ảnh minh họa
Được xuất viện vào ngày 21/8, nữ bệnh nhân N.T.X (27 tuổi, Hà Nội) vẫn chưa hết bàng hoàng khi có một cô ngày trở thành bệnh nhân của Viện Sức khoẻ Tâm thần chỉ vì nghiện thuốc lá điện tử. Được các bạn rủ rê, khi còn là sinh viên đại học, X. đã bắt đầu hút thuốc lá truyền thống. Ra trường, X. kinh doanh quần áo, áp lực công việc nên cô sử dụng thuốc lá thường xuyên hơn. Bán hàng online khá vất vả, hay phải livestream khuya nên cô chuyển sang dùng thuốc lá điện tử. Mới đầu khoảng 3-4 ngày hết 1 pod chill, dần tăng lên 2-3 ngày 1 pod chill.
Hơn 1 năm trở lại đây, sau khi chia tay bạn trai, X. cảm thấy căng thẳng, stress nhiều hơn và sử dụng thuốc lá điện tử thường xuyên hơn, mỗi ngày hết khoảng 1 pod chill. Dần dần, X. cảm thấy thuốc lá điện tử giúp mình có thể thoải mái hơn, cơ thể thư giãn, tăng sự tập trung và dễ đi vào giấc ngủ nên cô càng lún sâu. Bất chấp gia đình ngăn cấm, cô lên mạng lén lún đặt mua, thậm chí nhiều lần còn đặt giữa đêm để cả nhà không phát hiện. Bởi hôm nào không sử dụng, X. cảm thấy bồn chồn, bứt rứt, khó ngủ, khó tập trung, dễ cáu gắt.
Cuối cùng, cô cảm thấy mình không thể làm chủ được việc hút thuốc lá điện tử nữa và hút ngày càng nhiều hơn. Vài tháng trở lại đây, X. thường xuyên hút liên tục cả ngày, mỗi ngày dùng 2-3 pod chill và rơi vào trạng thái mơ màng, đờ đẫn, mệt mỏi, bỏ bữa, gọi hỏi không thưa, nhốt mình trong phòng hút thuốc lá điện tử, có các hành vi không phù hợp… Gia đình phát hiện bất thường này đã đưa X. nhập Viện Sức khỏe Tâm thần điều trị.
Theo ThS.BS Vũ Văn Hoài, Phòng Sử dụng chất và Y học hành vi (M7), Viện Sức khoẻ Tâm thần cho biết: “Bệnh nhân được chẩn đoán rối loạn tâm thần và hành vi do sử dụng thuốc lá. Sau khi được điều trị bằng thuốc kết hợp với trị liệu tâm lý, bệnh nhân đã ổn định được cảm xúc, hành vi, hết cảm giác bồn chồn, bứt rứt, hết cảm giác thèm thuốc lá, ăn ngủ tốt và được ra viện”.
BS Hoài cũng cho hay, có bệnh nhân chỉ 13 tuổi đến khám với biểu hiện rối loạn tâm thần sau khi hút thuốc lá điện tử chứa tinh dầu cần sa. Tại đây cũng tiếp nhận bệnh nhân sử dụng thuốc lá điện tử pha trộn ma tuý, có rối loạn tâm thần và đưa vào điều trị nội trú. Nhưng không phải người nào hút thuốc lá điện tử có dấu hiệu bất thường về tâm lý đều đến khám, nhiều người còn ngần ngại vì cho rằng "tôi có bệnh đâu mà phải đi khám tâm thần?”.
Sử dụng đa chất trong thuốc lá điện tử - rất khó cai
TS.BS. Lê Thị Thu Hà, Trưởng Phòng M7, Viện Sức khỏe Tâm thần cho biết, nhiều người bệnh khi tới thăm khám đã sử dụng nhiều chất khác (đa chất) trong thuốc lá điện tử, nên cai rất khó khăn. Điển hình bệnh nhân nam 19 tuổi, sử dụng nhiều nhất là thuốc lá điện tử trộn thêm tinh dầu cần sa và kèm thêm thuốc lắc. Chàng trai này hút liên tục cả năm, gần đây có triệu chứng bồn chồn, khó ngủ, được bạn gái động viên vào Viện Sức khoẻ Tâm thần điều trị.
Bệnh nhân được chẩn đoán mắc hội chứng tâm thần do sử dụng đa chất và hội chứng lo âu. Sau một thời gian điều trị, bệnh nhân xin ra viện nên khả năng bỏ hẳn là rất khó khăn. “Cai thuốc lá điện tử sử dụng đa chất không dễ bỏ được ngay, mà phải có quá trình điều trị kiên trì, tái khám đúng lịch, tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ cả về thuốc điều trị cũng như liệu pháp tâm lý thì mới thành công”, BS Hà cho biết.
BS Hà cũng cho biết thêm, nicotine có trong thuốc lá điện tử có khả năng gây phụ thuộc về mặt tâm thần. Nguy cơ sử dụng đa chất trong thuốc lá điện tử hiện rất lớn, giới trẻ sa đà vào sẽ bị lệ thuộc. “Tác hại của thuốc lá điện tử là khuyến khích trẻ em bắt đầu sử dụng từ sớm. Trẻ 10-15 não chưa hoàn thiện, hút thuốc lá điện tử thường xuyên và lâu dài dẫn đến vỏ não không hoàn thiện được nữa, cảm xúc trở lên rất bất ổn, dẫn đến khó từ chối các chất gây nghiện khác khi được mời sử dụng. Khi đó, các em rất dễ nghiện các chất gây nghiện khác”, BS Hà lo ngại.
Điều trị và tư vấn cho nhiều ca bệnh, BS Hà cho biết, nhiều bệnh nhân vào điều trị các triệu chứng rối loạn hành vi, nhưng khi hỏi ra thì đều cho biết có dùng thuốc lá điện tử. Có học sinh lớp 4, lớp 5 đã hút, còn mang đến lớp chia cho các bạn. Nếu không kịp thời ngăn chặn, có thể dẫn đến việc trẻ chuyển sang sử dụng thuốc lá về sau này hoặc ít nhất dẫn đến một thế hệ những người trẻ tuổi nghiện nicotine và gặp phải những tác hại tiềm tàng trong tương lai.
Ngoài tác hại nghiêm trọng về mặt tâm thần, thuốc lá điện tử còn gây ra rất nhiều nguy hại tới sức khoẻ, tính mạng con người. Hiện nay, rất nhiều bạn trẻ đang thiếu kiến thức và lầm tưởng rằng, hút thuốc lá điện tử là không sao. Đây đều là quan niệm sai lầm, bằng chứng là rất nhiều thanh, thiếu niên đã nguy kịch tới tính mạng sau khi sử dụng thuốc lá điện tử. Đặc biệt, thuốc lá điện tử trộn cần sa có thể giết chết con người chỉ trong tích tắc sau khi sử dụng.
Theo Trung tâm kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ, có ít nhất 215 trường hợp gặp các vấn đề nghiêm trọng về phổi liên quan đến hút thuốc lá điện tử. Vì vậy, các bác sĩ khuyến cáo giới trẻ không sử dụng, nếu đã sử dụng thì phải từ bỏ sớm. Tại Bệnh viện Bạch Mai có đơn vị tư vấn cai thuốc lá, người dân muốn cai thuốc cũng như gặp khó khăn liên quan đến việc cai thuốc có thể liên hệ tới Tổng đài tư vấn và hỗ trợ cai nghiện thuốc lá miễn phí – 1800.66.06.
