ảnh minh họa
Hầu hết các mẫu thuốc lá điện tử sử dụng ống chứa dung dịch - loại dùng một lần hoặc có thể bơm dịch vào để dùng tiếp. Tuy nhiên, một số thành phần chất ma túy cũng có thể được cho vào dưới dạng chất lỏng để tăng cảm giác của người dùng, không rõ nguồn gốc và nồng độ, gây ra hệ lụy khôn lường.
"Chiêu trò” len lỏi trường học
TS.BS Ngô Anh Vinh - Phó trưởng khoa Sức khỏe vị thành niên, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, thuốc lá điện tử được thiết kế đa dạng với hình dáng bắt mắt, nên học sinh dễ dàng sở hữu thuốc lá điện tử với đủ hình dạng để mang vào lớp mà không bị phát hiện.
Sự “mới lạ” của thuốc lá điện tử với hương thơm hấp dẫn (kẹo, trái cây,..) cùng những lời quảng cáo không gây hại, “văn hóa hút thuốc lành mạnh”, sành điệu, thuốc lá thế hệ mới… đánh trúng vào tâm lý thích thể hiện cái tôi của “tuổi mới lớn” và nhanh chóng xâm nhập vào trường học.
Không ít trường hợp học sinh phải cấp cứu trong trạng thái kích thích, loạn thần, ảo giác hoặc suy hô hấp do ngộ độc các chất trong thuốc lá điện tử. Cụ thể, em N.A (nam, 12 tuổi) là học sinh trung học ở Hà Nội đến khoa Sức khỏe vị thành niên – Bệnh viện Nhi Trung ương với tình trạng khó thở và co giật. Bố đi làm xa, mẹ bận công việc nên không dành thời gian quan tâm, giám sát con. Gần đây, N.A hay tụ tập với các anh lớp trên ở trường học và bị rủ sử dụng thuốc lá điện tử.
Kỳ nghỉ 2/9 vừa qua, N.A lên chơi và ở với bà nội tại Hòa Bình. Thời gian này, N.A sử dụng thuốc lá điện tử thường xuyên mà bà nội N.A không biết. Sau khi hút, N.A xuất hiện cơn run tay chân, chóng mặt, hoảng sợ, khó thở và xuất hiện cơn co giật.
N.A được gia đình đưa đến Bệnh viện Nhi Trung ương theo dõi, điều trị tại khoa Sức khỏe vị thành niên. Các bác sĩ đã lấy mẫu thuốc lá điện tử mà bệnh nhân sử dụng gửi đến Viện Pháp Y Quốc Gia để tìm độc chất.
“N.A bị ngộ độc chất gây nghiện do sử dụng thuốc lá điện tử”, TS.BS Ngô Anh Vinh - Phó trưởng Khoa Sức khỏe vị thành niên nói.
Vai trò của gia đình và nhà trường
Tại Hội nghị tập huấn “Nâng cao năng lực truyền thông về phòng, chống tác hại của thuốc lá” tổ chức mới đây, bà Nguyễn Thị Thu Hương, Quỹ Phòng, chống tác hại thuốc lá (Bộ Y tế) cho biết, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử ở học sinh 13-18 tuổi gia tăng ở cả hai giới. Ở nhóm trên 15 tuổi từ 0,2% năm 2015 lên 3,6% năm 2020. Ở nhóm 13-15 tuổi, tỷ lệ sử dụng là 3,5%. Trong đó học sinh nam là 4,3%, học sinh nữ là 2,8%.
“Đa phần các em mua thuốc lá ở trên mạng và cửa hàng. Riêng thuốc lá điện tử, các em mua nhiều nhất ở trên mạng và được người khác cho, tặng. Theo Nghị định 117/ 2020, bán thuốc lá cho người dưới 18 tuổi bị xử phạt từ 500 nghìn đến 1 triệu đồng. Thực tế 75% học sinh nam đi mua thuốc lá không bị từ chối, còn học sinh nữ đi mua thì 100% không bị từ chối”, bà Hương nói.
Để hạn chế tối đa vấn nạn thuốc lá điện tử ở lứa tuổi vị thành niên, TS.BS Ngô Anh Vinh cho rằng, vai trò của gia đình rất quan trọng. Bố mẹ cần dành thời gian quan tâm, lắng nghe con và giám sát các hoạt động trong cuộc sống của con trên cơ sở tôn trọng tránh dẫn đến các hành vi chống đối do bị áp đặt.
Gia đình cũng nên phối hợp với nhà trường để tìm hiểu thêm sinh hoạt, mối quan hệ của con để kịp thời phát hiện những dấu hiệu bất thường. Khi phát hiện những dấu hiệu bất thường, gia đình cần liên hệ với bác sĩ hoặc chuyên gia tâm lý để con được thăm khám và điều trị sớm.
Bên cạnh đó, vai trò giáo dục của nhà trường cũng là yếu tố quan trọng để trẻ vị thành niên không bị sa đà vào những thói hư tật xấu, tệ nạn xã hội. Nhà trường cần giáo dục học sinh nhận thức được các chất gây nghiện và các tác hại do sử dụng chất gây nghiện; tăng cường các hoạt động ngoại khóa để giải tỏa căng thẳng sau giờ học.
Sự phối hợp chặt chẽ giữa bố mẹ và nhà trường cùng với sự chung tay của xã hội, tình trạng học sinh hút thuốc lá điện tử sẽ sớm được loại bỏ khỏi môi trường học đường. Qua đó, xây dựng một thế hệ trẻ vị thành niên khỏe mạnh và trở thành nhân tố tương lai góp phần cho sự phát triển của xã hội, đất nước.
