Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê Nguyễn Thị Hương
PV: Thưa bà, xin bà cho biết một số kết quả đạt được trong tăng trưởng kinh tế 6 tháng đầu năm 2021?
Bà Nguyễn Thị Hương: Tổng sản phẩm trong nước (GDP) 6 tháng đầu năm 2021 tăng 5,64%, cao hơn tốc độ tăng 1,82% của 6 tháng đầu năm 2020 nhưng thấp hơn tốc độ tăng 7,05% và 6,77% của cùng kỳ năm 2018 và năm 2019. Trong mức tăng chung của toàn nền kinh tế, khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản tăng 3,82%, đóng góp 8,17% vào mức tăng trưởng chung; khu vực công nghiệp và xây dựng tăng 8,36%, đóng góp 59,05%; khu vực dịch vụ tăng 3,96%, đóng góp 32,78%.
Trong đó, có một số kết quả nổi bật. Về phía cung, khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản 6 tháng đầu năm 2021 tăng khá so với cùng kỳ năm trước do năng suất lúa đông xuân tăng cao, ngành chăn nuôi và thủy sản phát triển ổn định. Sản xuất công nghiệp trong quý II/2021 tăng trưởng khá do hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp (DN) đang dần phục hồi, tốc độ tăng giá trị tăng thêm đạt 11,45% so với cùng kỳ năm trước.
Vận tải hàng hóa được duy trì khi các hoạt động sản xuất, kinh doanh nỗ lực phấn đấu thực hiện hiệu quả "mục tiêu kép" của Chính phủ. Kim ngạch nhập khẩu 6 tháng đầu năm 2021 tăng 36,1% chủ yếu nhập tư liệu sản xuất chiếm đến 93,9% tổng kim ngạch cho thấy dấu hiệu phục hồi của sản xuất. Khu vực DN vẫn ghi nhận sự gia tăng về số lượng và vốn của DN đăng ký thành lập mới cho thấy sự nỗ lực và tinh thần khởi nghiệp của cộng đồng DN.
Về phía cầu của nền kinh tế, mặc dù chịu ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 nhưng tính chung 6 tháng đầu năm 2021, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng 4,9% so với cùng kỳ năm trước (cùng kỳ năm 2020 giảm 1,1%). Doanh thu bán lẻ hàng hóa 6 tháng ước tính đạt 1.985,4 nghìn tỷ đồng, chiếm 80,6% tổng mức và tăng 6,2% so với cùng kỳ năm trước (cùng kỳ năm 2020 tăng 3,6%). Vốn đầu tư thực hiện toàn xã hội 6 tháng đầu năm 2021 theo giá hiện hành ước tính đạt 1.169,7 nghìn tỷ đồng, tăng 7,2% so với cùng kỳ năm trước, cao hơn nhiều mức tăng 3% của năm 2020. Kim ngạch xuất khẩu hàng hóa 6 tháng đầu năm đạt 157,63 tỷ USD, tăng 28,4% so với cùng kỳ năm trước.
Bên cạnh đó, lạm phát được kiểm soát, bình quân 6 tháng đầu năm 2021, CPI tăng 1,47% so với cùng kỳ năm trước, mức tăng thấp nhất kể từ năm 2016. Lạm phát cơ bản 6 tháng tăng 0,87%.
PV: Từ năm 2021, Tổng cục Thống kê biên soạn GDP theo quy mô GDP cũ hay quy mô GDP được đánh giá lại, thưa bà?
Bà Nguyễn Thị Hương: Theo kết quả đánh giá lại quy mô GDP giai đoạn 2010 - 2017 do TCTK thực hiện và được công bố năm 2019, bình quân mỗi năm trong giai đoạn này quy mô GDP tăng thêm 25,4% so với số liệu GDP đã công bố trước đó. Sau đó, TCTK tiếp tục biên soạn GDP theo hai dãy số liệu. Số liệu theo quy mô cũ phục vụ đánh giá kế hoạch phát triển kinh tế xã hội (KTXH) giai đoạn 2016 - 2020 theo Nghị quyết của Đại hội Đảng lần thứ XII; quy mô đánh giá lại phục vụ xây dựng văn kiện Đại hội XIII và kế hoạch phát triển KTXH giai đoạn 2021 - 2025. Như vậy, giai đoạn 2010 - 2020 số liệu về GDP được phản ánh trên cả 2 dãy số liệu theo quy mô cũ và quy mô đánh giá lại.
Kể từ năm 2021, TCTK biên soạn GDP theo số liệu đã được đánh giá lại giai đoạn 2010 - 2020. Số liệu tăng trưởng quý I, quý II và 6 tháng đầu năm 2021 vừa được công bố biên soạn dựa trên số liệu năm 2020 đã được đánh giá lại.
Hiện nay, TCTK đang tiến hành Tổng Điều tra kinh tế năm 2021 để thu thập thông tin năm 2020 của toàn bộ các đơn vị sản xuất (gồm DN, hộ sản xuất kinh doanh, cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp, các tổ chức khác). Sau khi có kết quả tổng điều tra, với sự hỗ trợ của các chuyên gia trong nước và quốc tế, TCTK sẽ tiếp tục cập nhật số liệu chính thức GDP đánh giá lại của 3 năm 2018 - 2020. Sau đó sẽ biên soạn và công bố ấn phẩm về GDP, GRDP và các chỉ tiêu liên quan của giai đoạn 2010 - 2020 cho cả nước và các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
PV: Sau khi kết quả kinh tế 6 tháng được TCTK công bố, một số ý kiến cho rằng tăng trưởng 6 tháng đầu năm khó đạt được con số 5,64% vì so với cùng kỳ năm trước tiêu dùng thấp hơn, tích lũy tương đồng và lại nhập siêu. Bà giải thích thế nào về điều này?
Bà Nguyễn Thị Hương: Theo phương pháp sử dụng, 6 tháng đầu năm 2021 tiêu dùng cuối cùng tăng 3,56%; tích lũy tài sản tăng 5,67%; xuất, nhập khẩu hàng hoá và dịch vụ tăng 24,05% và 22,76%.
Tuy nhiên, theo quy mô cũ, GDP theo phương pháp sử dụng trong báo cáo tình hình KTXH 6 tháng đầu năm 2020 như sau: Tiêu dùng cuối cùng tăng trưởng 0,69%; tích luỹ tài sản tăng trưởng 1,93%, xuất khẩu hàng hoá và dịch vụ giảm 0,31%; nhập khẩu hàng hoá và dịch vụ giảm 2,54%. Như vậy, tiêu dùng và tích lũy 6 tháng đầu năm 2020 có tốc độ tăng thấp hơn so với 6 tháng đầu năm 2021. Bên cạnh đó, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu 6 tháng đầu năm 2021 tăng mạnh (tăng 32,2%) so cùng kỳ; trong đó, gần 94% trị giá hàng nhập khẩu là tư liệu sản xuất (máy móc thiết bị và nguyên nhiên vật liệu) phục vụ cho sản xuất trong nước.
Do đó, nhận định cho rằng căn cứ vào số GDP theo tiêu dùng thì sẽ không đạt tăng trưởng 5,64% vì so với cùng kỳ năm trước, tiêu dùng 6 tháng đầu năm 2021 thấp hơn, tích lũy tài sản tương đồng và lại nhập siêu là chưa chính xác.
PV: Kết quả chỉ số CPI 6 tháng bình quân tăng 1,47%, thấp nhất kể từ năm 2016 cũng là một vấn đề được quan tâm. Xin bà cho biết các yếu tố tác động nào khiến CPI bình quân tăng thấp như vậy?
Bà Nguyễn Thị Hương: Trong 6 tháng đầu năm, có một số nguyên nhân làm tăng CPI. Đó là giá xăng dầu trong nước được điều chỉnh tăng theo giá thế giới, làm CPI chung tăng 0,61 điểm phần trăm. Giá gas tăng cũng góp phần làm CPI chung tăng 0,24 điểm phần trăm. Giá dịch vụ giáo dục 6 tháng tăng 4,47% so với cùng kỳ năm trước, làm CPI chung tăng 0,24 điểm phần trăm, do ảnh hưởng từ đợt tăng học phí năm học mới 2020-2021. Giá gạo trong nước tăng theo giá gạo xuất khẩu và nhu cầu tiêu dùng dịp Tết Nguyên đán, làm CPI chung tăng 0,18 điểm phần trăm. Giá vật liệu bảo dưỡng nhà ở 6 tháng đầu năm nay tăng 5,03% so với cùng kỳ năm trước, góp phần làm CPI chung tăng 0,1 điểm phần trăm.
Tuy nhiên, một số nguyên nhân khác cũng làm giảm CPI trong 6 tháng đầu năm 2021. Đó là, giá các mặt hàng thực phẩm 6 tháng đầu năm giảm 0,39% so với cùng kỳ năm trước, làm CPI giảm 0,08 điểm phần trăm. Chính phủ triển khai các gói hỗ trợ cho người dân và người sản xuất gặp khó khăn do dịch Covid-19, trong đó gói hỗ trợ của EVN đã giảm giá điện, tiền điện cho khách hàng trong quý II và quý IV năm 2020. Theo đó, giá điện sinh hoạt bình quân 6 tháng đầu năm 2021 giảm 3,06% so với cùng kỳ năm 2020, tác động làm CPI chung giảm 0,1 điểm phần trăm. Ảnh hưởng của dịch Covid-19 khiến người dân hạn chế đi lại, theo đó giá vé tàu hỏa 6 tháng đầu năm giảm 3,41% so với cùng kỳ năm trước; giá vé máy bay giảm 17,05%; giá du lịch trọn gói giảm 2,85%.
Một điểm cần lưu ý thêm CPI bình quân 6 tháng đầu năm 2020 ở mức khá cao tăng 4,19%, chỉ số CPI năm nay được so sánh với nền chỉ số cao của năm trước nên kiềm chế mức tăng CPI so cùng kỳ của năm nay.
PV: Xin cảm ơn bà!
