ảnh minh họa
Sử dụng thuốc lá là một trong những nguyên nhân chính gây ra bệnh viêm nha chu. Thuốc lá điện tử (vaping) cũng đang ngày càng phổ biến và cần có các nghiên cứu để hiểu rõ hơn về tác động của thuốc lá điện tử đối với sức khỏe răng miệng. Các nghiên cứu phát hiện ra rằng khói thuốc lá điện tử đã tạo ra một hệ vi sinh vật độc đáo trong miệng.
Khoảng 8 năm về trước, Deepak Saxena (một nhà nghiên cứu bệnh học phân tử tại Đại học Nha khoa NYU) và cậu con trai tuổi của mình đi bộ xuống Đại lộ 3 ở Manhattan, khi họ đi ngang qua một biểu ngữ quảng cáo một sản phẩm tương đối mới, kiểu dáng đẹp - thuốc lá điện tử, cậu bé nhìn lên bố và hỏi, "Hút thuốc có mát không, bố?". Saxena nói rằng chính khoảnh khắc đó khi đưa con trai đi học về đã khiến anh bắt đầu tìm hiểu những ảnh hưởng đến sức khỏe của thuốc lá điện tử.
Quay trở lại thời điểm năm 2014, ông nói rằng hoàn toàn "không có nhận thức, không có quy định ... không có kinh phí" cho nghiên cứu như vậy. Anh ấy chỉ nhận được một số tiền ít ỏi hỗ trợ từ NYU để bắt đầu.
Một nghiên cứu gần đây nhất, cũng là nghiên cứu đầu tiên theo dõi cách thức mà thuốc lá điện tử ảnh hưởng đến vi khuẩn trong miệng theo thời gian. Hệ vi khuẩn này được gọi chung là cộng đồng vi sinh vật và các loại vi khuẩn khác nhau được gọi là quần xã vi sinh vật.
Tóm tắt về nghiên cứu
Các nhà khoa học có ý định thực hiện một nghiên cứu dài hạn nhằm đánh giá tác động có hại của thuốc lá điện tử với sức khỏe nha chu nói chung. Đối tượng tham gia gồm những người chưa từng sử dụng thuốc lá điện tử, những người đang hút thuốc và những người không hút thuốc lá thường được kêu gọi thông qua báo chí và mạng xã hội. Các đặc điểm về tuổi, giới tính và dân tộc của họ đã được ghi lại. Những người tham gia được lên lịch để phỏng vấn 2 lần, mỗi lần cách nhau khoảng 6 tháng.
Tại mỗi lần tìm hiểu, các nhà khoa học đã thu thập dữ liệu về tần suất và mức độ sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá và mức tiêu thụ rượu của họ. Các chỉ số về mức carbon monoxide (CO), mức cotinine, tốc độ dòng nước bọt, độ sâu thăm dò nha chu (PD), chảy máu khi thăm dò (BoP), và mất gắn kết lâm sàng (CAL) cũng được xác định ở cả lần khám ban đầu, sau đó được theo dõi và so sánh giữa các nhóm với các biện pháp lặp lại hai chiều ANOVA. Các chẩn đoán nha chu và các biến phân loại khác được so sánh giữa các nhóm với thống kê chi bình phương và hồi quy logistic.
Kết quả ban đầu, các nhà khoa học đã sàng lọc được 59 đối tượng và tuyển được 119 đối tượng, 111 đối tượng (gồm 31 người hút thuốc lá, 32 người hút thuốc lá điện tử và 38 người không hút thuốc) đã hoàn thành mọi đánh giá trong cả hai lần khám. Tỷ lệ duy trì và tuân thủ của các đối tượng đạt khoảng 84,9%. Phương tiện truyền thông xã hội và craigslist là rất quan trọng khi tìm kiếm những đối tượng sử dụng thuốc lá điện tử.
Nồng độ carbon monoxide và cotinine nước bọt cao nhất ở những người hút thuốc lá. Chảy máu khi thăm dò và PD trung bình tăng tương tự theo thời gian ở cả ba nhóm, nhưng CAL tăng duy nhất ở những người hút thuốc lá điện tử. Tỷ lệ mắc bệnh nha chu nặng ở những người hút thuốc lá và sử dụng thuốc lá điện tử cao hơn so với những người không hút thuốc, nhưng việc giải thích bị nhầm lẫn bởi độ tuổi lớn hơn của những người hút thuốc.
Trong số những người tham gia trong nghiên cứu, chỉ số CAL sau 6 tháng kém hơn đáng kể chỉ ở những người hút thuốc lá điện tử.
Hệ vi sinh vật ở miệng phản ứng với bất cứ thứ gì đi vào miệng
Saxena nói: “Suy nghĩ của chúng tôi ban đầu là hệ vi sinh vật của những người sử dụng thuốc lá điện tử sẽ tương tự với những người sử dụng thuốc lá bình thường hoặc những người không hút thuốc." Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu đã ngạc nhiên khi phát hiện ra rằng thuốc lá điện tử có những tác động độc đáo lên hệ vi sinh vật trong miệng. Trong đó, họ phát hiện nhiều loại vi khuẩn tiết ra các phân tử kích thích các phản ứng miễn dịch mãn tính làm tổn thương các tế bào của cơ thể. Về cơ bản miệng của những người hút thuốc lá này có thể đang phá hoại phần còn lại của cơ thể theo cách riêng của họ, nhưng các nhà khoa học không chắc chắn ở giai đoạn đầu này.
Saxena nói: “Vấn đề lớn của vấn đề đó là chúng ta không biết hệ vi sinh vật đó sẽ làm gì đối với sức khỏe." Mỗi đoạn trong đường tiêu hóa của con người, từ miệng đến trực tràng, đều có một hệ sinh thái vi khuẩn phù hợp riêng với "thói quen và điều kiện môi trường". Chẳng hạn, hỗn hợp vi khuẩn sống trong dạ dày có tính axit cao khác với hỗn hợp vi khuẩn sống trong miệng ít hoặc nhiều trung tính.
Cách đây khoảng 1 thập kỷ, các nhà nghiên cứu cho rằng miệng là nơi cư trú của 20 hoặc 30 loại vi khuẩn. Các công cụ mới giúp giải mã DNA dễ dàng hơn với chi phí rẻ hơn, đã chỉ ra rằng ước tính đó bị sai lệch bởi hệ số 100, vì thế khoang miệng của chúng ta có thể là nơi cư trú của khoảng 2.000 đến 3.000 loài vi khuẩn. Một khoang miệng khỏe mạnh, mới chải răng và được làm sạch có thể phát hiện được từ 100 đến 200 loài vi khuẩn hiện diện tại bất kỳ thời điểm nào. Những vi khuẩn này cực kỳ nhạy cảm với môi trường xung quanh.
Saxena cho rằng "Nếu có một chấn thương hoặc mất cân bằng sinh thái trong khoang miệng thì mức vi khuẩn tốt giảm xuống và mức vi khuẩn xấu sẽ tăng lên." Vi khuẩn được cho là "xấu" là những chủng được tìm thấy với số lượng quá lớn trong miệng của những người có vấn đề như sâu răng hoặc viêm lợi.
Bất cứ thứ gì đi vào miệng đều có thể thay đổi điều kiện môi trường và khiến hệ vi sinh vật mất cân bằng. Chẳng hạn, nếu bạn ăn các loại thực phẩm đã qua chế biến, thì thành phần của chúng chính là thức ăn của các loài vi khuẩn tiết ra axit, điều này không có lợi cho sức khỏe. Bởi vì các axit sẽ bào mòn các khoáng chất khỏi bề mặt của răng. Tệ hơn nữa, những vi khuẩn tiết axit đó phát triển mạnh trong môi trường axit hơn, khiến sự tồn tại của nhiều loại vi khuẩn thích độ pH trung tính của miệng khỏe mạnh trở nên khó khăn hơn. Nghiên cứu mới cho thấy rằng khói thuốc điện tử có thể gây ra các vòng phản hồi tương tự trong miệng.
Khói thuốc lá điện tử cũng liên quan đến vi khuẩn khó chịu và protein nguy hiểm
Saxena và các đồng nghiệp của ông đã tìm hiểu những thay đổi môi trường do vaping gây ra ảnh hưởng như thế nào đến hệ vi sinh vật trong khoang miệng. Họ đã tìm hiểu từ 7 tình nguyện viên không hút thuốc, hút thuốc lá thông thường hoặc hút thuốc lá điện tử. Mỗi tình nguyện viên sẽ vào phòng thí nghiệm 2 lần, cách nhau khoảng 6 tháng. Các nhà nghiên cứu đã kiểm tra khoang miệng của họ để tìm hiểu các dấu hiệu lâm sàng của các vấn đề như bệnh nướu răng. Đồng thời các nhà nghiên cứu cũng lấy rất nhiều mẫu vi khuẩn trong miệng và các phân tử gọi là cytokine, là những protein liên quan đến phản ứng miễn dịch và phản ứng viêm.
Đặc điểm chung của tất cả mọi đối tượng trong nghiên cứu này là họ đều mắc ít nhất bệnh nướu răng nhẹ thời điểm bắt đầu, cũng là bệnh phổ biến với gần một nửa dân số trưởng thành từ 30 tuổi trở lên. Sau lần khám thứ hai, cho thấy rằng những người hút thuốc lá điện tử có xu hướng mắc một triệu chứng của bệnh nướu răng được gọi là "mất gắn kết lâm sàng", là sự tách rời vật lý của nướu khỏi răng.
Nướu răng bị tụt xuống để lại các phần trống rỗng, nơi vi khuẩn phát triển mạnh, thường dẫn đến sự trầm trọng hơn của bệnh nướu răng. Trong nghiên cứu này, những người hút thuốc lá điện tử bị mất gắn kết lâm sáng hơn những người hút thuốc lá bình thường hoặc không hút thuốc.
Mặt khác các nhà nghiên cứu còn tìm thấy một sự thay đổi lớn khi nói đến hệ vi sinh vật của những người tham gia. Họ chỉ chia sẻ khoảng 20% cùng một loài vi khuẩn và những người hút thuốc lá điện tử có nhiều điểm tương đồng hơn với những người hút thuốc lá hơn những người không hút thuốc. Fangxi Xu, đồng tác giả và thành viên phòng thí nghiệm của Saxena, cho biết rằng "Vaping dường như đang thúc đẩy các mô hình độc đáo trong vi khuẩn và ảnh hưởng đến sự phát triển của một số vi khuẩn theo cách tương tự như hút thuốc lá” .
Đến lần khám thứ hai trong nghiên cứu, các thành viên của 3 nhóm này có nhiều loại vi khuẩn hơn trong miệng, nhưng cấu hình hệ vi sinh vật giữa 3 nhóm vẫn có sự khác biệt lớn. Và cuối cùng, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy các mức độ khác nhau của cytokine trong ba nhóm. Những người hút thuốc lá điện tử có mức độ cao hơn nhiều của một phân tử gọi là TNFα, gây viêm và có liên quan đến các bệnh bao gồm Alzheimer, trầm cảm và hội chứng viêm ruột.
Protein nhỏ này không nhất thiết phải là một phân tử "xấu", thậm chí nó là một phần quan trọng của các phản ứng miễn dịch cần thiết đối với các mối đe dọa thực sự cho cơ thể và được sử dụng để điều trị một số bệnh ung thư. Tuy nhiên, sự tồn tại lâu dài của nó có thể gây ra một số dạng viêm mãn tính, gây ra những hậu quả nghiêm trọng khác.
“Viêm mãn tính… cũng có thể làm thay đổi hệ vi sinh vật. Đó là những gì xảy ra sâu hơn đối với hệ tiêu hóa ở những người bị bệnh Crohn (viêm ruột mãn tính). Đó là một vòng luẩn quẩn. Bạn bị viêm trong ruột, hiện diện trong hệ vi sinh vật, bạn có một hệ vi sinh xấu, bạn sẽ bị viêm nhiều hơn".
Những người hút thuốc lá điện tử cũng có mức độ thấp các cytokine khác tạo ra một sức khỏe răng miệng tốt, mức độ protein đó còn có xu hướng giảm xuống khi mọi người bị bệnh nướu răng và sau đó tăng lên sau khi điều trị. Điều đó cũng cho các nhà nghiên cứu thấy rằng, rõ ràng thuốc lá điện tử có thể làm cho khoang miệng của bạn trở thành "nơi hút vi khuẩn" và đáng buồn đây là những vi khuẩn ngăn chặn phản ứng miễn dịch
Những người trẻ vẫn chưa nhận thức được những tác hại này
Saxena nói: “Vapes được tiếp thị cho công chúng như một thứ gì đó an toàn. Các công ty như Juul đã làm cho nó có vẻ như thuốc lá điện tử "là sản phẩm tốt nhất bạn có thể có" nếu bạn đang hút thuốc."
Tính đến năm 2020, khoảng 5% học sinh trung học cơ sở và 20 % học sinh trung học phổ thông ở Mỹ sử dụng thuốc lá điện tử. Theo một cuộc thăm dò của của Gallup, cứ năm người lớn từ 18 đến 30 tuổi thì có một người sử dụng thuốc lá điện tử thường xuyên. Con số này còn nhiều hơn gấp đôi so với số người lớn sử dụng thuốc ở bất kỳ nhóm tuổi nào khác.
Trong khi các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng thuốc lá điện tử đang ảnh hưởng đến cơ thể theo những cách tương tự như hút thuốc lá thường, tuy nhiên, những người trẻ ở lại không đủ nhận thức về điều đó. Theo dữ liệu của Gallup, khoảng 4/5 thanh niên từ 18 đến 30 tuổi nói rằng hút thuốc là "rất có hại cho sức khỏe", và cứ 5 người thì có 1 người cho rằng hút thuốc lá điện tử "rất có hại cho sức khỏe." Rõ ràng đã có sự nhận thức khác nhau.
Saxena cho biết còn nhiều điều cần tìm hiểu về cách mà thuốc lá điện tử gồm các thành phần khác nhau trong đó, gồm nicotine và chất tạo hương - ảnh hưởng đến cơ thể, bao gồm cả hệ vi sinh vật. Những dữ liệu dài hạn vẫn chưa đủ cho những kết luận chuyên sâu hơn. Các nhà nghiên cứu đã phải mất hàng thập kỷ để hiểu rõ về những tác động của việc hút thuốc và thuyết phục các nhà hoạch định chính sách hành động về những biện pháp kịp thời. Chúng ta hy vọng sẽ sẽ không mất nhiều thời gian để có một bức tranh rõ ràng hơn về những tác hại của thuốc lá điện tử.
