Nhằm tăng cường công tác đào tạo nghề cho LĐNT, ngày 24-6-2010, Ban TVTU đã ban hành Chỉ thị số 16-CT/TU về việc đẩy mạnh công tác đào tạo nghề cho LĐNT, nâng cao trách nhiệm của các cấp ủy Đảng, đảng viên trong việc chỉ đạo và tổ chức thực hiện Đề án 1956. UBND tỉnh đã ban hành Quyết định phê duyệt Đề án “Đào tạo nghề cho lao động nông thôn tỉnh Nam Định đến năm 2020”. Mục tiêu của Đề án là đào tạo nghề cho 271 nghìn lao động ở cả 3 cấp trình độ. Trong đó, giai đoạn 2011-2015 đào tạo nghề cho 125 nghìn lao động. Đặc biệt, trong thời điểm này, tỉnh đã triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM tại 96 xã, thị trấn, trong đó cơ cấu lao động là một trong 19 tiêu chí trong Bộ tiêu chí NTM của Chính phủ quy định. Ngày 20-2-2013, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 342/QĐ-TTg sửa đổi một số tiêu chí, trong đó sửa đổi tiêu chí về cơ cấu lao động thành tỷ lệ lao động có việc làm thường xuyên, với tỷ lệ 90% số lao động trong độ tuổi lao động có việc làm thường xuyên.
Để thực hiện tiêu chí tỷ lệ lao động có việc làm trong xây dựng NTM, tỉnh Nam Định đã tập trung đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người lao động về công tác đào tạo nghề; tiếp tục quan tâm tạo điều kiện, đầu tư cơ sở vật chất cho các cơ sở dạy nghề; đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực cho đội ngũ giáo viên đáp ứng yêu cầu đào tạo nghề; đồng thời chỉ đạo triển khai thực hiện tốt công tác dạy nghề cho LĐNT. Trong 3 năm qua, tỉnh ta đã phát triển mạng lưới 38 cơ sở dạy nghề công lập trên địa bàn các huyện với quy mô đào tạo đạt 30.200 người/năm, đào tạo ở 3 cấp trình độ (cao đẳng, trung cấp, sơ cấp). Các cơ sở đã được hỗ trợ 77 tỷ đồng để xây dựng cơ sở vật chất, mua sắm trang thiết bị, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ giảng viên, giáo viên đủ về số lượng và đạt chuẩn về chuyên môn với cơ cấu phù hợp; nâng cao chất lượng đào tạo và mở rộng quy mô đào tạo, đổi mới chương trình, giáo trình giảng dạy phù hợp với từng nhóm đối tượng với phương châm cầm tay chỉ việc. Chuyển đào tạo nghề cho LĐNT từ đào tạo theo năng lực sẵn có của cơ sở đào tạo sang đào tạo theo nhu cầu học nghề của LĐNT và yêu cầu của thị trường lao động. Đổi mới và phát triển đào tạo nghề cho LĐNT theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả đào tạo và tạo điều kiện thuận lợi để LĐNT học nghề phù hợp với trình độ học vấn, điều kiện kinh tế và nhu cầu học nghề của mình, gắn đào tạo nghề với chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Trên cơ sở kết quả khảo sát nhu cầu học nghề của người lao động đối với từng nghề, Sở LĐ-TB và XH tỉnh đã xây dựng, triển khai kế hoạch mở các lớp đào tạo nghề phù hợp. Các lớp đào tạo nghề cũng được tổ chức linh động, đưa về địa phương, cơ sở sản xuất, tạo thuận lợi cho người lao động không phải đi xa và được tăng thời gian thực hành, rèn luyện kỹ năng nghề. Hơn 3 năm qua, toàn tỉnh đã tổ chức gần 900 lớp dạy nghề cho 25.500 LĐNT. Trong đó lao động học nghề nông nghiệp chiếm 26,2%, lao động học nghề phi nông nghiệp chiếm 73,8%. Có 18.919 người được hỗ trợ đào tạo nghề với tổng kinh phí 38,57 tỷ đồng. Riêng 96 xã xây dựng NTM giai đoạn 2010-2015 có 11.228 lao động được đào tạo nghề. Các nghề đào tạo chủ yếu là: chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản, sản xuất và chế biến nấm, trồng trọt, may công nghiệp. Đa số các lao động sau khi hoàn thành khóa học đều nắm được kiến thức kỹ năng nghề cơ bản, có khả năng làm việc tại các doanh nghiệp hoặc tự tạo việc làm. Theo thống kê của Sở LĐ-TB và XH, tỷ lệ người lao động sau học nghề có việc làm ổn định đạt trên 85%, với mức thu nhập 1,8-4 triệu đồng/người/tháng. Lao động học nghề nông nghiệp đều tổ chức sản xuất hiệu quả hơn, thu nhập cao hơn, nhất là chủ các trang trại, gia trại. Anh Mai Văn Biên, 24 tuổi, ở xóm 10, xã Xuân Tiến (Xuân Trường) sau khi được học nghề cơ khí hàn điện theo Đề án 1956 vào cuối năm 2013, đến nay anh đã có việc làm ổn định tại Cty TNHH Đông Nam, xã Xuân Tiến với mức thu nhập hơn 5 triệu đồng/tháng. Chị Đoàn Thị Thu, 26 tuổi, ở xã Hải Sơn (Hải Hậu) trước đây làm nông nghiệp, thu nhập gia đình không đủ chi tiêu, đời sống khó khăn, chị đã đăng ký theo học lớp học may để có thêm cơ hội việc làm, tăng thêm thu nhập...
Cùng với thực hiện Đề án đào tạo nghề cho LĐNT của tỉnh, các huyện, thành phố đều quan tâm chỉ đạo triển khai đồng bộ các giải pháp như hỗ trợ người lao động học nghề, giải quyết việc làm sau học nghề như quy hoạch sản xuất, thu hút các doanh nghiệp đầu tư về nông thôn, hỗ trợ vốn sản xuất và thị trường tiêu thụ sản phẩm gắn với xây dựng NTM. Tiêu biểu như huyện Trực Ninh mỗi năm đầu tư 300-500 triệu đồng; các huyện Nam Trực, Vụ Bản mỗi năm đầu tư khoảng 300 triệu đồng để tổ chức dạy nghề, đưa nghề mới về địa phương; truyền nghề, khôi phục, phát triển các làng nghề truyền thống trên địa bàn thúc đẩy nhanh việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng tích cực. Đồng thời các huyện tập trung phát triển các cụm, điểm công nghiệp thu hút các doanh nghiệp đầu tư cơ sở sản xuất, tạo thêm nhiều việc làm tại chỗ cho người lao động… Với các giải pháp đồng bộ, đến nay, tỷ lệ LĐNT qua đào tạo nghề của tỉnh ta đã tăng từ 31,5% (năm 2010) lên 37,5% năm 2013. Đây là nguồn nhân lực có trình độ, kỹ năng nghề đáp ứng nhu cầu lao động của các đơn vị, doanh nghiệp và là một trong những yếu tố quan trọng đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội các địa phương trong tỉnh. Với trình độ nghề được đào tạo, người lao động đổi mới cách làm ăn, mở rộng sản xuất, kinh doanh hoặc tìm được việc làm mới có thu nhập cao hơn đã từng bước nâng cao chất lượng cuộc sống và tích cực đóng góp xây dựng cơ sở hạ tầng của địa phương theo tiêu chí NTM. Triển khai xây dựng NTM giai đoạn 2010-2015, cùng với đẩy mạnh khai thác tiềm năng thế mạnh ven biển, xã Hải Triều (Hải Hậu) chú trọng công tác đào tạo nghề cho LĐNT, phát triển các loại hình dịch vụ tạo việc làm, thu nhập ổn định cho người lao động. Có điều kiện kinh tế, nhân dân trong xã đã tích cực đóng góp xây dựng NTM. Đến nay, cùng với các nguồn vốn từ các chương trình, nhân dân xã Hải Triều đã đóng góp gần 2 tỷ đồng để xây dựng mới các công trình cơ sở hạ tầng như nâng cấp đoạn đường trục xã dài 1,2km, nâng cấp và xây mới 9 cầu nội đồng, nâng cấp chợ khu vực xóm Tân Thịnh, xây dựng 14 phòng học… tạo nên sự đổi mới của bộ mặt nông thôn Hải Triều. Ở xã Xuân Thượng (Xuân Trường), công tác đào tạo nghề cũng là một trong những yếu tố quan trọng giúp người dân đa dạng các hoạt động phát triển kinh tế, đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu trong nông nghiệp, nông thôn. Năm 2013, thu nhập bình quân đầu người của xã đạt 29,2 triệu đồng/người; tỷ lệ lao động trong độ tuổi có việc làm thường xuyên đạt 90%. Kinh tế phát triển, các hộ đầu tư cải tạo nhà ở với đủ các công trình: nước sạch, nhà tắm, hố xí hợp vệ sinh; nâng cao đời sống vật chất, tinh thần, đồng thời tích cực đóng góp xây dựng các công trình cơ sở hạ tầng theo tiêu chí NTM. Đến nay, xã Xuân Thượng đã cơ bản đạt 19 tiêu chí NTM.
Tiếp tục đẩy mạnh công tác đào tạo nghề cho LĐNT, thời gian tới cùng với việc tuyên truyền làm thay đổi nhận thức của toàn xã hội về việc học nghề là điều kiện để có việc làm, giảm nghèo bền vững, tỉnh Nam Định chỉ đạo các ngành chức năng, các địa phương tích cực tư vấn, nâng cao chất lượng và hiệu quả đào tạo nghề nhằm tạo việc làm, tăng thu nhập của LĐNT. Đa dạng các hình thức đào tạo nghề, đảm bảo mỗi năm đào tạo nghề cho khoảng 3.000 lao động. Tăng cường sự gắn kết chặt chẽ giữa chính quyền các cấp, doanh nghiệp, cơ sở dạy nghề và người học nghề từ khâu tổ chức đào tạo nghề đến giải quyết việc làm, tiêu thụ sản phẩm cho người lao động. Phối hợp với các doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động để mở rộng sản xuất ở vùng nông thôn, tạo thêm việc làm, thu nhập ổn định cho người lao động, góp phần thúc đẩy quá trình xây dựng NTM ở các địa phương./.