Thương binh, cựu chiến binh Nguyễn Hải Đảo bên vườn cây gia đình.
Năm 1968, theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc, ông Đảo viết đơn nhập ngũ. Sau thời gian huấn luyện chiến sĩ mới, ông về tham gia chiến đấu tại Tiểu đoàn 186 - Tiểu đoàn chủ lực của Quân khu VI. Trong quá trình chiến đấu ông Đảo bị thương rồi về Trường Quân sự Lâm Đồng công tác. Năm 1980 ông xuất ngũ, trở về quê với thương tật 2/4. Mặc dù những lúc trái gió, trở trời vết thương luôn làm ông nhức nhối, nhưng bản lĩnh người lính Cụ Hồ trong ông luôn không bao giờ phai.
Khi Binh đoàn 16 thành lập, năm 2000 ông viết đơn xin làm hộ nhận khoán vườn cây của Trung đoàn 720. Ông động viên vợ và các con cùng vào tham gia dự án. Lúc đó, ở quê ông nhiều khu công nghiệp bắt đầu xây dựng, đường sá được đầu tư và gần thủ đô Hà Nội; vậy mà ông lại đưa vợ con vào đất Tây Nguyên giữa chốn đồi trọc, gió ngàn. Có người nghĩ do vết thương trong chiến tranh nên ông “có vấn đề”.
Bỏ ngoài tai những lời gièm pha, với bản chất người lính Cụ Hồ, ông xin nhận khoán 10ha cà phê, động viên vợ cùng các con bám trụ. Ông bà cùng các con chăm sóc vườn cây nhận khoán của đơn vị theo đúng quy trình kỹ thuật, bên cạnh đó ông còn thực hiện tăng gia, trồng xen cây ngắn ngày phục vụ chăn nuôi, sinh hoạt hằng ngày. Vườn cây của gia đình ông nhận khoán luôn đạt năng suất, chất lượng hiệu quả.
Từ khi vườn cà phê vào kinh doanh (năm 2006) đến năm 2010 thu nhập trên vườn cây nhận khoán của gia đình ông đạt 700 triệu đồng, ông làm nhà xây kiên cố, mua dàn máy tưới, máy xay xát cà phê... cho các con. Rồi hai vợ chồng ông bà ra ở riêng, giao lại vườn cây để các con ông tự chủ sản xuất.
Thời gian thấm thoắt thoi đưa, hơn 20 năm trên miền đất mới, các con ông trưởng thành, lập gia đình riêng, có người vinh dự được kết nạp vào Đảng. Bây giờ trên cương vị “người chỉ huy trưởng” của đại gia đình ông luôn gương mẫu chỉ bảo các con chấp hành nghiêm đường lối, chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật nhà nước, quy định của đơn vị và địa phương. Vườn cây của các con ông luôn đạt 150-200% sản lượng giao khoán, hằng năm sau khi trừ chi phí thu nhập không dưới 200 triệu đồng/hộ, các con ông đều làm được nhà xây kiên cố.
Mặc dù tuổi cao nhưng ông vẫn không nghỉ ngơi. Ông bà cùng nhau làm đậu phụ phục vụ nhân dân trong khu gia binh, phục vụ chăn nuôi của gia đình. Buổi sáng từ thứ hai đến thứ sáu, cứ đều đặn 5 giờ ông bà lại có mặt trước các cổng trường trên địa bàn xã Đắk Ngo cẩn thận bọc từng gói xôi để phục vụ các cháu ăn sáng. Khi dịch Covid-19, xảy ra, để bảo đảm an toàn, sáng sớm theo đơn đặt hàng, ông cần mẫn mang xôi đến từng gia đình giúp các cháu học sinh ấm bụng đến trường. Có những học sinh nghèo khó khăn ông bà sẵn sàng giúp đỡ. Ngoài lương thương binh, thu nhập hằng tháng của ông bà hơn 50 triệu đồng từ bán hàng sáng, chăn nuôi heo, gà, chim câu, trồng rau, làm đậu phụ…
Không chỉ là người ông, người cha mẫu mực trong gia đình mà ông còn là một cựu chiến binh gương mẫu, tích cực tham gia hoạt động trong các tổ chức chính trị xã hội ở địa phương. Ông đã chủ động tổ chức nhiều hoạt động gây quỹ hội như tăng gia, trồng cây mì (sắn), hằng năm thu nhập của chi hội hàng chục triệu đồng. Thấy các cụ già vào ở cùng con cháu trong vùng dự án trung đoàn ít có điều kiện tham gia các hoạt động xã hội, ông đã vận động các cụ tham gia và đề nghị Hội người cao tuổi xã công nhận Chi hội Người cao tuổi Trung đoàn 720.
Từ khi có chi hội, các cụ trên địa bàn được tham gia sinh hoạt đều đặn 1-2 lần/tháng, giúp các cụ sống vui, sống khỏe, sống có ích, động viên con cháu xây dựng quê hương, xây dựng đơn vị. Ông là hình ảnh đẹp về người thương binh “tàn nhưng không phế” nơi cuối dải Trường Sơn.
