Lễ khao lề thế lính Hoàng Sa năm nay được Ban khánh tiết Đình làng An Hải và các tộc họ tổ chức một cách trang nghiêm, thành kính, với nhiều nghi thức cúng tế như: Lễ yết, Lễ Cung nghinh, Lễ thả thuyền… Một lễ vật không thể thiếu là thuyền câu và bài vị của những binh phu đã bỏ mình nơi dặm dài biển cả.
"Hoàng Sa trời nước mênh mông; Người đi thì có mà không thấy về; Hoàng Sa mây nước bốn bề; Tháng ba khao lề thế lính Hoàng Sa"... Câu ca lưu truyền trên đảo Lý Sơn thể hiện sự hiểm nguy của những người đi Hoàng Sa khai thác sản vật, đo đạc, cắm mốc chủ quyền. Văn tế trong bài vị này đã nói lên sự khắc nghiệt mà những binh phu phải đối mặt, song với lòng trung thành, họ đã vâng lệnh triều đình ra Hoàng Sa khai thác sản vật, đo đạc cắm mốc, dựng bia chủ quyền.
Sau phần tế lễ, tiếng ốc u nổi lên hiệu lệnh cho những trai tráng làm lễ rước thuyền và hình nhân thế mạng hướng ra biển Hoàng Sa theo con đường mà các bậc tiền nhân Lý Sơn đã ra đi từ hơn 400 năm trước.
Buổi lễ đã tái hiện nghi thức ra khơi của các dân binh Hoàng Sa năm xưa, đồng thời khắc họa sinh động nét đẹp văn hóa sông nước và lòng quyết tâm bám biển của nhân dân miền biển Lý Sơn.
Ông Bùi Minh Cảnh, Trưởng Ban khánh tiết Đình làng An Hải cho biết: Mặc dù dịch Covid-19 diễn biến phức tạp nhưng vì ý nghĩa thiêng liêng, nên Ban khánh tiết Đình làng An Hải đã tổ chức lễ khao lề thế lính Hoàng Sa. Trước khi tổ chức lễ, Ban khánh tiết yêu cầu toàn dân đến dự phải thực hiện "5K". Do đó buổi lễ được thực hiện trang trọng và góp phần giáo dục cho con cháu nối gót thế hệ cha, ông.
Theo sử sách ghi chép lại, vào đầu thế kỷ 17, Chúa Nguyễn đã cho lập đội Hoàng Sa kiêm quản Bắc Hải tại làng An Vĩnh và An Hải (thuộc huyện đảo Lý Sơn). Mỗi năm sẽ có 70 suất đinh là những trai tráng khỏe mạnh, bơi lội giỏi được cử vào đội Hoàng Sa kiêm quản Bắc Hải. Đến thế kỷ 19, các dân binh trong đội Hoàng Sa kiêm quản Bắc Hải chủ yếu là những trai tráng thuộc các tộc họ trên đảo Lý Sơn được giao trọng trách trên.
Lễ khao lề thế lính Hoàng Sa đã khơi dậy lòng yêu nước, bảo tồn các giá trị văn hóa của cha ông, dù phải đối mặt với bao khó khăn, nhưng ngư dân Lý Sơn vẫn quyết tâm bám biển Hoàng Sa, Trường Sa. Đây là 2 ngư trường truyền thống của ngư dân Việt Nam, trong đó có ngư dân Lý Sơn.
