ảnh minh họa
Theo báo cáo Chất gây nghiện, Thói quen và Chính sách, ước tính, năm 2018, thế giới có 58 triệu người hút thuốc lá điện tử. Năm 2021, con số này tăng lên 82 triệu người vào năm 2021.
Một báo cáo của Gallup cho thấy tỷ lệ người hút thuốc lá điện tử rơi vào 20% ở độ tuổi 18-29, 9% ở 30-49 tuổi, 7% người 50-64 tuổi và dưới 0,5% người trên 65 tuổi.
Theo khảo sát của Viện Y tế Quốc gia (NIH) Mỹ, hơn 60% thanh thiếu niên 15-19 tuổi cho biết mình thử hút vape chỉ vì tò mò. Bên cạnh tâm lý thử cái mới, nhiều người khác cho hay mình chuyển qua hút vape với suy nghĩ nó đỡ hại hơn, ít ảnh hưởng đến người xung quanh hoặc nó có thể hỗ trợ cai nghiện nicotine. Tuy nhiên, các nghiên cứu đã chứng minh điều ngược lại.
Thuốc lá điện tử đỡ độc hơn thuốc lá truyền thống?
Một nghiên cứu thực hiện năm 2021 đã so sánh phổi của những người hút thuốc lá điện tử, người hút thuốc lá truyền thống hoặc những người không hút bất kỳ loại thuốc nào. Kết quả cho thấy thuốc lá điện tử cũng có tác động không tốt đối với chức năng phổi như việc hút thuốc lá.
Theo bác sĩ Sanket Jain, chuyên gia Phổi - Lồng ngực của Bệnh viện Masina Mumbai (Ấn Độ), hầu hết thuốc lá điện tử đều chứa 3 thành phần gồm nicotine, dung môi, dung dịch tạo mùi hóa học.
"Nicotine gây hại trên toàn bộ hệ thống cơ quan trong cơ thể từ hệ thống răng miệng, tai - mũi họng, tim mạch, nha khoa, não bộ... Dung môi chứa propylene glycol và glycerin thực vật có thể gây hại cụ thể cho phổi, miệng và mũi", ông phân tích.
Bên cạnh đó, các dung dịch tạo mùi trong thuốc lá điện tử được cho là có hại, có thể gây ra tổn thương phổi, thậm chí thay đổi DNA.
"Các dung dịch tạo mùi đã được chứng minh là có tác động tai hại đến tế bào và cấu trúc phổi. Do đó, chúng ta có thể kết luận những người sử dụng thuốc lá điện tử lâu dài có thể 'ngấm' những hóa chất độc hại trong thuốc lá điện tử, khiến phổi bị suy giảm chức năng hơn bình thường", tiến sĩ Sandeep Attawar, Giám đốc Trung tâm Cấy ghép phổi của Bệnh viện Sir HN Reliance Foundation (Ấn Độ), cho biết.
Ngoài ra, nhóm người thường xuyên sử dụng thuốc lá điện tử còn xuất hiện các bệnh về đường hô hấp mạn tính.
Theo báo cáo của Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát Dịch bệnh (CDC) Mỹ, tính đến tháng 2/2020, quốc gia này ghi nhận 2.807 trường hợp nhập viện do tổn thương phổi nghiêm trọng liên quan đến các sản phẩm thuốc lá điện tử (vape), gây ra 68 ca tử vong.
Truth Initiative cũng cho biết gần 5.000 trẻ em dưới 5 tuổi đã phải cấp cứu do phơi nhiễm với chất nicotine lỏng trong thuốc lá điện tử trong giai đoạn 2013-2017.
Thuốc lá điện tử không gây hại người xung quanh?
Một số người cho rằng khói thuốc lá điện tử chủ yếu chứa hơi nước nên không gây ra tình trạng hút thuốc thụ động. Nói cách khác, họ nghĩ nó không ảnh hưởng người xung quanh.
Thực tế, không chứa nhiều hơi nước như nhiều người vẫn nghĩ, khói thuốc lá điện tử chứa cả nicotine, các hợp chất hữu cơ như formaldehyde và acetaldehyde.
Trong đó, formaldehyde và acetaldehyde có thể gây ung thư. Nicotine có thể gây suy giảm chức năng não, đặc biệt là ở người trẻ.
Các hạt mịn này nhỏ hơn nhiều so với các chất trong khói thuốc lá, do đó dễ xâm nhập vào phổi và gây bệnh hơn. Ngoài ra, những chất này cũng gây ô nhiễm môi trường, gây hại cho những người bên cạnh người hút hơn do chất khói nhẹ, dễ lan tỏa ra xung quanh.
Ngoài ra, các nhà khoa học cũng phát hiện khói thuốc lá điện tử có thể bám lại trên các bề mặt khác nhau như vải, giấy dán tường và quần áo, gây ảnh hưởng đến sức khỏe cho những người sống cùng người hút.
Khói thuốc lá điện tử cũng chứa nhiều hóa chất không có trong thuốc lá truyền thống như propylene glycol và glycerol. Cả 2 chất này đều được coi là an toàn khi uống, nhưng chúng không được chứng minh là an toàn khi hít phải.
Bên cạnh đó, người có tiếp xúc ngắn hạn với khí dung thuốc lá điện tử cũng có nguy cơ kích ứng mắt và đường thở, đồng thời trầm trọng hóa các bệnh hô hấp.
Thuốc lá điện tử giúp cai nghiện thuốc lá?
Nhiều người cho rằng sử dụng thuốc lá điện tử có thể giúp bỏ thuốc lá truyền thống do lượng nicotine trong thuốc lá điện tử đã được gia giảm hơn so với lượng chất này trong thuốc lá truyền thống.
Tuy nhiên, theo dữ liệu nghiên cứu đánh giá mối quan hệ sức khỏe dân số và thuốc lá, các nhà khoa học đã khám phá ra thuốc lá điện tử không giúp người hút bỏ thuốc về lâu dài.
Một nghiên cứu đăng trên Thư viện Y khoa Mỹ cũng cho hay 2/3 người tham gia nghiên cứu sử dụng thuốc lá điện tử để bỏ thuốc lá vẫn tiếp tục hút thuốc vì bị lệ thuộc nicotine.
Theo kết quả một cuộc khảo sát của Cochrane, 82% người hút thuốc lá điện tử để cai nghiện thuốc lá truyền thống vẫn hút thuốc lá truyền thống trong vòng 6 tháng.
Theo ông John P. Pierce, giáo sư danh dự về Y học gia đình và Sức khỏe, Trung tâm Ung thư Moores, Đại học California, 60% người bỏ thuốc lá bằng cách hút thuốc lá điện tử hàng ngày đã tiếp tục hút thuốc trở lại.
“Không có bằng chứng nào cho thấy việc sử dụng thuốc lá điện tử là một biện pháp hỗ trợ cai nghiện hiệu quả”, ông Pierce khẳng định.
