Đồng chí Võ Văn Thưởng - Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư phát biểu chỉ đạo tại Lễ ra mắt và Kỳ họp thứ nhất Hội đồng Lý luận Trung ương (ngày 12/9/2021). Ảnh: http://hdll.vn/
Thưa các đồng chí đại biểu,
Thưa các đồng chí thành viên Hội đồng Lý luận Trung ương,
Thưa các đồng chí,
Hôm nay, tôi rất vui mừng dự Lễ ra mắt và phiên họp thứ nhất của Hội đồng Lý luận Trung ương nhiệm kỳ 2021 - 2026. Thay mặt Bộ Chính trị, Ban Bí thư, tôi xin gửi tới các đồng chí đại biểu, các nhà khoa học lời chào mừng tốt đẹp nhất.
Xin chúc mừng 50 đồng chí được Bộ Chính trị tín nhiệm phân công tham gia Hội đồng Lý luận Trung ương nhiệm kỳ 2021 - 2026. Chúc các đồng chí hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Thưa các đồng chí,
Vừa qua, ngày 17/4/2021, tại Hội nghị tổng kết công tác của Hội đồng Lý luận Trung ương nhiệm kỳ 2016 - 2021, đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã có bài phát biểu quan trọng, đánh giá kết quả của Hội đồng nhiệm kỳ qua, chỉ ra phương hướng, nhiệm vụ của công tác lý luận và của Hội đồng Lý luận Trung ương trong thời gian tới. Tôi đề nghị Hội đồng nghiêm túc nghiên cứu, quán triệt sâu sắc bài phát biểu này, trên cơ sở đó xây dựng chương trình, kế hoạch cụ thể để triển khai thực hiện trong nhiệm kỳ 2021 - 2026. Sau đây, tôi có thêm một vài ý kiến trao đổi với các đồng chí:
1. Phải nhận thức đầy đủ về chức năng, nhiệm vụ, vị trí, tính chất, tầm quan trọng của Hội đồng Lý luận Trung ương. Đây là cơ quan do Bộ Chính trị quyết định thành lập, có chức năng tư vấn cho Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư về các vấn đề lý luận chính trị, làm cơ sở cho việc hoạch định, hoàn thiện, phát triển đường lối, chủ trương của Đảng, phục vụ trực tiếp công tác lãnh đạo của Đảng. Yêu cầu nhiệm vụ mà Đại hội XIII của Đảng đã đề ra đối với công tác lý luận và giới nghiên cứu lý luận rất quan trọng và nặng nề, đó là: “Đẩy mạnh tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận, hoàn thiện hệ thống lý luận về đường lối đổi mới, về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Gắn kết tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận với định hướng chính sách”1.
Trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực diễn biến phức tạp, khó lường, sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc bên cạnh thời cơ, thuận lợi, đang phải đối mặt với không ít khó khăn, thách thức; trước mắt, đại dịch Covid-19 đang tác động tiêu cực đến nhiều mặt của đời sống xã hội…
Việc kịp thời tổng kết thực tiễn, làm sáng tỏ nhận thức lý luận, tư duy phát triển là nội dung có tầm quan trọng đặc biệt, vừa có tính cấp bách, vừa có tính chiến lược, lâu dài đối với Đảng ta. Đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã chỉ đạo: “không thể để kéo dài tình trạng còn lạc hậu của lý luận so với sự vận động và đòi hỏi của thực tiễn. Lý luận phải vươn lên dẫn đường và đồng hành với thực tiễn, “phải có tầm nhìn vượt trước”; phải tạo được những bước đột phá về lý luận phát triển, khai thông những điểm nghẽn về tư duy, nhận thức, quan điểm phục vụ cho việc hoàn thiện thể chế, xây dựng đường lối, chủ trương, định hướng, chính sách phát triển; khơi dậy khát vọng và phát huy ý chí, quyết tâm vươn lên của cả dân tộc; phấn đấu thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ mà Đại hội lần thứ XIII của Đảng đã đề ra”2.
2. Hội đồng, Cơ quan Hội đồng phải đổi mới hơn nữa nội dung và phương thức hoạt động, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác. Phải ý thức sâu sắc về nhiệm vụ cao cả, không thể thay thế của Hội đồng là góp phần “Nâng tầm tư duy lý luận của Đảng, đẩy mạnh tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận, cung cấp kịp thời cơ sở khoa học cho việc hoạch định chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước”3. Vì vậy, hoạt động của Hội đồng phải xuất phát từ chức năng, nhiệm vụ của mình, bám sát yêu cầu thực tiễn đất nước, căn cứ Chương trình làm việc của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư khóa XIII để chủ động triển khai và tổ chức thực hiện hiệu quả chương trình công tác, kịp thời xây dựng các đề án, báo cáo, tổng kết, tư vấn cho Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, kết luận những vấn đề thực tiễn đã chín, đã rõ; xây dựng các chuyên đề lý luận có chất lượng phục vụ chương trình nghiên cứu của Bộ Chính trị, Ban Bí thư.
Tập trung nghiên cứu những vấn đề lý luận nền tảng, cốt lõi trong đường lối chiến lược của Đảng, sự nghiệp đổi mới, hội nhập quốc tế, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; đồng thời, đi sâu nghiên cứu, tổng kết những vấn đề quan trọng và mới trong nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng, những vấn đề bức thiết đặt ra từ thực tiễn phát triển đất nước trong bối cảnh đại dịch Covid-19; vấn đề xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền của Đảng, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, phát huy khối đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng, phát triển văn hóa, con người Việt Nam…
3. Hoạt động nghiên cứu lý luận của Hội đồng phải gắn bó mật thiết với hoạt động của các cơ quan Trung ương và địa phương; chủ động phối hợp triển khai các đề án tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận và định hướng chính sách. Hội đồng, các tiểu ban và các thành viên phải có chương trình, kế hoạch nghiên cứu, khảo sát, tổng kết thực tiễn thật sự khoa học và thiết thực, chú trọng những mô hình mới, cách làm sáng tạo, hiệu quả, khắc phục khó khăn, bất cập trong tổ chức thực hiện; những vấn đề mới đang còn nhận thức và quan điểm khác nhau.
Mỗi đồng chí thành viên Hội đồng Lý luận Trung ương cần nêu cao bản lĩnh, phát huy trình độ, năng lực, sở trường và kinh nghiệm của mình cho công tác lý luận của Đảng; phát huy sức mạnh trí tuệ tập thể Hội đồng, Thường trực Hội đồng, của các Tiểu ban và Ban Thư ký khoa học, cùng với tinh thần trách nhiệm, chủ động sáng tạo, tác phong làm việc chuyên nghiệp, thích ứng với điều kiện mới.
Hội đồng cần thực hiện tốt vai trò là đầu mối quy tụ, tập hợp, phát huy trí tuệ của đội ngũ nghiên cứu lý luận, các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý có trình độ cao trong cả nước tham gia các chương trình, đề tài nghiên cứu khoa học lý luận chính trị do Hội đồng thực hiện.
4. Hội đồng cần tập trung triển khai thực hiện có hiệu quả Chương trình nghiên cứu khoa học lý luận chính trị giai đoạn 2021 - 2025 (KX04/21-25). Đây là chương trình khoa học trọng điểm, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng phục vụ công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, xây dựng cơ sở khoa học và thực tiễn phục vụ cho việc hoạch định đường lối, chủ trương của Đảng, giải quyết những vấn đề mới ở tầm chiến lược trên các lĩnh vực của đất nước.
Cơ quan Hội đồng chủ động phối hợp với Văn phòng Trung ương Đảng, Bộ Khoa học và Công nghệ, các cơ quan hữu quan sớm tham mưu, đề xuất Ban Bí thư về Chương trình nghiên cứu; phối hợp các cơ quan liên quan hoàn thiện quy chế quản lý, tổ chức, triển khai thực hiện Chương trình theo yêu cầu của Ban Bí thư. Trên cơ sở triển khai thực hiện có hiệu quả Chương trình, kịp thời chắt lọc các kết quả nghiên cứu, định kỳ báo cáo, kiến nghị, đề xuất với Đảng và Nhà nước, phục vụ cho việc lãnh đạo, chỉ đạo, xây dựng chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
5. Phát huy vai trò nòng cốt của Hội đồng trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, thông qua việc đẩy mạnh nghiên cứu để định hình, thiết lập hệ thống luận cứ, luận điểm sắc bén; tăng cường nhận diện những vấn đề mà các thế lực thù địch, phản động, cơ hội, bất mãn chính trị tập trung chống phá; trực tiếp đấu tranh phản bác, lan tỏa những nội dung mới, tầm nhìn, định hướng, nhiệm vụ trọng tâm, đột phá chiến lược trong Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, tạo thống nhất cao trong cán bộ, đảng viên và sự đồng thuận trong nhân dân; chủ động đề xuất, cung cấp những luận cứ lý luận - thực tiễn, phối hợp chặt chẽ với Ban Chỉ đạo 35 các cấp, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới.
6. Hội đồng Lý luận Trung ương cần tiếp tục nâng cao hơn nữa chất lượng và hiệu quả hợp tác quốc tế trong lĩnh vực lý luận chính trị. Trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo và đề ra các quyết sách, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã chỉ rõ: Đảng ta “không thể chỉ xuất phát từ thực tiễn của đất nước và dân tộc mình, mà còn phải nghiên cứu, tham khảo kinh nghiệm từ thực tiễn của thế giới và thời đại. Chúng ta cần tiếp thu, bổ sung một cách có chọn lọc trên tinh thần phê phán và sáng tạo những thành tựu mới nhất về tư tưởng và khoa học để chủ nghĩa, học thuyết của chúng ta luôn luôn tươi mới, luôn luôn được tiếp thêm sinh lực mới, mang hơi thở của thời đại, không rơi vào xơ cứng, trì trệ, lạc hậu so với cuộc sống”4.
Theo đó, Hội đồng cần tiếp tục mở rộng và nâng cao chất lượng và hiệu quả trong quan hệ với các cơ quan nghiên cứu lý luận của các đảng cộng sản, đảng cầm quyền và các đảng chính trị trên thế giới. Cùng với việc tổ chức thực hiện tốt kế hoạch hội thảo, trao đổi, đối thoại lý luận chính trị, Hội đồng nghiên cứu triển khai các hình thức hợp tác thiết thực, như trao đổi thông tin, tư liệu, hợp tác nghiên cứu, khảo sát thực tiễn, phối hợp nghiên cứu những vấn đề cùng quan tâm trong hoạt động hợp tác quốc tế.
Qua đó, chúng ta cầu thị tiếp thu những kinh nghiệm quý, những bài học thành công của các nước phù hợp với nước ta, đồng thời giới thiệu đường lối, chính sách và quảng bá giá trị lý luận đặc sắc của Đảng ta với thế giới, quyết liệt phê phán, đấu tranh không khoan nhượng với sự tiếp thu, trích dẫn sử dụng dễ dãi, kết quả nghiên cứu mới của các học giả, tổ chức nghiên cứu nước ngoài chưa được thử thách, kiểm định trong thực tiễn.
Thưa các đồng chí,
Kết quả, chất lượng hoạt động của Hội đồng và của đội ngũ cán bộ lý luận, trí thức khoa học nước nhà rất cần có sự phối hợp, cộng tác, giúp đỡ của các cơ quan Trung uong và các địa phương. Tôi đề nghị các đồng chí lãnh đạo các bộ, ban, ngành Trung ương, các đồng chí lãnh đạo chủ chốt các địa phương và các cơ quan khoa học trong cả nước tăng cường trách nhiệm đối với nhiệm vụ tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận của Đảng, tạo điều kiện, phối hợp hiệu quả để Hội đồng Lý luận Trung ương hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Trong nhiệm kỳ mới này, nhiều đồng chí thành viên Hội đồng nhiệm kỳ 2016 - 2021 không tiếp tục tham gia Hội đồng. Thay mặt Bộ Chính trị, Ban Bí thư, tôi đánh giá cao và trân trọng cảm ơn những đóng góp tâm huyết, trí tuệ quý báu của các đồng chí Thường trực Hội đồng, thành viên Hội đồng nhiệm kỳ qua. Mong rằng, các đồng chí tiếp tục đóng góp cho hoạt động của Hội đồng nói riêng và công tác lý luận của Đảng nói chung.
Một lần nữa xin chúc các đồng chí đại biểu, các đồng chí thành viên Hội đồng Lý luận Trung ương mạnh khỏe, hạnh phúc và thành công.
Xin trân trọng cảm ơn.
Đồng chí VÕ VĂN THƯỞNG
Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư
1. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội XIII của Đảng, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, t.I, tr.181 - 182.
2. Bài phát biểu của đồng chí Nguyễn Phú Trọng với Hội đồng Lý luận Trung ương, ngày 17/4/2021.
3. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội XIII của Đảng, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Sđd, t.II, tr.234 - 235.
4. Nguyễn Phú Trọng: Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.
