Tại toạ đàm, ông Mitch Bittermann - Phó Chủ tịch điều hành, phụ trách Thương mại điện tử khu vực châu Á của TMX chỉ rõ Việt Nam hiện đứng thứ 3 trong khu vực Đông Nam Á, chỉ sau Indonesia và Thái Lan về TMĐT và đến năm 2025, quy mô thị trường TMĐT Việt Nam có thể lên tới 29 tỷ USD so với 7 tỷ USD như hiện tại. Đồng thời, các diễn giả đã khẳng định rằng TMĐT chỉ là kênh đặt hàng còn dòng dịch chuyển hàng hoá từ nhà sản xuất và cung ứng đến người tiêu dùng mới là yếu tố góp phần vào thành công cho TMĐT.
Ông Vũ Đức Thịnh, Tổng giám đốc Lazada Logistics Việt Nam chia sẻ thực tế về sự đóng góp của TMĐT và logistics trong thời gian vừa qua: “Ngay khi dịch bệnh xảy ra tại các tỉnh thành phía Nam, Lazada phối hợp với Sở Công thương TP Hồ Chí Minh để cung cấp thực phẩm cho người dân trong các khu vực bị phong toả. Cùng với đó, phối hợp với các doanh nghiệp bán lẻ khác xây dựng kênh bán hàng bình ổn giá. Sau khi có nguồn cung ổn định, Lazada nhanh chóng điều chỉnh hoạt động logistics để bảo đảm chất lượng vận chuyển hàng hoá tươi sống”. Nhìn lại quá trình cung ứng hàng hoá cho người dân, ông Vũ Đức Thịnh nhận định, giai đoạn phong toả gây ra những khó khăn chưa từng có nhưng cũng mở ra cơ hội mới với TMĐT nói chung và Lazada nói riêng, ngành logistics cũng tương tự như vậy.
Là một đơn vị sản xuất đa ngành nghề, trước ảnh hưởng của dịch bệnh, Công ty TNHH Sản xuất Thương mại Dịch vụ và Đầu tư Tiến Đạt không đứng ngoài vòng xoáy khó khăn khi chuỗi cung ứng và hoạt động logistics bị ảnh hưởng. Phát biểu tại toạ đàm, ông Nguyễn Văn Tuyên - Giám đốc công ty cho biết doanh nghiệp này phải chịu phí cước vận chuyển rất cao đối với cả thị trường trong nước và quốc tế. Để cùng các đối tác vượt qua khó khăn, ông Nguyễn Văn Tuyên đã gợi ý các đối tác mở thêm kênh tiêu thụ trên sàn TMĐT, đồng thời thuyết phục những doanh nghiệp logistics đưa ra mức giá ưu đãi nhất.
Đánh giá về vai trò của TMĐT trong thời gian qua, ông Bùi Huy Hoàng - Phó Giám đốc Trung tâm thông tin và Công nghệ số, Cục TMĐT và Kinh tế số, Bộ Công Thương nêu rõ: “Xét về tổng thể, TMĐT trở thành một thói quen khá tích cực với người dùng. Đặc biệt, trong đợt dịch vừa qua, nhiều người dân ở thành phố lớn di chuyển về nông thôn và mang theo thói quen này. Điều đó một mặt thúc đẩy phát triển TMĐT ở các địa phương, mặt khác cũng giúp doanh nghiệp logistics từng bước mở rộng kho hàng ở những tỉnh thành xa hơn”. Mặc dù vậy, ông Bùi Huy Hoàng cũng nhấn mạnh, giãn cách xã hội cũng tác động tiêu cực đến một dịch vụ quan trọng đối với TMĐT là logistics. Việc áp dụng giãn cách xã hội chặt chẽ khiến hoạt động logistics khó khăn đã gây nên tình trạng ùn tắc đơn hàng, kéo theo hiệu ứng domino giữa các tỉnh, thành.
Nêu ra những thách thức đối với logistics, Thạc sĩ Võ Phương Lan - Trưởng Ban Vận tải, Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA), Tổng Giám đốc Công ty ASL cho hay: “Chúng ta đang bước vào giai đoạn cuối năm song vận chuyển hàng hoá bằng đường biển và đường hàng không toàn cầu vẫn còn căng thẳng. Tình hình tắc nghẽn cảng biển ở châu Mỹ, đặc biệt là bờ Đông và bờ Tây rất phức tạp. Trong khi đó, nhu cầu xuất nhập khẩu đều tăng mạnh ở các tuyến. Cước vận chuyển tăng, thời gian giao hàng chậm làm giảm lợi thế cạnh tranh đối với doanh nghiệp xuất nhập khẩu Việt Nam”.
Trước thực trạng trên, tại toạ đàm, các diễn giả đã cùng nhau thảo luận tìm ra các giải pháp phát triển chuỗi cung ứng cho TMĐT. Cụ thể, theo chia sẻ của bà Võ Phương Lan: “Thông điệp của VLA nhiệm kỳ 2021-2023 là chuyển đổi số sáng tạo và đổi mới. Thông điệp này là kim chỉ nam cho doanh nghiệp logistics. Các doanh nghiệp logistics muốn tận dụng và vượt qua thách thức cần phải thay đổi cách làm và triển khai tự động hoá. Đồng thời, ứng dụng công nghệ trong mọi khâu vận hành nhằm hạn chế tiếp xúc vì dịch bệnh còn diễn biến phức tạp”.
Cũng tại toạ đàm, bà Võ Phương Lan chia sẻ thêm một số đề xuất của VLA để doanh nghiệp logistics phát triển bền vững trong bối cảnh hậu đại dịch. Cụ thể như, địa phương cần thống nhất quy trình phòng chống dịch trong khâu vận chuyển và lưu thông hàng hoá, trong kiểm soát xe và tài xế, thống nhất từ trung ương đến địa phương để doanh nghiệp hiểu rõ và làm đúng; không áp dụng các chính sách làm tăng chi phí logistics nói chung cũng như tăng chi phí vận tải cầu đường, giảm mức thu phí hạ tầng cảng biển.
Thêm vào đó, bà Võ Phương lan cũng nêu một số đề xuất khác như: Cần giảm thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập doanh nghiệp logistics. Đồng thời, cần có những quyết sách nhằm phát triển vận tải biển, đặc biệt là đội tàu container mang thương hiệu Việt Nam để có thể chủ động trước những “cơn bão” về giá cước vận tải biển hiện nay cũng như cạnh tranh với sự thống trị của các hãng tàu nước ngoài. Cuối cùng, các bộ ngành liên quan cần có những hỗ trợ để doanh nghiệp logistics tiến hành chuyển đổi số phục sản xuất kinh doanh.
Ngoài ra, bà Võ Phương Lan cũng nhấn mạnh đến yếu tố nhân lực logistics. Bởi theo bà Võ Phương Lan, để vận hành được hạ tầng công nghệ 4.0 cũng như hợp tác bền vững các đối tác nước ngoài đòi hỏi nguồn nhân lực chất lượng cao, có kỹ năng phục vụ khách hàng, kỹ năng về ngoại ngữ và chuyển đổi số.
Cuối toạ đàm, ông Vũ Đức Thịnh cũng bày tỏ đồng tình với những ý kiến trên. Ngoài ra, ông Thịnh cho rằng, logistics đặc biệt là e-logistics luôn phải cân bằng 3 yếu tố là nhanh, rẻ và dịch vụ chất lượng. Các doanh nghiệp thông thường chỉ đáp ứng được hai yếu tố nhưng để đáp ứng được 3 yếu tố là bài toán cực kỳ khó và phải đi tìm lời giải nếu muốn nâng cao sức cạnh tranh.
