Tham dự và chủ trì buổi giao ban có ông Phùng Hữu Phú - Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng ban thường trực Ban Tuyên giáo Trung ương, ông Nguyễn Bắc Son - Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương, ông Nguyễn Thành Hưng – Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông. Tham dự có ông Nguyễn Minh Thuyết – Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh thiếu niên và nhi đồng Quốc hội và đại diện Văn phòng Trung ương Đảng, Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Nội vụ, các Bộ, ngành cùng đại diện 58 cơ quan chủ quản Nhà xuất bản và lãnh đạo các Nhà xuất bản Trung ương và địa phương.
Hội nghị là diễn đàn để các cơ quan quản lý nhà nước, cơ quan chủ quản nhà xuất bản (NXB) và các NXB trao đổi những vấn đề về xoay quanh hoạt động của các NXB hiện nay. Hội nghị đã được nghe Thông báo kết luận của Ban Bí thư về xây dựng mô hình NXB trước yêu cầu mới (289-TB/TW); Báo cáo của Bộ Thông tin và Truyền thông về tình hình hoạt động của các NXB và sự chỉ đạo của cơ quan chủ quản NXB và các ý kiến tham luận của đại diện một số cơ quan chủ quản NXB và lãnh đạo NXB.
Trong Thông báo 289-TB/TW, Ban Bí thư đã kết luận đồng ý với đề nghị của Ban Tuyên giáo Trung ương về giữ nguyên hai loại hình là doanh nghiệp kinh doanh có điều kiện và sự nghiệp có thu đối với các NXB. Đối với các NXB hoạt động theo loại hình doanh nghiệp, đề nghị Chính phủ xem xét chưa chuyển đổi sang công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên như đề xuất của Ban Tuyên giáo Trung ương. Ban Bí thư cũng giao Ban cán sự đảng Bộ TT&TT chủ trì xây dựng cơ chế, chính sách thuế, đầu tư có tính ưu đãi, hỗ trợ cho hoạt động xuất bản để trình Chính phủ phê duyệt.
Ông Nguyễn Kiểm – Cục trưởng Cục Xuất bản, Bộ TT&TT đã báo cáo tổng quát về tình hình hoạt động của các NXB. Mặc dù trong điều kiện rất khó khăn nhưng hoạt động xuất bản cũng đã có bước phát triển và hội nhập quốc tế đúng với định hướng của Đảng và phù hợp với cơ chế quản lý mới của Nhà nước. Báo cáo đã tập trung phân tích những khó khăn, vướng mắc trong hoạt động xuất bản, theo đó, mô hình của các NXB đang là một trong những vướng mắc cơ bản, hạn chế sự đầu tư, phát triển của từng NXB và của toàn ngành; về cơ sở vật chất chỉ có một số NXB có trụ sở khang trang còn phần lớn các NXB có trụ sở xuống cấp hoặc không có trụ sở phải đi thuê hoặc dùng chung địa điểm với cơ quan chủ quản; Về vốn hoạt động cũng là một vấn đề khó khăn nhất của phần lớn các NXB, việc thiếu vốn đã hạn chế đến năng lực hoạt động, nhiều NXB phải tự tìm lối thoát bằng cách mở rộng liên kết xuất bản để huy động nguồn lực; Nguồn nhân lực cũng chỉ đáp ứng ở mức độ trung bình, đội ngũ biên tập viên còn thiếu và yếu về chuyên môn nghiệp vụ, trình độ lý luận và bản lĩnh chính trị do thiếu những biên tập viên đầu đàn có thực lực; về quy trình xuât bản, một số NXB thực hiện liên kết với tư nhân đã không kiểm soát được toàn bộ quy trình xuất bản dẫn đến tình trạng xuất bản phẩm kém chất lượng, vi phạm pháp luật và bị xử lý… Đối với các cơ quan chủ quản, một số cơ quan vận dụng được cơ chế tài chính hỗ trợ, đầu tư, còn lại phần lớn mới chỉ dừng lại ở nhiệm vụ xét duyệt đề tài, thậm chí đó cũng chỉ là hình thức.
Báo cáo cũng nêu nhiệm vụ trọng tâm cần thực hiện gồm: đề nghị tiến hành tổng kết, đánh giá việc thực hiện Chỉ thị 42/CT-TW ngày 25/8/2004; Xây dựng “Chương trình quốc gia về các loại sách trọng yếu phục vụ công cuộc đổi mới và phát triển đất nước trong giai đoạn mới”; xem xét mô hình tổ chức NXB cho phù hợp với quy định hiện nay; công tác đào tạo cán bộ và đội ngũ biên tập viên cần đầu tư thích đáng; đề nghị đưa các NXB vào nhóm được áp dụng thuế suất ưu đãi…; đề nghị Ban Bí thư nghiên cứu và đưa ra những quan điểm chính thống về những vấn đề quan trọng, phức tạp, nhạy cảm trong hoạt động xuất bản; rà soát hoạt động liên kết trong xuất bản…
Tại Hội nghị, nhiều đại biểu là đại diện các cơ quan chủ quản NXB, các NXB đã nêu những khó khăn vướng mắc trong hoạt động xuất bản của đơn vị và đã trao đổi những vấn đề trong hoạt động xuất bản nói chung như xác định mô hình NXB, quy hoạch NXB, vai trò của cơ quan chủ quản, trách nhiệm của lãnh đạo NXB cũng như cơ chế phối hợp giữa cơ quan chỉ đạo, quản lý và NXB.
Kết luận Hội nghị, ông Phùng Hữu Phú - Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng ban thường trực Ban Tuyên giáo Trung ương đã có những nhận xét đánh giá về những thuận lợi và khó khăn trong hoạt động xuất bản. Ông nhấn mạnh và đồng tình với những vấn đề mà các đại biểu đã quan tâm trao đổi. Đặc biệt, vấn đề xác định mô hình NXB cần phải có tầm nhìn xa, cần phải tiến hành nghiên cứu một cách nghiêm túc, thận trọng về cấu trúc mô hình và mối quan hệ giữa các thành tố trong mô hình NXB theo hướng hiện đại, phù hợp, đặc biệt cần xem xét, rút kinh nghiệm đối với mô hình NXB chuyển đổi sang công ty TNHH một thành viên, làm căn cứ cho việc xác định mô hình các NXB.
