Kính thưa đồng chí Nguyễn Thành Long, Uỷ viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Y tế,
Kính thưa các đồng chí lãnh đạo các địa phương,
Thưa tất cả các đồng chí tại các điểm cầu Trung ương và các cấp tỉnh/huyện/xã,
Anh Long Bộ trưởng Bộ Y tế nói với tôi cách đây 4 tháng, anh chia lửa với em về các hệ thống CNTT phòng chống Covid, em đặt bài toán, còn lại là anh làm, nhưng mà không có đồng nào đâu nhé. Trong lúc dịch bùng phát, ngành Y tế ở tuyến đầu vô vàn khó khăn, anh Long nói vậy thì ai có thể từ chối được!
Lúc đầu cũng chỉ nghĩ là làm cái phần mềm rồi đưa cho ngành Y tế dùng là xong, nhưng đâu có biết rằng, câu nói của anh Long “còn lại là anh làm” tức là tất cả, từ khâu đầu tư hạ tầng, đến phát triển phần mềm, đến đào tạo, đến triển khai, đến vận hành và đến việc chịu mọi trách nhiệm về các tồn tại không chỉ của phần mềm mà là của cả việc cán bộ y tế nhập liệu sai và sót, rồi vấn đề phần mềm trung ương và địa phương, vấn đề kết nối liên thông dữ liệu, của anh của tôi, vấn đề bảo mật thông tin. Ngẫm lại mới thấy anh Long là người nhìn xa trông rộng. Nếu không chuyển sang ông Hùng mà anh Long đứng ra triển khai và chịu thêm những áp lực này thì chắc không tải nổi. Nhưng tôi cũng thấy vui vì ngành TT&TT thực sự đã chia được một chút lửa với ngành Y tế.
Và cũng qua đây mới thấm thía, viết một phần mềm chạy được nếu công sức là 1 thì để làm cho nó tiện lợi, người dùng, người dân có thể chấp nhận thì công sức phải bỏ ra 10 lần nữa, nhưng để triển khai nó trên toàn quốc, để nền tảng số trở thành công cụ thân thuộc hàng ngày của các cơ sở y tế thì công sức bỏ ra là 100 lần.
Trung tâm Công nghệ phòng chống Covid Quốc gia ra đời với sự chung tay đóng góp của hơn 20 doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam, một hệ thống phần cứng giá trị hàng ngàn tỷ đồng do các doanh nghiệp hỗ trợ, hàng trăm lập trình viên làm việc ngày đêm, hàng ngàn người triển khai và vận hành hệ thống, mọi người cũng đi vào tâm dịch và ở tại đó 4 tháng nay. Và đúng như anh Long yêu cầu “nhưng không có đồng nào đâu nhé”. Có lẽ cũng chỉ có người Việt Nam chúng ta là có tinh thần này, nhất là những lúc nguy nan.
Nền tảng tiêm chủng Covid với phần cứng hàng chục ngàn CPU, với phần mềm hàng trăm người phát triển trong nhiều tháng, với hàng ngàn người tham gia triển khai trên toàn quốc, với trên 10.000 cơ sở tiêm chủng toàn quốc sử dụng hàng ngày, có khả năng quản lý 5 triệu mũi tiêm mỗi ngày và dữ liệu liên quan đến hàng trăm triệu người dân thì có thể đây là nền tảng công nghệ số lớn nhất của ngành Y tế, và có lẽ cũng là của Việt Nam, đặc biệt nếu chúng ta nhìn thêm là hệ thống này vừa phát triển, vừa triển khai trong một thời gian rất ngắn để đáp ứng các yêu cầu phục vụ phòng chống dịch.
Có rất nhiều thứ lộ ra và đã được điều chỉnh kịp thời, là vì nền tảng này được Make in Vietnam, do người Việt Nam phát triển và làm chủ. Để đến hôm nay, Bộ Y tế, Bộ TT&TT và Bộ Công an tổ chức quán triệt, hướng dẫn triển khai trên toàn quốc. Sẽ còn phải tiếp tục hoàn thiện, giống như cuộc sống không bao giờ dừng lại, nhưng phần cơ bản đã sẵn sàng, các vấn đề phát sinh đã được xử lý.
Dùng phần mềm là thay đổi một thói quen, mà thay đổi thói quen thì không dễ. Nó vẫn phải bắt đầu từ qui định của Bộ Y tế về việc bắt buộc phải dùng phần mềm để quản lý tiêm chủng. 200 triệu, rồi 300 triệu mũi tiêm, có thể còn hơn nữa thì không còn cách nào khác là quản lý bằng công nghệ.
Người sử dụng là các cán bộ y tế tại các cơ sở tiêm chủng chắc chắn sẽ bỡ ngỡ, sẽ muốn làm bằng giấy như cũ, nhưng chỉ sau một vài ngày là sẽ quen, sẽ thấy tiện lợi. Cái khó là vượt qua những ngày đầu này. Bởi vậy, hỗ trợ triển khai của Bộ Y tế, Bộ TT&TT, Bộ Công an, các Sở Y tế, TT&TT, Công an và của công ty phát triển phần mềm là rất quan trọng, có ý nghĩa quyết định.
Người dân sẽ là người thấy được tiện ích lớn nhất, từ đăng ký tiêm, đến trả kết quả, đến dùng kết quả tiêm để đi lại theo qui định của Bộ Y tế. Và đây mới là mục tiêu cuối cùng của chúng ta.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, ngày 14/10/2021, đã họp với lãnh đạo 3 Bộ: Y tế, TT&TT và Công an, đã giao nhiệm vụ cho 3 Bộ và Viettel là công ty phát triển phần mềm, phải hợp tác chặt chẽ, đúng vai, mục tiêu cuối cùng là phục vụ người dân, việc gì có lợi cho dân thì phải hết sức làm: Bộ Y tế đặt bài toán tiêm chủng Covid, các qui trình nghiệp vụ, các qui định về dữ liệu; Bộ Công an đảm bảo xác thực thông tin người dân khai báo, hỗ trợ cùng Bộ Y tế xác thực thông tin về tiêm chủng cho những ai đã tiêm mà chưa được ghi nhận trên hệ thống giai đoạn trước đây khi chưa có phần mềm; Bộ TT&TT chỉ đạo Viettel phát triển nền tảng tiêm chủng Covid theo yêu cầu của Bộ Y tế, triển khai, vận hành khai thác, đảm bảo an toàn hệ thống cho đến khi chuyển giao Bộ Y tế, Bộ TT&TT chịu trách nhiệm quản lý nhà nước về các hệ thống CNTT, nền tảng số của quốc gia, chủ trì giải quyết các vấn đề phát sinh trong thẩm quyền và báo cáo Thủ tướng Chính phủ nếu vượt thẩm quyền.
Thành công của một nền tảng số vẫn phải là ở cả hai, người phát triển và người sử dụng. Nhưng người sử dụng là 70-80%. Bởi vì, các công nghệ hiện nay đã sẵn sàng để đáp ứng hầu hết các yêu cầu của người sử dụng. Chỉ cần người sử dụng đặt rõ bài toán. Bởi vậy quyết tâm sử dụng công nghệ của ngành Y tế vẫn là quan trọng nhất, mang tính quyết định.
Trong sử dụng nền tảng số toàn quốc thì điều tối kỵ là, lúc dùng trong hệ thống lúc dùng ngoài hệ thống. Nếu vẫn giữ thói quen này, đây là thói quen của thời CNTT, nhưng nó hoàn toàn không hợp với thời công nghệ số khi mà các hệ thống CNTT rời rạc được thay bằng một nền tảng số duy nhất, thì tốt hơn vẫn là dùng giấy như cũ. Đây là điều tôi rất và rất muốn nhấn mạnh với anh Long Bộ trưởng và với ngành Y tế, nếu muốn hiệu quả thì phải dùng bắt buộc, 100% phải được dùng trong hệ thống, không cập nhật lên hệ thống thì kết quả không được công nhận, không được sử dụng cho các mục đích khác. Không thể nửa vời được! Nửa vời thì không hiệu quả, người dân không được hưởng lợi từ ứng dụng công nghệ mà sẽ vô cùng tốn kém tiền của, công sức của các doanh nghiệp, cán bộ y tế và người dân. Nửa vời thì tốt nhất là không làm ngay từ đầu!
Ngành Y tế sẽ phải dùng bắt buộc 100%, in 100% chứng nhận tiêm chủng từ Nền tảng, 100% sử dụng số liệu của Nền tảng thay cho số liệu thống kê thủ công theo cách truyền thống. Chỉ có như vậy chúng ta mới không gặp phải vấn đề sai, vấn đề thiếu dữ liệu nữa.
Các chỉ đạo, hướng dẫn, quán triệt của Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long, của Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Duy Ngọc, của Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn, của Thứ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Huy Dũng và một số đóng góp của các địa phương chính là kết luận của Hội nghị hôm nay.
Ngành Y tế mà thành công ở Nền tảng tiêm chủng Covid thì sẽ là tiền đề thành công ở những nền tảng khác, như Sổ sức khỏe điện tử. Và đây mới là điều quan trọng với ngành Y tế. Tôi chúc ngành Y tế thành công! Ngành Y tế thành công sẽ gây cảm hứng cho cả đất nước này chuyển đổi số thành công. Bởi vì hai ngành chuyển đổi số khó khăn nhất và cũng vì thế mà hiệu quả nhất là ngành Y tế và Giáo dục.
Xin trân trọng cảm ơn các đồng chí!
Nguyễn Mạnh Hùng
Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông
