Yêu cầu mở cửa lại nền kinh tế, nới lỏng các điều kiện giãn cách là vấn đề tất yếu đối với Thành phố Hồ Chí Minh khi sức chịu đựng của người dân và doanh nghiệp đã vượt ngưỡng.
Trong bối cảnh đó, với nhiều giải pháp đồng bộ đang triển khai, Thành phố Hồ Chí Minh vừa nỗ lực kiểm soát dịch vừa củng cố nền tảng vững chắc cho cuộc sống “bình thường mới” trong môi trường vẫn còn COVID-19, thích nghi không chỉ trong thời gian ngắn mà cả lâu dài.
Mở cửa từng bước, chắc chắn, an toàn
Chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh đã chuẩn bị các chiến lược để chuyển sang giai đoạn bình thường mới, sống trong môi trường có COVID-19 và chuẩn bị thói quen, tinh thần để ứng phó với môi trường có virus.
Đây không chỉ là trách nhiệm của Thành phố Hồ Chí Minh đối với khu vực, cả nước mà còn là trách nhiệm đóng góp đối với chuỗi cung ứng toàn cầu.
“Phương châm của thành phố là không quá chậm so với nhu cầu thực tiễn đặt ra, cũng không chủ quan nôn nóng mà phải thực hiện từng bước, thận trọng, chắc chắn, “không mở cửa nếu không tuyệt đối an toàn,” ông Nguyễn Văn Nên, Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh nhấn mạnh.
Theo đó, Thành phố Hồ Chí Minh đã triển khai xây dựng các kế hoạch, chiến lược về y tế, giãn cách xã hội, phục hồi kinh tế, an sinh xã hội; bảo đảm chuỗi cung ứng hàng hóa, lương thực, thực phẩm cho thành phố; bảo đảm các vấn đề xã hội cho nhân dân; công tác huy động các nguồn lực; ứng dụng khoa học công nghệ; giáo dục đào tạo; chăm sóc sức khoẻ tinh thần cho người dân; thông tin truyền thông; chiến lược đối ngoại, đảm bảo quốc phòng-an ninh, trật tự an toàn xã hội.
“Ban Thường vụ Thành ủy còn giao các Ban Đảng thực hiện thêm về công tác dân vận trong tình hình mới và chiến lược tăng cường xây dựng củng cố hệ thống chính trị vững mạnh, đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới,” ông Nguyễn Văn Nên cho biết.
Theo Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, thành phố sẽ nới lỏng dần từng bước các hoạt động kinh tế theo lộ trình trên cơ sở kiểm soát rủi ro về dịch tễ và mức độ bảo vệ của người dân gồm căn cứ theo hai trụ cột là tiến độ tiêm vaccine và an toàn của hệ thống y tế theo từng giai đoạn, địa bàn cụ thể.
Các lộ trình cũng được xác định gồm giai đoạn từ 1/10/2021-31/10/2021, giai đoạn 1/11/2021-15/1/2022 và giai đoạn sau 15/1/2022.
Trước đó, từ ngày 15/9 đến 30/9, Thành phố thực hiện thí điểm tại các quận huyện đã kiểm soát được dịch gồm Quận 7, huyện Củ Chi, Cần Giờ. Cùng với đó, chính quyền Thành phố cũng đã giao cho các sở, ban ngành, địa phương thực hiện các giải pháp hỗ trợ có tính dài hạn về tín dụng, tổ chức sản xuất, kinh doanh, giảm chi phí và chăm lo đời sống người lao động; mở rộng thị trường; về thông tin, đào tạo nguồn nhân lực…
Theo các chuyên gia y tế và kinh tế, Thành phố Hồ Chí Minh phải mở cửa trên cơ sở an toàn, chuẩn bị sẵn sàng các điều kiện cho mở cửa. Trước yêu cầu cấp bách này, điều kiện tiên quyết đó là bao phủ vaccine, đặc biệt là tiêm đủ 2 mũi thì mức độ bảo vệ rõ ràng hơn, đồng thời phải có phương án dự phòng rủi ro sau khi nới lỏng giãn cách, số ca mắc COVID-19 tăng lên.
Trong thời gian tới, Thành phố Hồ Chí Minh tiếp tục chiến dịch tiêm vaccine, đảm bảo tiêm mũi 1 cho tất cả người trên 18 tuổi, nhắc mũi 2 cho toàn bộ người tiêm mũi 1, ưu tiên tuyến đầu, người có nguy cơ cao. Cùng với đó, nghiên cứu phương án tiêm vaccine cho trẻ em, trẻ em có nguy cơ cao như có bệnh nền, béo phì.
Để hiện thực hóa thông điệp “Sống khỏe trong môi trường có dịch,” Thành phố tập trung phổ biến đến người dân kiến thức tự phòng ngừa, tự phát hiện, tự điều trị, hỗ trợ y tế khi cần.
Trong các chiến lược, kế hoạch phòng chống dịch và khôi phục kinh tế sau ngày 15/9, lãnh đạo Thành phố Hồ Chí Minh đã xác định chiến lược trung tâm nhất là về y tế, đây là chiến lược quan trọng trong phòng, chống dịch.
Thành phố tập trung củng cố năng lực hệ thống y tế, nhất là y tế cơ sở. Củng cố thêm hoạt động các trạm y tế, y tế dự phòng, y tế công cộng; song song đó tăng cường hoạt động điều trị ở tầng 2, tầng 3, nâng cao khả năng tiếp nhận điều trị của hệ thống y tế. Khi mở cửa, năng lực y tế phải đủ sức để giải quyết các vấn đề khó khăn có thể xảy ra.
Về chiến lược điều trị COVID-19 trong giai đoạn “mở cửa” phục hồi kinh tế, ông Nguyễn Văn Vĩnh Châu, Phó Giám đốc Sở Y tế thành phố cho biết, Thành phố Hồ Chí Minh sẽ tập trung vào quản lý F0 tại cộng đồng và tăng cường hệ thống điều trị các tầng. Mục tiêu mà ngành y tế đặt ra là đảm bảo F0 điều trị tại nhà được chăm sóc tốt và nhanh chóng hồi phục, còn các F0 chuyển nặng được nhập viện kịp thời để điều trị, hạn chế tử vong.
Để đảm bảo cho các hoạt động an toàn ở mức tối đa, Thành phố Hồ Chí Minh đã và đang xây dựng, ban hành hàng loạt các Bộ tiêu chí an toàn cho các lĩnh vực hoạt động kinh tế-văn hóa-xã hội trong điều kiện mới, vừa phòng, chống dịch vừa kinh doanh, sản xuất.
Mọi tiêu chí đều gắn chặt với các yêu cầu 5K (Khẩu trang-Khử khuẩn-Khoảng cách-Không tập trung-Khai báo y tế) cùng với các yêu cầu về tiêm vaccine, xét nghiệm âm tính với virus SARS-CoV-2 và quy định đặc thù trong từng lĩnh vực ngành nghề, cơ quan đơn vị.
Góp ý vào các kế hoạch, chiến lược phục hồi kinh tế của Thành phố vừa qua, nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng: Tất cả các hoạt động kinh tế, kinh doanh khi mở ra cũng phải có phương án quản lý rủi ro để phòng ngừa lây nhiễm, có phương án xử lý khi xuất hiện F0.
Nếu có trường hợp dương tính tại doanh nghiệp thì phải cách ly nhưng có thể chỉ phong tỏa quy mô nhỏ theo phân xưởng, dây chuyền sản xuất đó, xét nghiệm các trường hợp F1 để xác định ca nhiễm chứ không nên đóng cửa cả nhà máy, dừng hoạt động cả doanh nghiệp.
Ở cấp cơ sở, Thành phố Hồ Chí Minh cũng đã yêu cầu các xã, phường, thị trấn tiếp tục kiện toàn củng cố lực lượng, nắm chắc tình hình dân cư và dịch bệnh trên địa bàn; đẩy mạnh công tác truyền thông, vận động thuyết phục, yêu cầu người dân không lơ là, nêu cao cảnh giác, phòng, chống dịch mọi lúc mọi nơi và chuẩn bị tâm thế thay đổi thói quen, lối sống để thích nghi với tình hình mới.
Theo ông Nguyễn Văn Nên, thành bại của chúng ta là ý thức của người dân. Do đó tiếp tục phát huy vai trò, ý thức, nâng cao mức cảnh giác của người dân. Đồng thời tuyên truyền để người dân chuyển đổi tâm thế sống trong điều kiện “bình thường mới”, phù hợp với điều kiện sống có dịch.
Những chiến lược này giúp Thành phố Hồ Chí Minh thích nghi trong thời kỳ này dài hơn chứ không còn ở giai đoạn ngắn nữa. Bởi vì không thể quét sạch F0 trong một thời gian nhất định và không thể thực hiện giãn cách nghiêm ngặt kéo dài. Thành phố Hồ Chí Minh xây dựng các chiến lược vừa đảm bảo chống dịch, bảo vệ sức khỏe cho người dân vừa đảm bảo "sức khỏe" của nền kinh tế.
“Dứt khoát không được mở lại các hoạt động mà không an toàn, nhưng nếu an toàn rồi mà không mở lại thì rất lãng phí rất công sức, nguồn lực chống dịch,” Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam nhấn mạnh.
Đoàn kết, đồng lòng, kiên trì phòng chống dịch
Trong quá trình xây dựng các kế hoạch, chiến lược của mình, Thành phố Hồ Chí Minh xác định quan điểm-nguyên tắc nhất quán là nêu cao tinh thần đoàn kết, đồng lòng của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và các tầng lớp nhân dân tiếp tục quyết tâm lớn, hành động quyết liệt, kiên trì phòng, chống dịch COVID-19 theo phương châm đảm bảo hài hòa, hợp lý, hiệu quả giữa phòng, chống dịch với các hoạt động kinh tế.
Trong quá trình xây dựng các kế hoạch, chiến lược của mình, Thành phố Hồ Chí Minh có quan điểm-nguyên tắc nhất quán là nêu cao tinh thần đoàn kết, đồng lòng của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và các tầng lớp nhân dân tiếp tục quyết tâm lớn, hành động quyết liệt, kiên trì phòng, chống dịch COVID-19 theo phương châm đảm bảo hài hòa, hợp lý, hiệu quả giữa phòng, chống dịch với các hoạt động kinh tế.
Mục tiêu cao nhất là bảo vệ tính mạng, sức khoẻ của người dân, tiếp tục thực hiện phương châm “Lấy xã, phường, thị trấn là “pháo đài,” người dân là “chiến sỹ,” là trung tâm phục vụ, đồng thời là chủ thể tham gia phòng, chống dịch.”
Thành phố Hồ Chí Minh cũng xác định rõ dịch sẽ tồn tại lâu dài trong cuộc sống và phát sinh nhiều biến thể mới từ SARS-CoV-2, phải luôn có giải pháp thích nghi để sống khỏe và sống an toàn.
Thực hiện nới lỏng từng bước giãn cách xã hội phù hợp tình hình kiểm soát dịch tại từng địa bàn/khu vực, đảm bảo chắc chắn, an toàn; đối với vùng có nguy cơ cao, rất cao đảm bảo giãn cách “ngoài chặt-trong chặt”; đối với vùng ít nguy cơ, đảm bảo “ngoài chặt trong nới lỏng từng bước”; quản lý chặt chẽ, ngăn ngừa hiệu quả nguồn lây nhiễm từ bên ngoài vào Thành phố.
Tùy theo tình hình kiểm soát dịch mà thực hiện thận trọng các nội dung mở cửa lại kinh tế Thành phố tương ứng, đảm bảo tính linh hoạt, bám sát diễn biến thực tế tại từng thời điểm “Chống dịch để sản xuất và sản xuất để chống dịch,” “Lợi ích hài hòa-rủi ro chia sẻ,” “An toàn mới sản xuất, sản xuất thì phải an toàn,” “An toàn tới đâu thì mở cửa tới đó, mở cửa thì phải an toàn.”
Đồng thời, đảm bảo an sinh xã hội, không để người dân thiếu ăn, thiếu mặc; chăm lo đời sống tinh thần, vũng tin, đồng lòng để cùng chính quyền Thành phố từng bước vượt qua khó khăn, sớm đưa cuộc sống trở lại trạng thái bình thường mới.
“Để có thể sớm nới lỏng giãn cách, phục hồi kinh tế, thành phố sẽ tập trung quyết liệt các giải pháp phòng, chống dịch. Có phòng, chống dịch hiệu quả mới có thể phục hồi kinh tế. Việc nới lỏng, mở cửa phục hồi kinh tế phụ thuộc nhiều vào kết quả phòng, chống dịch. Việc phục hồi nền kinh tế chỉ có thể thực hiện sớm, mở rộng nhanh khi tình hình cải thiện tốt,” Chủ tịch Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi bày tỏ.
Giữ vững niềm tin sớm kiểm soát, đẩy lùi dịch bệnh
Chia sẻ về nội dung hỏi thăm, động viên Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trước cuộc họp Ban Thường vụ Thành ủy vào ngày 16/8 vừa qua, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Nên cho biết, một trong những điều Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng căn dặn là Thành phố Hồ Chí Minh “đã cố gắng thì phải cố gắng hơn nữa; đoàn kết thì đoàn kết hơn nữa, đã quyết tâm thì phải quyết tâm hơn nữa” cùng với phát huy truyền thống đoàn kết, sáng tạo, nghĩa tình của Thành phố Hồ Chí Minh.
Mỗi cán bộ nhất là người đứng đầu phải là một chiến sỹ kiên cường “chống dịch như chống giặc.” Trong lúc này, mọi biểu hiện tiêu cực, thiếu trách nhiệm, thiếu quyết tâm đều không xứng đáng.
Tổng Bí thư đề nghị phải phát huy sức mạnh tổng hợp, huy động mọi nguồn lực, nhất là nguồn lực y tế, không phân biệt đương chức hay hưu trí, nhà nước hay tư nhân… có cơ hội đóng góp thì phải cùng nhau chung tay vượt qua khó khăn.
“Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Thường trực Ban Bí thư luôn theo dõi, sát sao tình hình và kịp thời chỉ đạo sâu sát, toàn diện và luôn bên cạnh Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh nhằm sớm vượt qua, đưa thành phố trở lại tình trạng bình thường mới, góp phần đưa cả nước thực hiện thắng lợi mục tiêu Nghị quyết của Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng,” ông Nguyễn Văn Nên nhấn mạnh.
Mới đây, trong thư gửi cử tri Thành phố Hồ Chí Minh, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc chia sẻ những mất mát về sức khỏe, tính mạng của người dân thành phố và bày tỏ sự cảm thông sâu sắc về những vất vả, khó khăn, bất tiện, kể cả những thiệt hại về việc làm, sinh kế và kinh tế của nhân dân, doanh nghiệp do phải tuân thủ các quy định về phong tỏa, giãn cách.
"Dịch bệnh đã và đang bào mòn thu nhập và sức khỏe người dân, nhưng không thể làm nhụt đi ý chí và nghị lực vượt khó của người dân thành phố anh hùng mang tên Bác," Chủ tịch nước nhấn mạnh.
Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc khẳng định “gia tài” lớn nhất của chính quyền là niềm tin của nhân dân. Vì vậy, cần có nhiều kênh, nhiều cách để lắng nghe ý kiến, tâm tư, nguyện vọng của người dân, đáp ứng ở mức cao nhất, kịp thời nhất những nhu cầu của người dân trong khả năng cho phép của chính quyền, thấm nhuần quan điểm "không để bất kỳ người dân nào bị bỏ lại phía sau trong đại dịch."
Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc cũng nhắn nhủ, trong đợt dịch thứ tư nguy hiểm này, chúng ta càng phải đoàn kết hơn nữa, một tinh thần "Thành phố Hồ Chí Minh vì cả nước, cả nước vì Thành phố Hồ Chí Minh" cần tiếp tục được phát huy, thời gian qua cả nước ưu tiên dành nhân lực, vật lực, vaccine, vật tư y tế... để Thành phố Hồ Chí Minh chống dịch.
“Thành phố Hồ Chí Minh chống dịch thành công cũng tạo nền móng thành công cho cả nước. Chúng ta giữ vững niềm tin ở tinh thần Việt Nam, cùng tin tưởng, quyết tâm tạo dựng một tương lai tươi sáng, nhất định sẽ sớm kiểm soát và đẩy lùi dịch bệnh, mang lại cuộc sống bình an cho nhân dân,” Chủ tịch nước nhấn mạnh.
Với các bước đi thận trọng, chắc chắn, an toàn của mình, chúng ta có quyền tin tưởng vào việc Thành phố Hồ Chí Minh sớm kiểm soát được dịch COVID-19, từng bước đưa cuộc sống trở lại bình thường mới, thích ứng với môi trường có dịch COVID-19, khôi phục và phát triển vững, xứng đáng với vị thế hàng đầu cả nước, hoàn thành sứ mệnh đối với đất nước và nhân dân.
