Mô hình bán hàng đa kênh cất cánh
Mặc dù tăng trưởng chậm lại trong hai năm đại dịch, nhưng kinh tế Việt Nam được kỳ vọng phục hồi nhanh chóng ngay trong năm 2022. Triển vọng về bức tranh kinh tế sáng màu sẽ có những tác động tích cực đến lĩnh vực bán lẻ vốn đã và đang có nhiều chuyển biến đáng kể.
Nhằm hỗ trợ các nhà bán lẻ hiểu hơn về bức tranh ngành bán lẻ trong thời kỳ mới, Deloitte Việt Nam phát hành Ngành bán lẻ Việt Nam: Omnichannel cất cánh. Báo cáo chỉ ra một số xu hướng chuyển đổi trong ngành bán lẻ tại Việt Nam và những cơ hội để các nhà bán lẻ đổi mới và phát triển chiến lược đa kênh.
Một xu hướng nổi bật là việc bán hàng đa kênh phát triển nhanh chóng sau đại dịch. Ngày nay, hầu hết người tiêu dùng Việt Nam ở khu vực thành thị đã quen với thói quen tiêu dùng trên nhiều kênh: các cửa hàng truyền thống, website của nhãn hàng, nền tảng trao đổi của bên thứ ba, và ứng dụng giao đồ ăn, sau khi cân nhắc các yếu tố về thời gian giao hàng, giá cả, khuyến mãi và ưu đãi…
Các mô hình bán lẻ vận động và phát triển
Báo cáo cũng đề cập đến tác động của COVID-19 đến phân khúc hàng tạp hóa và phân khúc không phải hàng tạp hóa, cũng như cách mà các mô hình bán lẻ vận động và phát triển. Đối với phân khúc không phải hàng tạp hóa, báo cáo cung cấp doanh số bán hàng theo từng nhóm hàng hóa và chỉ ra thực tế vị trí các cửa hàng bán lẻ/trung tâm thương mại ảnh hưởng đến hành vi mua các mặt hàng này.
Báo cáo có phân tích sâu hơn về phân khúc hàng tạp hóa. Người tiêu dùng, đặc biệt nhóm có thói quen mua hàng tại các cửa hàng tạp hóa truyền thống, đã thay đổi hành vi mua sắm, chuyển sang các kênh bán lẻ hàng tạp hóa khác như cửa hàng tiện lợi, siêu thị, siêu thị lớn, với nhiều thay đổi đáng chú ý về kênh bán hàng.
Hai xu hướng cần quan tâm
Chia sẻ về những xu hướng cần quan sát về lĩnh vực bán lẻ, ông Vũ Đức Nguyên, Phó Tổng Giám đốc phụ trách ngành hàng tiêu dùng, Deloitte Việt Nam cho biết: "Lĩnh vực bán lẻ của Việt Nam dự kiến sẽ phục hồi nhanh chóng trong thời gian tới. Chúng tôi tin rằng, một số thói quen tiêu dùng gắn với mô hình đa kênh omnichannel sẽ không chỉ là tạm thời, mà sẽ trở thành thói quen lâu dài, khi người tiêu dùng quen với sự tiện lợi mà mô hình này đem lại".
Theo đó, từ quan sát của Delloite, ông Vũ Đức Nguyên cho biết: "Sẽ có hai xu hướng tiếp tục phát triển trong thời gian tới có ảnh hưởng sâu rộng đến thị trường bán lẻ - đó là: việc sử dụng ví điện tử và thanh toán không tiền mặt tiếp tục được đẩy nhanh, thương mại điện tử (TMĐT) trong lĩnh vực bán buôn B2B sẽ có sự tăng trưởng đáng kể".
Tăng tốc độ tiếp nhận ví số và thanh toán không dùng tiền mặt
Theo báo cáo, trái ngược hoàn toàn so với cách đây vài năm, hiện nay trên thị trường Việt Nam có rất nhiều phương thức thanh toán số và ví điện tử. Với việc ví số ngày càng trở nên phổ biến đối với người tiêu dùng giàu có ở thành thị, xu hướng này sẽ tiếp tục tăng tốc - do đó tạo tiền đề cho sự phát triển vượt bậc trong lĩnh vực TMĐT.
Một số phát triển mới nhất nhằm khuyến khích việc sử dụng thanh toán số nhiều hơn bao gồm dự thảo kế hoạch được đề ra trong Dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về Chiến lược quốc gia phát triển kinh tế và xã hội số đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030, trong đó đề xuất các mục tiêu đạt được tỷ lệ thanh toán số là 50% và đảm bảo 80% dân số Việt Nam có thể sử dụng tài khoản thanh toán điện tử vào năm 2025.
Tăng trưởng trong phân khúc TMĐT B2B bán buôn
Mặc dù báo cáo chủ yếu tập trung vào phân khúc TMĐT giữa doanh nghiệp (DN) với người tiêu dùng (B2C), điều đáng chú ý là cũng đã có sự bùng nổ trong phân khúc TMĐT bán buôn, giữa DN với DN (B2B).
Trên thực tế, Việt Nam hiện là thị trường TMĐT B2B phát triển nhanh nhất Đông Nam Á. Vào năm 2020, giá trị thị trường của nó đạt 13,2 tỷ USD và con số này dự kiến sẽ tiếp tục tăng với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 43% cho đến năm 2025.
Một số sự phát triển thị trường nổi bật bao gồm việc VinGroup ra mắt nền tảng từ DN với DN đến người tiêu dùng (B2B2C) đầu tiên của Việt Nam được gọi là VinShop, cũng như khoản đầu tư trước tiền series B của VNG Corporation vào Telio, một công ty khởi nghiệp TMĐT B2B. EI Industrial, thị trường B2B tập trung vào công nghiệp đầu tiên của Việt Nam, gần đây cũng đã nhận được đầu tư hạt giống để mở rộng hoạt động của mình. Hiện tại, El Industrial phục vụ nhu cầu mua sắm của hơn 500 khách hàng bán buôn bằng cách cho phép họ dễ dàng tìm nguồn từ nhiều nhà cung cấp và xác định các giao dịch tốt nhất hiện có .
Cuối cùng, ý nghĩa mấu chốt của những xu hướng này là rất rõ ràng, đó là chúng ta chuẩn bị chứng kiến sự số hóa toàn trình của lĩnh vực bán lẻ của Việt Nam. Thật vậy, số hóa sẽ không còn giới hạn ở trải nghiệm B2C, từ giao dịch mua sắm đến vận chuyển và thanh toán, mà là quá trình số hóa trên diện rộng sắp tới của toàn bộ chuỗi cung ứng bán lẻ./.
