Nhằm góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả các hoạt động tuyên truyền, vận động, hỗ trợ và giúp đỡ bà con ngư dân các tỉnh, thành phố khai thác thủy sản an toàn, đúng pháp luật, gắn với xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân trên biển, cùng với các lực lượng bảo vệ vững chắc chủ quyền vùng biển, đảo, thềm lục địa của Tổ quốc, những năm qua Vùng 4 Hải quân đã có nhiều hoạt động thiết thực hỗ trợ ngư dân ngay từ trong bờ. Chúng tôi phỏng vấn Thượng tá Trần Mạnh Chiến, Chủ nhiệm Chính trị Vùng 4 Hải quân.
Thượng tá Trần Mạnh Chiến, Chủ nhiệm Chính trị Vùng 4 Hải quân
Phóng viên: Thưa thượng tá Trần Mạnh Chiến,không chỉ hoàn thành tốt nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc, nhiều năm qua, lực lượng Hải quân còn tích cực tham gia vào quá trình phát triển kinh tế biển, hỗ trợ ngư dân vươn khơi an toàn. Kết quả công tác này của cán bộ chiến sĩ Vùng 4 thời gian qua?
Thượng tá Trần Mạnh Chiến: Lực lượng ngưdân mà trực tiếp là những người mưu sinh trên biển có vị trí và vai trò rất quan trọng. Bảo vệ chủ quyền biển, đảo không chỉ có các lực lượng chuyên trách như Hải Quân mà phải xây dựng nền quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân trên biển. Mỗi tàu, thuyền đánh bắt hải sản của ngư dân hoạt động trên biển không chỉ đóng vai trò quan trọng cho phát triển kinh tế mà còn là những “cột mốc sống” khẳng định chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc. Nhận thức rõ vấn đề này, trong những năm qua, Vùng 4 Hải quân đã tích cực giúp ngư dân vươn khơi, bám biển, phát triển kinh tế biển, đặc biệt là việc đảm bảo vươn khơi bám biển an toàn.
Với vai trò là lực lượng nòng cốt trong quản lý bảo vệ chủ quyền vùng biển đảo của Tổ quốc, nhiệm vụ đặt ra đối với Vùng 4 Hải quân là phải thực hiện thắng lợi nhiệm vụ quản lý, tuần tra, tuần tiễu, trinh sát, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn trên biển. Trong thời gian qua chúng tôi đã phối hợp hiệp đồng chặt chẽ với các lực lượng, các cơ quan chức năng có liên quan, thường xuyên quản lý theo dõi, giữ gìn anh ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển đảo, giữ vững môi trường hòa bình ổn định trên vùng biển được phân công quản lý.
Chúng tôi thường xuyên duy trì các tàu trực tại quần đảo Trường Sa, Vùng nước cấm căn cứ Quân sự Cam Ranh, tàu trực tại bến vừa làm nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu vừa sẵn sàng làm nhiệm vụ tìm kiếm cứu nạn và duy trì chặt chẽ lực lượng và phương tiện trực các cấp, hệ thống thông tin liên lạc với các tàu hoạt động trên biển, các đảo, các đài canh 24/24 để theo dõi chặt chẽ thời tiết, khí tượng thủy văn và các hoạt động tàu thuyền.
Phối hợp hiệp đồng chặt chẽ với bộ đội Biên phòng, các sở, ban, ngành địa phương trên địa bàn, các cơ quan chức năng làm tốt việc đăng ký, quản lý tàu thuyền trên từng khu vực biển. Tuyên truyền pháp luật cho ngư dân, vận động ngư dân chấp hành tốt quy định khai thác thủy hải sản, không vi phạm các vùng biển của nước bạn, đánh bắt, khai thác gắn với bảo vệ môi trường sinh thái và không đánh bắt dưới dạng hủy diệt, để giữ nguồn hải sản lâu dài.
Duy trì chặt chẽ và thông báo rộng rãi mạng đài canh dân sự, quân sự phục vụ công tác nắm tình hình và công tác tìm kiếm cấp cứu trên biển. Kịp thời hướng dẫn cho tàu thuyền hoạt động trên biển chủ động sơ tán khi có diễn biến thời tiết xấu, duy trì các lực lượng, phương tiện luôn thường trực sẵn sàng tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn, ứng cứu giúp đỡ nhân dân, xử lý nhanh chóng, có hiệu quả khi có tình huống xảy ra. Đặc biệt các đảo và Âu tàu, làng chài ở Quần đảo Trường Sa đã phát huy rất tốt thế mạnh, thực sự là nơi tin cậy để ngư dân yên tâm khi gặp khó khăn trong quá trinh đánh bắt trên biển.
Bên cạnh đó, các đảo trên quần đảo Trường Sa đã khám cấp thuốc miễn phí, cấp cứu cấp thuốc miến phí; cứu hộ, sửa chữa tàu thuyền gặp nạn và hỏng hóc; hỗ trợ nước ngọt, lương thực thực phẩm cho bà con… Những việc làm trên của chúng tôi đã thực sự tạo niềm tin cho ngư dân, nhiều năm qua chúng tôi là chỗ dựa vững chắc để bà con yên tâm vươn khơi bám biển an toàn.
Phóng viên: Quản lý vùng biển có nhiều tàu thuyền của ngư dân khai thác, nhất là ngư trường Trường Sa. Ở Trường Sa, thời gian qua những âu tàu, làng chài đi vào hoạt động, là địa chỉ tin cậy của ngư dân. Ông có thể cho biết rõ hơn hoạt động của những âu tàu này?
Thượng tá Trần Mạnh Chiến: Được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước đầu tư xây dựng, hiện nay, tại Quần đảo Trường Sa có 4 âu tàu và 2 làng chài, đủ sức tạo chỗ dựa cho hàng nghìn tàu cá vào neo đậu, tránh trú trong mùa mưa bão, sửa chữa hỏng hóc, tiếp nhiên liệu, lương thực, thực phẩm để ngư dân hoạt động dài ngày trên biển và vào khám chữa bệnh. Đây được xem là những ngôi nhà chung giữa biển.
Đảo Song Tử Tây cứu ngư dân tàu cá Quảng ngãi bị sóng đánh lật tàu trong cơn bão số 12 năm 2017
Khi tàu thuyền bị hỏng hóc, vào âu tàu, làng chài, bà con được sửa chữa, thay thế những hỏng hóc thông thường, cấp nước ngọt, lương thực thực phẩm… Đối với nhiên liệu để cho tàu hoạt động đánh bắt hải sản thì ân tàu, làng chài cung cấp cho bà con bằng với giá ở đất liền. Đặc biệt thời gian qua, các âu tàu và làng chài đã làm rất tốt công tác tuyên truyền Chỉ thị 45 của Thủ tướng Chính phủ “Về một số nhiệm vụ, giải pháp cấp bách để khắc phục cảnh báo của Ủy ban Châu Âu về chống khai thác bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định”, góp phần nâng cao nhận thức của các ngư dân. Bên cạnh đó bà con còn được khám bệnh và cấp thuốc miễn phí. Trong 6 tháng đầu năm, riêng các đảo thuộc quần đảo Trường Sa đã khám cho 997 ngư dân; thu dung, điều trị và cấp cứu cho 48 ngư dân ( trong đó cấp cứu 25 ngư dân) mặc dù khó khăn nhưng không để xảy ra tai biến trong điều trị.
Phóng viên: Tìm kiếm cứu nạn là “mệnh lệnh từ trái tim” khẩu hiệu này đã thấm nhuần với mỗi cán bộ chiến sĩ Hải quân nhân dân Việt Nam. Mùa mưa bão đã đến, với diễn biến phức tạp của thời tiết như hiện nay, công tác này được Vùng 4 thực hiện như thế nào, thưa ông?
Thượng tá Trần Mạnh Chiến: Vùng 4 được phân công quản lý vùng biển rất rộng, đặc biệt có Quần đảo Trường Sa. Thời tiết khí hậu trên biển có nhiều diễn biến hết sức phức tạp, tàu thuyền của ngư dân khai thác hải sản, làm ăn trên biển với số lượng nhiều và ngày càng gia tăng, trong khi đó trang bị tàu thuyền của ngư dân còn nhiều hạn chế, vì vậy nguy cơ xảy ra tai nạn trên biển là rất cao. Do đó đối với công tác tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn trên biển, Vùng luôn xác định nhiệm vụ tìm kiếm, cứu nạn, bảo vệ, giúp đỡ nhân dân làm ăn sinh sống trên biển là nhiệm vụ chiến đấu trong thời bình, là mệnh lệnh từ trái tim; do đó, bất kể điều kiện thời tiết mưa bão hay ở vùng biển xa, lực lượng và phương tiện của đơn vị luôn có mặt kịp thờiđể cứu giúp ngư dân khi bị nạn. Có thể nói, mỗi đảo, điểm đảo, mỗi con tàu của Vùng 4 Hải quân thực sự là chỗ dựa, là điểm tựa vững chắc cho ngư dân vươn khơi, bám biển, góp phần khẳng định chủ quyền của Tổ quốc.
Bệnh xá đảo Trường Sa cấp cứu ngư dân
Chúng tôi đã quán triệt tốt tư tưởng chỉ đạo và phương châm 4 tại chỗ, xây dựng kế hoạch tìm kiếm cứu nạn sát với thực lực và khả năng của đơn vị; thường xuyên duy trì các tàu trực sẵn sàng làm nhiệm vụ tìm kiếm cứu nạn, hệ thống thông tin liên lạc với các tàu hoạt động trên biển, các đài canh 24/24 để theo dõi chặt chẽ thời tiết, khí tượng thủy văn và các hoạt động tàu thuyền trên biển do Vùng quản lý; kịp thời tuyên truyền, hướng dẫn cho tàu thuyền hoạt động trên biển chủ động đến khu vực trú tránh khi có diễn biến thời tiết xấu. Khi phát hiện hoặc nhận được thông tin có tàu thuyền gặp nạn thì nhanh chóng thông báo cho lực lượng gần nhất, đồng thời thông báo khẩn cấp cho các lực lượng liên quan biết chính xác vị trí tọa độ, số hiệu tàu để tổ chức phối hợp cứu nạn.
Trong 06 tháng đầu năm 2020 Vùng 4 chỉ đạo các đảo tổ chức công tác giúp đỡ hỗ trợ ngư dân được 23 vụ: cấp cứu, điều trị 48 bệnh nhân trên đảo; cứu vớt 38 ngư dân khi tàu cá bị cháy, chìm. Sửa chữa khắc phục sự cố cho tàu cá, người và phương tiện bảo đảm antoàn.
Phóng viên: Để đảm bảo cho ngư dân khai thác an toàn, việc tuyên truyền pháp luật biển cho ngư dân khai thác trong vùng biển mà Vùng 4 quản lý được thực hiện ra sao trong thời gian qua?
Thượng tá Trần Mạnh Chiến: Thời gian gần đây, một số tàu đánh bắt hải sản của ngư dân đã vi phạm vùng biển của nước ngoài, nếu chúng ta không cónhững biện pháp kịp thời để ngăn chặn sẽ ảnh hưởng đến vấn đề quan hệ quốc tế. Nhận thức sâu sắc vấn đềnày, chúng tôi luôn xác định công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật nâng cao nhận thức cho ngưdân làm ăn trên biển đóng vai trò hết sức quan trọng. Do đó chúng tôi đã lãnh đạo, chỉ đạo tiến hành công tác này một cách thường xuyên, với các nội dung, hình thức như:
Cụ thể hóa nội dung tuyên truyền nhất là trong việc ký kết chương trình phối hợp với địa phương, nắm chắc về số lượng, chất lượng, quy luật đánh bắt của bà con ngư dân, những thời gian và địa điểm để tổ chức tuyên truyền. Chúng tôi chỉ đạo các lực lượng tập trung tuyên truyền, phổ biến những kiến thức cơ bản, phổ thông về các văn bản pháp luật về biển, đảo của Nhà nước ta và Luật biển quốc tế; những cơ sở lịch sử, pháp lý khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa; những văn bản pháp lý về biển, đảo Việt Nam đã ký kết với các nước láng giềng, các nước có liên quan;
Bên cạnh đó, chúng tôi đẩy mạnh tuyên truyền, đấu tranh chống các hiện tượng sai trái, tiêu cực trên biển, đảo như: vi phạm quy định về trật tự, an toàn giao thông trên biển; buôn bán hàng cấm, trốn lậu thuế; đánh bắt có tính chất hủy diệt nguồn lợi thủy, hải sản, phá hoại môi trường sinh thái biển;
Vận động ngư dân kịp thời thông báo tàu, thuyền nước ngoài vi phạm chủ quyền, quyền tài phán vùng biển của nước ta; đấu tranh phản bác các luận điệu sai trái của các thế lực cơ hội, thù địch nhằm mục đích xuyên tạc về chủ quyền biển, đảo của Việt Nam. Phối hợp với Đài PT-TH địa phương, các xã phường có ngư dân tuyên truyền về pháp luật biển cho ngư dân; mỗi năm chúng tôi in trên 5.000 tờ rơi, mua hàng ngàn cuốn sách về luật biển, về các vùng biển của Việt Namcấp cho ngư dân, …tổ chức hàng chục buổi phổ biến tuyên truyền pháp luật tại các địa phương nhằm hướng dẫn, vận động bà con ngư dân và triển khai các biện pháp bảo đảm để ngư dân khai thác thủy sản bền vững, an toàn, đúng quy định của pháp luật; không xâm phạm vào vùng biển của các nước trong khu vực.
Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn Thượng tá Trần Mạnh Chiến!
