sở dữ liệu về nông thôn mới và giảm nghèo bền vững: hệ thống văn bản, tài liệu về nông thôn mới; Sổ tay hướng dẫn đánh giá tiêu chí xã đạt chuẩn nông thôn mới giai đoạn 2016-2020; kết quả hoạt động, tiến độ thực hiện nông thôn mới của các ngành, địa phương trong tỉnh.
Trang TTĐT của Trung tâm giới thiệu việc làm tỉnh Lào Cai liên tục cập nhật những thông tin về việc làm, học nghề, chính sách có liên quan đến lao động, tư vấn hướng nghiệp, danh mục các cơ sở dạy nghề cho lao động nông thôn; các mô hình dạy nghề gắn với việc làm hiệu quả tại địa phương... đáp ứng nhu cầu tìm kiếm thông tin của lao động nông thôn.
Đối với bản tin của các sở, ban, ngành: Bản tin Khuyến nông, Lao động - Thương binh & Xã hội, Ứng dụng tiến bộ khoa học & Công nghệ, Nông thôn mới tỉnh Lào Cai... đã mở những chuyên mục như Phổ biến kiến thức; phổ biến khoa học kỹ thuật; Gương điển hình; Nông thôn mới; giới thiệu các mô hình phát triển kinh tế, gương điển hình tiên tiến trong lao động sản xuất, ...
Lào Cai đẩy mạnh công tác tuyên truyền qua hệ thống thông tin cơ sở
Đài TH-TH các huyện/thành phố, duy trì chuyên mục “xây dựng nông thôn mới”, phát trên sóng truyền thanh Đài TTTH cấp huyện và hệ thống loa truyền thanh thôn bản. Trong đó chú trọng cung cấp thông tin về cơ chế, chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn; các cơ sở dạy nghề có đủ điều kiện, các nghề đào tạo, các mô hình dạy nghề gắn với việc làm hiệu quả để lao động nông thôn biết và lựa chọn.
Qua đó cho thấy, với một lực lượng báo chí và truyền thông được đầu tư khá cơ bản từ nhân lực đến vật lực, thời gian qua báo chí Lào Cai được xem là kênh chủ lực để tuyên truyền định hướng, đưa thông điệp giảm nghèo của tỉnh đến người dân; xây dựng các phóng sự, chuyên đề về giảm nghèo, từ đó phát hiện và phổ biến nhân rộng các cá nhân, tổ chức, các điển hình tiên tiến trong giảm nghèo; đồng thời phát hiện các sai phạm, phê phán những biểu hiện không muốn thoát nghèo để nhận hỗ trợ từ Nhà nước.
*PV: Với vai trò là cơ quan tham mưu giúp UBND tỉnh ban hành các chủ trương, chính sách, định hướng công tác tuyên truyền về Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2016-2020, Sở TT&TT đã có những giải pháp gì nhằm thúc đẩy việc tuyên truyền trên địa bàn tỉnh, thưa ông?
*Giám đốc Sở TT&TT Hồ Khánh Quang: Với vai trò là cơ quan quản lý nhà nước tại địa phương, Sở TT&TT Lào Cai đã và đang triển khai nhiều giải pháp đồng bộ nhằm đẩy mạnh công tác tuyên truyền theo nội dung Chương trình mục tiêu Quốc gia Giảm nghèo bền vững của Chính phủ, kế hoạch Ủy ban nhân dân tỉnh giai đoạn 2016 - 2020, trong đó chú trọng các nội dung tuyên truyền sau: chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của nhà nước về đào tạo nghề; vị trí, vai trò của đào tạo nghề cho lao động nông thôn; các mô hình dạy nghề gắn với giải quyết việc làm có hiệu quả; xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững; cung cấp thông tin thị trường hàng hóa, hỗ trợ việc tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp; tư vấn học nghề, việc làm miễn phí;…phổ biến kinh nghiệm hay, cách làm hợp lý, những gương điển hình về giảm nghèo thành công, hướng dẫn ứng dụng khoa học tiến bộ trong sản xuất kinh tế góp phần xóa đói, giảm nghèo bền vững.
Đồng thời, chỉ đạo tăng cường nội dung thông tin, ấn phẩm báo chí, xuất bản phẩm về nông thôn, vùng núi, vùng đồng bào các dân tộc thiểu số nhằm nâng cao khả năng tiếp cận thông tin của người dân, nhất là trong quá trình chọn nghề và đào tạo việc làm để lao động nông thôn biết và lựa chọn, nhằm thay đổi và chuyển biến nhận thức trong giảm nghèo đến mọi tầng lớp nhân dân về chủ trương, chính sách giảm nghèo của Đảng và Nhà nước. Xác định rõ trách nhiệm, người nghèo phải tự vươn lên thoát nghèo là chính, chống tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước, cộng đồng.
Song song với đó là tiếp tục đầu tư, nâng cấp hệ thống truyền thanh cơ sở trong giai đoạn 2016-2020, ưu tiên sửa chữa, thay thế cho các trạm hỏng, trạm hoạt động kém để đảm bảo nhu cầu hưởng thụ thông tin của người dân; hàng năm, tiếp tục bố trí kinh phí chi thường xuyên cho hoạt động của hệ thống truyền thanh cơ sở; tranh thủ tối đa nguồn vốn ngân sách từ TW thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, các nguồn vốn khác.
Đặc biệt, chú trọng nâng cao hiệu quả hoạt động của các Điểm bưu điện văn hóa xã. Đào tạo, hướng dẫn cách biên tập tin, bài tuyên truyền trên trạm truyền thanh về việc hướng dẫn sản xuất, chăn nuôi, phát triển kinh tế, xã hội góp phần xóa đói, giảm nghèo ở địa phương. Hỗ trợ kinh phí phát sóng các chương trình phát thanh, truyền hình hướng dẫn sản xuất, chăn nuôi, phát triển kinh tế, xã hội góp phần xóa đói, giảm nghèo.
Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Lào Cai có 9 Đài truyền thanh - truyền hình cấp huyện, thành phố (gọi chung là các Đài) với chức năng tiếp sóng Đài Tiếng nói Việt Nam, Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Phát thanh – Truyền hình tỉnh. Ngoài ra, các Đài còn xây dựng chương trình phát thanh của huyện, thành phố; phối hợp với Đài Phát thanh - truyền hình tỉnh xây dựng các chuyên mục truyền hình địa phương phát trên sóng của Đài tỉnh phản ánh mọi mặt ở cơ sở. Bên cạnh đó, một hệ thống gồm 164 trạm truyền thanh xã, phường, thị trấn đang góp phần tích cực vào việc đưa thông tin đến với người dân một cách hiệu quả nhất với thời lượng tiếp phát sóng trung bình từ 6-10 giờ/ngày/trạm vào hai buổi sáng, chiều.
Mục tiêu của tỉnh Lào Cai đến năm 2020 có 83% xã, phường, thị trấn có trạm truyền thanh sử dụng tần số theo quy hoạch sử dụng kênh tần số phát thanh FM;95% thôn, bản, tổ dân phố có cụm loa truyền thanh; Nâng cấp thiết bị truyền thanh cho 3 Đài TT-TH huyện (Bảo Thắng, Mường Khương, Văn Bàn); Đầu tư cho 71 trạm truyền thanh xã, phường, thị trấn.
