Để giảm áp lực cho các cơ sở y tế cũng như trung tâm cách ly, thành phố Hà Nội quy định từ ngày 17/11, cách ly F1 tại nhà đối với các trường hợp đủ điều kiện theo quy định của Bộ Y tế và hướng dẫn của Sở Y tế. Đây là bước tiến mạnh mẽ thể hiện thần "thích ứng an toàn" trong phòng, chống dịch của thành phố.
Tuy nhiên, để chủ trương trên thành công, cần có sự quyết tâm của các trường hợp F1, gia đình, tổ phòng, chống COVID cộng đồng trong công tác giám sát, theo dõi người thuộc diện cách ly.
Lực lượng y tế tổ chức lấy mẫu xét nghiệm cho người dân phố Phú Đô, một trong 6 khu vực đang bị phong tỏa. Ảnh minh họa: Hoàng Hiếu/TTXVN
Nâng cao vai trò của tổ phòng, chống COVID cộng đồng
Bản tin về tình hình phòng, chống dịch COVID-19 của Sở Y tế thành phố Hà Nội nóng lên từng ngày. Ngày 9/11, được xem là kỷ lục từ trước tới nay, thành phố ghi nhận 222 ca dương tính với 105 ca trong cộng đồng, trong khu cách ly 97 ca và khu phong tỏa 20 ca. Đến ngày 15/11, kỷ lục trên đã bị phá khi trên địa bàn ghi nhận tới 289 ca dương tính với SARS-CoV-2; trong đó có 47 ca cộng đồng, 178 ca trong khu cách ly và 64 ca trong khu phong tỏa.
Số ca lây nhiễm tăng nhanh khiến cho hệ thống y tế quá tải, nguồn lực dành cho cách ly tập trung các trường hợp F1, F2 quá lớn. Không chỉ có vậy, việc cách ly tập trung cũng có thể dẫn tới nguy cơ lây nhiễm chéo giữa các trường hợp F1.
Từ thực tế này, thực hiện Nghị quyết 128 của Chính phủ và Quyết định số 4800 Bộ Y tế về "thích ứng an toàn linh hoạt" trong phòng, chống dịch, thành phố cho phép cách ly y tế F1 tại nhà. Cùng với đó, Hà Nội ban hành các điều kiện để được cách ly tại nhà như: Nơi cư trú dùng để cách ly phải là nhà ở riêng lẻ; căn hộ trong khu tập thể, khu chung cư phải có phòng cách ly riêng, khép kín và tách biệt với khu sinh hoạt chung của gia đình; trang bị đầy đủ phương tiện phòng hộ cá nhân phòng, chống lây nhiễm (khẩu trang y tế, găng tay y tế, giày, kính bảo hộ, quần, áo) để người nhà sử dụng khi bắt buộc phải tiếp xúc gần với người cách ly...
Nhiều người dân Thủ đô bày tỏ quan điểm đồng tình với chủ trương của thành phố cho phép cách ly y tế F1 tại nhà. Anh Nguyễn Hồ Nam ở chung cư Sushine Garden, phường Mai Động, quận Hoàng Mai (Hà Nội) cho biết, việc cách ly y tế tại nhà giúp người mắc hoặc nghi mắc COVID-19 có cảm giác đỡ hoang mang hơn so với đi cách ly tập trung. Bởi lẽ, trong số những người đi cách ly tập trung, không phải ai cũng khỏe mạnh, có người mang bệnh nền, tuổi già. Khi họ đến nơi cách ly tập trung lạ nhà khó ăn, ngủ sẽ ảnh hưởng lớn đến tâm lý, có thể sức khỏe bị sa sút. Cho nên việc cách ly F1 tại nhà với những trường hợp đủ điều kiện là chủ trương hoàn toàn hợp lý. Thực tế, tại các tỉnh, thành như: Thành phố Hồ Chí Minh, Bắc Giang, Bình Dương... cũng đã cho cách ly tại nhà đối với F1 và F0 không có triệu chứng.
Cùng suy nghĩ, bà Phạm Thu Thủy ở quận Hoàng Mai nhìn nhận, nhiều gia đình ở Hà Nội có đủ điều kiện để cách ly tại nhà nên chủ trương của thành phố đáp ứng được mong mỏi của người dân.
Ông Nguyễn Văn Tuấn, Chủ tịch UBND xã Ninh Hiệp (Gia Lâm) chia sẻ, địa phương đã cho 26 trường hợp F1 cách ly tại nhà (già yếu, trẻ em, phụ nữ mang thai). Để các ca F1 cách ly tại nhà đảm bảo an toàn, địa phương lập các chốt kiểm soát, yêu cầu tổ phòng, chống COVID cộng đồng thường xuyên kiểm tra, giám sát chặt chẽ; đồng thời cung cấp nhu yếu phẩm cần thiết đến tận nhà cho các trường hợp F1.
Ông Nguyễn Văn Tuấn đánh giá, việc cho F1 được cách ly tại nhà giúp người dân thuận lợi, thoải mái và ổn định tâm lý hơn. Nhưng về phía chính quyền sẽ "gánh" thêm nhiều việc, do phải cử người giám sát F1 gần như 24/24 giờ, trong khi địa phương có nhiều công việc khác nữa như: tiêm vaccine, khoanh vùng điều tra dịch tễ. Nếu số F1 cách ly tại nhà tăng lên sẽ là thách thức lớn cho chính quyền địa phương do lực lượng cán bộ, nhân viên của xã có hạn và phải kiêm nhiệm nhiều vị trí.
Còn tại huyện Đông Anh, theo ông Nguyễn Thành Luân, Trưởng phòng y tế huyện, bước đầu địa phương đang cho 40 F1 tại xã Tàm Xá được cách ly tại nhà. Địa phương yêu cầu các trường hợp cách ly cam kết đủ điều kiện cách ly tại nhà, sau đó tổ phòng, chống COVID cộng đồng kiểm tra điều kiện thực tế nếu đáp ứng sẽ đề nghị Chủ tịch UBND xã ra quyết định cách ly y tế tại nhà. Tiếp đó, chính quyền lập chốt giám sát, hàng ngày tổ phòng, chống COVID cộng đồng của địa phương sẽ kiểm tra thân nhiệt, theo dõi sức khỏe và cung cấp lương thực thực phẩm cần thiết cho người bị cách ly tại nhà. Các trường hợp cách ly tại nhà đều được chính quyền địa phương công khai trên hệ thống truyền thanh để người dân cùng giám sát và theo dõi.
Giám sát, chặt xử phạt nghiêm vi phạm quy định cách ly
Không chỉ riêng huyện Đông Anh, các địa phương khác như Thanh Trì, Thạch Thất, Ba Đình, Hai Bà Trưng, Hoàng Mai... cũng chuẩn bị để thực hiện cách ly F1 tại nhà. Các địa phương trên đã "kích hoạt" Trạm y tế lưu động, bố trí lực lượng “đi chợ hộ” cho các trường hợp cách ly tại nhà, giúp họ yên tâm phòng, chống dịch bệnh.
Khác với nhiều địa phương trên toàn quốc, Hà Nội có đặc điểm dân số đông, nhiều phố nhỏ, ngõ nhỏ, nhà cửa san sát nên cũng có thể sẽ tác động đến hiệu quả cách ly y tế tại nhà. Do đó, để phương án này đạt được hiệu quả và thành công, theo bà Trần Thị Nhị Hà - Giám đốc Sở Y tế Hà Nội, việc cách ly F1 tại nhà rất cần sự giám sát chặt chẽ của chính quyền địa phương, của cộng đồng, của cán bộ y tế tuyến cơ sở, nhất là rất cần sự chấp hành nghiêm túc các quy định chống dịch của người dân.
Còn một số chuyên gia y tế nêu quan điểm, để triển khai đạt hiệu quả việc cách ly y tế tại nhà còn phải xem xét tới nhiều yếu tố. Ngoài điều kiện về cơ sở vật chất đảm bảo yêu cầu cách ly y tế của từng gia đình, năng lực quản lý của chính quyền địa phương là rất quan trọng, thể hiện qua việc: Chính quyền địa phương có đảm bảo đủ nhân lực, vật lực để tham gia theo dõi, giám sát nghiêm các đối tượng F1 cách ly tại nhà? Bản thân các đối tượng F1 có ý thức chấp hành các quy định của Bộ Y tế về cách ly tại nhà hay không? Sẽ áp dụng chế tài như thế nào để xử lý các trường hợp vi phạm? Thời điểm dịch đang bùng phát mang chủng gì?...
Các chuyên gia y tế cũng đưa ra khuyến cáo, trong thời gian cách ly, F1 phải tuân thủ thông điệp 5K của Bộ Y tế, tự nâng cao ý thức bảo vệ sức khỏe và tính mạng của mình và cộng đồng, chấp hành nghiêm quy định phòng, chống dịch của địa phương.
Thực tế trên thế giới đã chứng minh, cách ly y tế tại nhà với các trường hợp F1 hoàn toàn phù hợp với xu hướng phòng, chống dịch COVID-19 hiện nay. Đơn cử tại Đức, Pháp và các nước châu Á như Singapore, Nhật Bản… các F1 và F0 (có biểu hiện nhẹ) được phép cách ly tại nhà sẽ giúp giảm tải cho hệ thống y tế, nhường chỗ cho những ca bệnh ở mức độ nặng. Song, các nước trên cũng quy định rất nghiêm, nếu người dân không tuân thủ các quy định sẽ chịu các hình thức xử phạt khá nặng, thậm chí áp dụng hình phạt tù giam nếu vi phạm lệnh cách ly.
