Các bệnh nhân COVID-19 được công bố khỏi bệnh ngày 27/5/2020. (Ảnh: Minh Quyết/TTXVN)
Trang mạng gavi.org của Liên minh toàn cầu về vắcxin và tiêm chủng (GAVI) số ra ngày 25/5 đã có bài phân tích về các lý do giúp Việt Nam kiểm soát thành công dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19.
GAVI là một tổ chức quốc tế được thành lập năm 2000 nhằm cải thiện khả năng tiếp cận với các loại vắcxin mới cho trẻ em sống tại các nước nghèo nhất.
GAVI nhận định trong khi các hệ thống y tế của một số nước giàu nhất gần như sụp đổ vì phải "căng ra" xử lý các ca nhiễm trong đại dịch, Việt Nam đã nhanh chóng ứng phó và kiểm soát dịch thành công. Đây có thể coi là một mô hình đáng học hỏi đối với các nước có thu nhập thấp khác.
Theo bài báo, với dân số hơn 97 triệu người, Việt Nam đã có kinh nghiệm ứng phó với nhiều dịch bệnh truyền nhiễm khác như dịch viêm đường hô hấp cấp SARS, dịch viêm đường hô hấp vùng Trung Đông MERS, dịch sởi và dịch sốt vàng da.
Trong trường hợp dịch bệnh hiện nay, Việt Nam đã dựa trên bốn giải pháp hiệu quả, chi phí thấp để chống dịch, gồm xét nghiệm chiến lược, truy vết virus qua ứng dụng thông minh, các chiến dịch truyền thông công cộng hiệu quả, và lệnh cách ly toàn xã hội từ 1-22/4.
Bài báo nhận định ngay khi các ca nhiễm đầu tiên xuất hiện ở ngoài tâm dịch Trung Quốc, Việt Nam đã lập tức hành động, giám sát chặt chẽ các khu vực biên giới để phòng tránh virus lây lan. Khi sau này phát hiện dịch COVID-19, Việt Nam đã cách ly các cộng đồng có ca nhiễm.
Ngày 11/1, sau khi Trung Quốc ghi nhận tử vong đầu tiên, Việt Nam đã lập các điểm kiểm tra sức khỏe tại các sân bay.
Tất cả khách nhập cảnh đều được đo thân nhiệt và nếu phát hiện sốt, ho, tức ngực hoặc khó thở đều được cách ly để xét nghiệm. Các ca được xác định nhiễm bệnh cũng như toàn bộ hành khách và phi hành đoàn của chuyến bay có các bệnh nhân này đều được yêu cầu cách ly 14 ngày.
Bộ Y tế Việt Nam đã tổ chức hội nghị với Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và các Trung tâm phòng và kiểm soát dịch bệnh Mỹ (CDC) ngay từ ngày 15/1, nhiều tuần trước khi các nước khác bắt đầu lên kế hoạch. Các cuộc họp này đã kết hợp các nỗ lực để hành động nhanh và xét nghiệm hiệu quả giúp làm chậm lại sự lây lan của virus ngay từ những giai đoạn đầu.
Khi virus lây lan ra khắp thế giới, Việt Nam đã áp dụng cách ly bắt buộc 14 ngày đối với người nhập cảnh, đồng thời hủy toàn bộ chuyến bay quốc tế. Những người có triệu chứng COVID-19 đều được theo dõi kỹ tại các cơ sở y tế và các tiếp xúc của họ đều được truy vết để áp dụng các biện pháp xử lý phù hợp.
Bài báo cũng đánh giá cao vai trò của việc huy động nhanh chóng các chuyên gia y tế, công an, quân đội và các viên chức trong nỗ lực truy vết virus. Việc truy vết virus thành công cũng là nhờ áp dụng của công nghệ.
Một ứng dụng mang tên NCOVI đã được Bộ Thông tin và truyền thông (MIC) phát triển, cho phép người dân cập nhật thông tin về sức khỏe của mình hằng ngày, cũng như thông báo cho mọi người biết về các "điểm nóng" có các ca nhiễm mới và tuyên truyền các "thói quen tốt nhất" để bảo vệ sức khỏe.
Bên cạnh đó, Bộ Y tế còn lập một hệ thống thông báo để theo dõi các ca nghi ngờ nhiễm và các ca đã được xác định nhiễm. Các nỗ lực kết hợp này đã đảm bảo rằng các ca nhiễm mới đều được thông tin và cách ly kịp thời.
Theo bài báo, Việt Nam đã không ngại thông tin rộng rãi về mức độ nghiêm trọng của dịch, thậm chí còn làm một video âm nhạc sau đó trở thành hiện tượng trên mạng. Được sự hỗ trợ của nhà nước, đoạn video này sử dụng một bài hát hấp dẫn để thông tin về tầm quan trọng của biện pháp rửa tay hằng ngày. Bài hát dễ nhớ, hiệu quả và đã được chia sẻ khắp thế giới.
Ngày 19/3, Việt Nam đã khởi động một chiến dịch gây quỹ để mua trang thiết bị, vật tư bảo hộ y tế cho những người phải tiếp xúc gần với bệnh nhân COVID-19. Đến ngày 5/4, hơn 2,1 triệu lượt quyên góp được thực hiện thông qua nền tảng tin nhắn SMS. Tất cả các chiến dịch này đã giúp nâng cao cảnh giác của mọi người về đại dịch, cũng như giúp ngăn chặn virus lây lan.
Một số thông tin cho rằng Việt Nam không có ca tử vong vào vì chưa tiến hành xét nghiệm đầy đủ. Tuy nhiên, điều này không chính xác. Việt Nam đã mua 200.000 bộ xét nghiệm của Hàn Quốc, và hơn thế, các nhà khoa học Việt Nam đã nhanh chóng chế tạo thành công bộ xét nghiệm của mình trong vòng một tháng. Bộ xét nghiệm này được đánh giá là hiệu quả, nhanh chóng (có thể cho kết quả trong 1 giờ) và giá cả phải chăng.
Bốn nhân tố trên đóng vai trò quan trọng trong câu chuyện chống COVID-19 thành công của Việt Nam. Thời gian sẽ trả lời liệu các biện pháp đó có tiếp tục giúp giảm số ca nhiễm hay không, nhưng mọi chuyện đang diễn ra theo chiều hướng này./.
