ảnh minh họa
Mới đây nhất, bé trai N.A, 12 tuổi là học sinh một trường trung học tại Hà Nội được đưa vào Khoa Sức khỏe vị thành niên, Bệnh viện Nhi Trung ương trong tình trạng hoảng sợ, khó thở và co giật sau khi hút thuốc lá điện tử.
Được biết trước đó, N.A được bạn bè rủ rê sử dụng thuốc lá điện tử cùng với học sinh lớp lớn. N.A cho rằng chơi với các anh lớn tuổi, bản thân mình được trải nghiệm hơn, “làm người lớn” hơn. Sau đó, trẻ có tự mua trên mạng về để được tự do hút. Cùng với việc hút thuốc lá điện tử thường xuyên, N.A cũng có biểu hiện học sa sút hơn, bướng bỉnh, có hành vi chống đối với bố mẹ.
Các bác sĩ đã lấy mẫu thuốc lá điện tử mà trẻ sử dụng gửi đến Viện Pháp Y Quốc gia để tìm độc chất. Kết quả cho thấy trong thuốc lá điện tử có thành phần của một số chất gây nghiện.
TS. BS Ngô Anh Vinh – Phó trưởng Khoa Sức khỏe vị thành niên kết luận: “Bệnh nhi N.A bị ngộ độc chất gây nghiện do sử dụng thuốc lá điện tử”. Sau khi điều trị ổn định, các bác sĩ đã tư vấn cho gia đình về cách giám sát và quan tâm con đúng mức để phòng ngừa việc tái diễn sử dụng thuốc lá điện tử của trẻ.
Cách đây không lâu, một nữ sinh 14 tuổi ở Lạng Sơn cũng lên cơn co giật, mất ý thức, hôn mê và được đưa đi cấp cứu sau khi hút thuốc lá điện tử cùng nhóm bạn. Bác sĩ sau đó chẩn đoán, bệnh nhân bị ngộ độc và phơi nhiễm hóa chất có hại, theo dõi ngộ độc nicotine.
Được biết, nữ sinh trước đó đã cùng nhóm bạn được cho một loại thuốc lá điện tử. Sau khi hút thử, cơ thể nữ sinh xuất hiện tình trạng co giật, được một lúc thì mất ý thức và hôn mê. Nhận thấy tình hình nguy cấp, nhóm bạn của nữ sinh đã đưa bạn mình đi cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lạng Sơn.
Các bác sĩ tại đây cho biết đã tiếp nhận ít nhất 5 trường hợp bệnh nhân ở lứa tuổi học sinh, sinh viên nhập viện do ngộ độc nicotine sau khi hút thuốc lá điện tử.
Việc sử dụng các chất kích thích, chất gây nghiện ở học đường hiện nay đang là hiện tượng đáng báo động. Gần đây, trào lưu thuốc lá điện tử hay thuốc lá thế hệ mới đang ngày càng “xâm nhập” nhiều vào trường học, gây ảnh hưởng xấu tới hành vi, lối sống, sức khỏe của học sinh tuổi vị thành niên - lứa tuổi hiếu kỳ, tò mò và thích khám phá.
PGS.TS. Phan Thu Phương - Giám đốc Trung tâm Hô hấp, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới (thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng) đều có chứa các thành phần hóa chất rất độc hại cho sức khoẻ, nhiều hóa chất tương tự như thuốc lá truyền thống, nhiều hóa chất khác với thuốc lá truyền thống.
Chất nicotine trong các sản phẩm này là chất gây nghiện mạnh làm cho người sử dụng sẽ trở nên phụ thuộc vào các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới này, đồng thời việc sử dụng chúng có thể dẫn đến hoặc duy trì việc sử dụng các sản phẩm có chứa nicotine khác, bao gồm cả thuốc lá, cũng như tăng nguy cơ sử dụng rượu, ma túy và các chất gây nghiện khác.
Nicotine có thể ảnh hưởng đến sự phát triển não bộ ở lứa tuổi thanh thiếu niên và thậm chí có thể gây tổn thương bào thai (dẫn đến cân nặng sơ sinh thấp, tăng nguy cơ đẻ non và tăng nguy cơ hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh). Khói thuốc lá thế hệ mới có chứa các chất gây ung thư, làm tăng nguy cơ mắc ung thư phổi, ung thư thanh quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, đột quỵ, xuất huyết não, ung thư dạ dày… ở người sử dụng chúng.
- Nhiều loại thuốc lá điện tử sử dụng các hương liệu tạo mùi thơm hấp dẫn (mùi bạc hà, cam, dâu tây, sô cô la, caramen…) có thể dẫn đến ngộ độc ở trẻ nhỏ do uống nhầm hoặc kích thích trẻ em, thanh thiếu niên sử dụng thuốc lá điện tử và đây là con đường dẫn đến việc sử dụng các chất gây nghiện khác bao gồm cả hút thuốc lá truyền thống, sử dụng rượu bia, ma tuý,…
- Việc sử dụng thuốc lá điện tử có thể gây tổn thương phổi không hồi phục.
Bên cạnh đó, các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới do sử dụng pin để làm nóng và tạo ra dạng hơi, vì vậy cũng làm tăng nguy cơ bỏng và các tai nạn khác, bao gồm các vụ nổ từ thiết bị sạc điện bị lỗi hoặc sử dụng sai.
Theo Tổ chức Y tế thế giới, các sản phẩm thuốc lá truyền thống hay thế hệ mới đều độc hại đối với sức khỏe và cho đến nay, ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy tác hại của các loại thuốc lá thế hệ mới. Sự “mới lạ” của thuốc lá điện tử với hương thơm hấp dẫn (kẹo, trái cây,..) cùng những lời quảng cáo: không gây hại, “văn hóa hút thuốc lành mạnh”, sành điệu, thuốc lá thế hệ mới… đã đánh trúng vào tâm lý thích thể hiện cái tôi của “tuổi mới lớn” và nhanh chóng xâm nhập vào trường học.
Chính vì vậy, gia đình và nhà trường cần phối hợp phòng ngừa việc sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng ở những người chưa hút, đặc biệt ở trẻ em và thanh thiếu niên. Khi phát hiện những dấu hiệu bất thường, cần liên hệ với bác sĩ hoặc chuyên gia tâm lý để được thăm khám và điều trị sớm.
Ước tính có 2.807 trường hợp nhập viện do tổn thương phổi liên quan đến sử dụng các sản phẩm thuốc lá điện tử được báo cáo cho cơ quan kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ (CDC) từ 50 bang của nước này, trong số đó có 68 trường hợp tử vong vì bệnh phổi liên quan đến sử dụng thuốc lá điện tử (tính đến 18/2/2020).
