Theo đó, hướng dẫn này có hiệu lực từ ngày 25/3/2020, thay thế cho hướng dẫn chẩn đoán và điều trị ban hành ngày 6/2/2020. Với việc hoàn thiện phác đồ điều trị cho bệnh nhân mắc COVID-19, Bộ Y tế tiếp tục tập huấn phổ biến cho các tuyến bệnh viện.
Theo hướng dẫn chẩn đoán và điều trị COVID-19 mới của Bộ Y tế, người bệnh COVID-19 có biểu hiện lâm sàng đa dạng, từ nhiễm không có triệu chứng, giống như cảm cúm thông thường tới những biểu hiện bệnh lý nặng như viêm phổi nặng, suy hô hấp, sốc nhiễm trùng, suy chức năng đa cơ quan và tử vong, đặc biệt ở những người cao tuổi, người có bệnh mạn tính hay suy giảm miễn dịch.
Theo Bộ Y tế, hiện chưa có thuốc đặc hiệu và chưa có vắc xin phòng COVID-19 nên chủ yếu là điều trị hỗ trợ và điều trị triệu chứng. Các biện pháp phòng bệnh chính là phát hiện sớm và cách ly ca bệnh.
Ảnh minh họa. Nguồn: Tuấn Dũng
Thời gian ủ bệnh của COVID-19 từ 2-14 ngày, trung bình từ 5-7 ngày. Khởi phát triệu chứng hay gặp là sốt, ho khan, mệt mỏi và đau cơ. Một số trường hợp đau họng, nghẹt mũi, chảy nước mũi, đau đầu, ho có đờm, nôn và tiêu chảy. Diễn biến hầu hết người bệnh (khoảng hơn 80%) chỉ sốt nhẹ, mệt mỏi, không bị viêm phổi và thường tự hồi phục sau khoảng 1 tuần. Khoảng 14% số ca bệnh diễn biến nặng, như: Viêm phổi, viêm phổi nặng cần nhập viện, khoảng 5% cần điều trị tại các đơn vị hồi sức tích cực với các biểu hiện suy hô hấp cấp (thở nhanh, khó thở, tím tái...), hội chứng suy hô hấp cấp tiến triển (ARDS), sốc nhiễm trùng, suy chức năng các cơ quan, bao gồm: Tổn thương thận, tổn thương cơ tim và dẫn đến tử vong. Thời gian trung bình từ khi có triệu chứng ban đầu tới khi diến biễn nặng thường khoảng từ 7-8 ngày.
Theo hướng dẫn mới của Bộ Y tế, trường hợp tử vong xảy ra nhiều hơn ở người cao tuổi, người suy giảm miễn dịch và mắc các bệnh mạn tính kèm theo. Ở người lớn, các yếu tố tiên lượng tăng nguy cơ tử vong là tuổi cao, điểm suy đa tạng SOFA cao khi nhập viện... Trong các trường hợp diễn biến nặng có các biểu hiện suy chức năng các cơ quan, rối loạn đông máu, rối loạn điện giải và toan kiềm.
Thời kỳ phục hồi sau khi giai đoạn toàn phát từ 7-10 ngày, nếu không có ARDS (hội chứng suy hô hấp cấp tiến triển), người bệnh sẽ hết sốt, các dấu hiệu lâm sàng dần trở lại bình thường và khỏi bệnh. Hiện chưa có bằng chứng về các biểu hiện lâm sàng khác biệt của COVID-19 ở phụ nữ mang thai. Riêng với trẻ em, các biểu hiện lâm sàng đa số nhẹ hơn người lớn hoặc không có triệu chứng. Các dấu hiệu thường gặp ở trẻ em là sốt và ho, hoặc các biểu hiện viêm phổi. Tỷ lệ bệnh nặng, nguy kịch ở trẻ em ít gặp hơn ở người lớn.
Bộ Y tế cũng cho biết, COVID-19 được phân loại các thể lâm sàng (gồm: Viêm đường hô hấp trên, viêm phổi nhẹ, viêm phổi nặng, hội chứng suy hô hấp cấp tiến triển (ARDS), nhiễm trùng huyết, sốc nhiễm trùng). Tất cả các cơ sở y tế cần tiến hành sàng lọc, phân loại và cách ly ngay khi phát hiện các ca bệnh nghi ngờ, hoặc xác định mắc COVID-19.
Nguyên tắc điều trị chung của COVID-19, đó là với ca bệnh xác định cần được theo dõi và điều trị cách ly hoàn toàn, trong đó, ca bệnh nhẹ (viêm đường hô hấp trên, viêm phổi nhẹ) điều trị tại các phòng điều trị nội trú thông thường. Ca bệnh nặng (viêm phổi nặng, nhiễm trùng huyết) cần được điều trị tại phòng cấp cứu của các khoa hoặc khoa hồi sức tích cực. Ca bệnh nặng nguy kịch (suy hô hấp nặng, ARDS, sốc nhiễm trùng, suy đa cơ quan) cần được điều trị tại phòng hồi sức tích cực. Do chưa có thuốc đặc hiệu, điều trị hỗ trợ và điều trị triệu chứng là chủ yếu. Cá thể hóa các biện pháp điều trị cho từng trường hợp, đặc biệt là các ca bệnh nặng, nguy kịch.
Tiêu chuẩn xuất viện đối với COVID-19, đó là người bệnh được xuất viện khi hết sốt ít nhất 3 ngày, các triệu chứng lâm sàng cải thiện, toàn trạng tốt, các dấu hiệu sinh tồn ổn định, chức năng các cơ quan bình thường, xét nghiệm máu trở về bình thường, X-quang phổi cải thiện. Có ít nhất hai mẫu liên tiếp bệnh phẩm dịch đường hô hấp (dịch tỵ hầu và họng), lấy mẫu cách nhau trong khoảng 24 giờ và xét nghiệm âm tính với SARS-CoV-2.
Cũng theo hướng dẫn mới, bệnh nhân COVID-19 cải thiện các dấu hiệu lâm sàng, cần có hai mẫu liên tiếp bệnh phẩm đường hô hấp lấy cách nhau ít nhất 24 giờ âm tính với SARS-CoV-2, mới được xuất viện.
Sau khi ra viện, người bệnh tiếp tục được cách ly tại nhà 14 ngày tiếp theo. Người bệnh cần được ở phòng riêng thoáng khí, đeo khẩu trang, ăn riêng, vệ sinh tay, hạn chế tiếp xúc với các thành viên khác trong gia đình và không được ra ngoài. Bệnh nhân phải theo dõi sát thân nhiệt 2 lần/ngày, khám lại ngay nếu sốt hoặc có dấu hiệu bất thường khác./.
