Bộ TT&TT công bố quy hoạch hạ tầng TT&TT thời kỳ 2021-2030
Hạ tầng TT&TT – Trụ cột của chuyển đổi số
Quy hoạch mới nhấn mạnh rằng hạ tầng TT&TT không còn đơn thuần là hệ thống viễn thông truyền thống, mà đã trở thành hạ tầng nền tảng phục vụ chính phủ số, kinh tế số, xã hội số. Sự phát triển của công nghệ, đặc biệt là mạng 5G, điện toán đám mây, trí tuệ nhân tạo (AI), và Internet vạn vật (IoT), đã đặt ra yêu cầu cấp bách về việc xây dựng một hệ thống hạ tầng hiện đại, đồng bộ, và bền vững.
Vai trò của hạ tầng TT&TT được thể hiện ở việc kết nối mọi thành phần trong xã hội, tạo ra một không gian số liên thông với không gian vật lý truyền thống. Đây không chỉ là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế mà còn là yếu tố then chốt giúp nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, đồng thời góp phần đảm bảo an ninh quốc gia trong thời đại số.
Mục tiêu chiến lược đến năm 2050
Quy hoạch đề ra một số mục tiêu lớn trong giai đoạn 2021-2030 và tầm nhìn đến năm 2050, cụ thể:
Phổ cập viễn thông và Internet băng rộng: Đảm bảo mọi hộ gia đình đều được tiếp cận với Internet băng rộng; phủ sóng viễn thông đến 100% các vùng miền, kể cả vùng sâu, vùng xa và hải đảo.
Phát triển hạ tầng số hiện đại: Tập trung xây dựng và mở rộng mạng 5G trên toàn quốc, phát triển các trung tâm dữ liệu lớn, hệ thống điện toán đám mây và các nền tảng IoT phục vụ các lĩnh vực trọng yếu như y tế, giáo dục, giao thông, và nông nghiệp.
Hướng tới phát triển bền vững: Liên kết chặt chẽ giữa phát triển không gian số và không gian vật lý, bảo đảm sự phát triển hài hòa và thân thiện với môi trường.
Tăng cường năng lực bảo mật và an ninh mạng: Xây dựng một hệ thống an ninh mạng mạnh mẽ để bảo vệ dữ liệu cá nhân, tổ chức và quốc gia, tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động kinh tế và xã hội trên môi trường số.
Động lực phát triển viễn thông Việt Nam
Quy hoạch hạ tầng TT&TT được xem là bước đi quan trọng để thúc đẩy sự phát triển vượt bậc của ngành viễn thông Việt Nam. Với mạng 4G hiện đã phủ sóng tới 99% dân số và việc triển khai 5G đang được đẩy nhanh, hạ tầng viễn thông Việt Nam ngày càng tiệm cận với các quốc gia phát triển.
Một trong những điểm nổi bật là sự chú trọng đến vùng sâu, vùng xa và các khu vực khó khăn. Nhờ cơ chế đặc biệt từ Chính phủ, nhiều vùng lõm sóng đã được phủ sóng viễn thông, tạo điều kiện cho người dân tiếp cận các dịch vụ công nghệ hiện đại. Trong thời gian tới, Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) sẽ tiếp tục phối hợp với các nhà mạng, doanh nghiệp để đẩy mạnh đầu tư hạ tầng, đặc biệt tại các khu vực chưa có điện, thông qua các giải pháp sáng tạo như phủ sóng vệ tinh hoặc mạng viễn thông tầm thấp.
Gắn kết không gian phát triển số và vật lý
Điểm khác biệt lớn trong quy hoạch lần này là tầm nhìn dài hạn hướng tới sự gắn kết giữa không gian số và không gian vật lý truyền thống. Các công nghệ hiện đại không chỉ giúp nâng cao năng suất lao động mà còn mang lại những thay đổi sâu sắc trong các lĩnh vực truyền thống như nông nghiệp, y tế, giáo dục, và giao thông.
Ví dụ, các ứng dụng IoT trong nông nghiệp giúp giám sát cây trồng, tối ưu hóa sử dụng nước và phân bón, từ đó cải thiện hiệu quả sản xuất. Trong khi đó, hệ thống y tế thông minh dựa trên hạ tầng TT&TT giúp tăng cường khả năng tiếp cận dịch vụ y tế cho người dân ở vùng xa, giảm tải cho các bệnh viện tuyến trung ương.
Thách thức và giải pháp
Dù có nhiều tiềm năng, việc triển khai quy hoạch cũng đối mặt với không ít thách thức. Sự chênh lệch về hạ tầng giữa các khu vực, đặc biệt là tại vùng khó khăn, đòi hỏi sự đầu tư lớn cả về tài chính và nguồn lực. Đồng thời, việc đảm bảo an toàn thông tin trong bối cảnh các cuộc tấn công mạng ngày càng tinh vi cũng là một vấn đề cần được ưu tiên.
Để vượt qua thách thức này, các giải pháp chính đã được đề ra: Huy động nguồn lực: Kết hợp sử dụng ngân sách nhà nước, Quỹ Dịch vụ Viễn thông công ích và huy động vốn từ các doanh nghiệp viễn thông để đầu tư hạ tầng tại các khu vực khó khăn; Đẩy mạnh hợp tác công - tư: Khuyến khích các doanh nghiệp công nghệ tham gia vào quá trình xây dựng, vận hành và bảo trì hạ tầng TT&TT; Nâng cao năng lực quản lý: Xây dựng đội ngũ nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực công nghệ thông tin, viễn thông, đảm bảo đáp ứng nhu cầu phát triển lâu dài.
Hướng tới một Việt Nam số toàn diện
Với tầm nhìn chiến lược đến năm 2050, Quy hoạch hạ tầng TT&TT không chỉ là bước đi mang tính đột phá mà còn khẳng định quyết tâm của Chính phủ trong việc xây dựng một nền kinh tế số toàn diện và bền vững. Sự đầu tư bài bản vào hạ tầng viễn thông, Internet và các công nghệ hiện đại sẽ giúp Việt Nam vững bước trên con đường trở thành một quốc gia dẫn đầu về chuyển đổi số tại khu vực.
Sự kết hợp giữa ý chí chính trị, quyết tâm của Chính phủ và sự tham gia tích cực của các doanh nghiệp, cộng đồng sẽ là nền tảng vững chắc để hiện thực hóa tầm nhìn đưa Việt Nam trở thành một quốc gia số tiên tiến, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân và tăng cường vị thế trên trường quốc tế.
