Tổng điều tra kinh tế đợt II đã vượt qua nhiều khó khăn và đã đạt trên 82% kế hoạch. (Ảnh chụp trước khi có dịch Covid-19).
Theo kế hoạch, Tổng điều tra kinh tế giai đoạn II sẽ được thực hiện trên phạm vi toàn bộ các xã, phường, thị trấn rộng khắp cả nước. Điều này nhằm thu thập thông tin của các cơ sở sản xuất kinh doanh cá thể và cơ sở tôn giáo, tín ngưỡng. Việc tổ chức tập huấn, thu thập thông tin, số liệu lại càng khó khăn hơn khi tình hình dịch bệnh đang diễn ra.
Muôn vàn khó khăn
Huyện Phụng Hiệp có địa bàn rộng nhất tỉnh nên công tác điều tra khá vất vả. Bằng chứng ở giai đoạn I, tính đến ngày 21-5, tức khoảng 3 tháng đầu tỷ lệ doanh nghiệp kê khai trên địa bàn huyện là 0%. Chính vì vậy, địa phương phải tập trung thu thập từ khối hành chính. Khối doanh nghiệp đóng trên địa bàn tuy có tên đăng ký nhưng khó tiếp cận, không gặp được chủ hay kế toán vì không hoạt động trên địa bàn. Sau khi có công văn chỉ đạo của UBND tỉnh, đơn vị đã nhanh chóng phối hợp tốt giữa các ngành liên quan, nhất là ngành thống kê, ngành thuế nên công tác điều tra khối doanh nghiệp đã hoàn tất trước ngày 30-6. Bước vào giai đoạn II, đơn vị có số lượng hộ cá thể kinh doanh với gần 10.000 cơ sở, gần 30 cơ sở tôn giáo, tín ngưỡng. Huyện chỉ có khoảng 60 điều tra viên, với 15 địa bàn xã, thị trấn, mỗi điều tra viên phải gồng gánh số lượng cơ sở khá nhiều, trung bình 205 cơ sở/điều tra viên. Vì vậy, công tác thực hiện vất vả hơn so với giai đoạn I.
Tương tự, thành phố Ngã Bảy cũng gặp tình trạng 3 tháng đầu của giai đoạn I Tổng điều tra kinh tế chưa có doanh nghiệp nào gửi báo cáo kê khai. Nguyên nhân cũng được địa phương đánh giá là do công tác phối hợp chưa tốt, sự chủ quan vì thời gian khá dài nên tỷ lệ phần trăm thực hiện ở giai đoạn đầu rất chậm. Hơn nữa, giai đoạn II vì dịch bệnh nên doanh thu của cơ sở sụt giảm, vì vậy công tác tiếp cận, điều tra vô cùng khó, thu nhập tự khai sẽ thấp so với những năm trước, ảnh hưởng đến chất lượng số liệu điều tra.
Còn theo lãnh đạo huyện Châu Thành A, dù là đơn vị đạt đích điều tra đầu tiên của tỉnh trong giai đoạn I, nhưng trong giai đoạn này đơn vị cũng gặp không ít khó khăn. Số lượng doanh nghiệp lớn; một số doanh nghiệp nhỏ chỉ cắm bảng tên ở địa phương nên công tác liên hệ khó, làm ảnh hưởng tiến độ điều tra. Tuy nhiên, đơn vị đã phối hợp chặt chẽ giữa ngành thống kê và ngành thuế, vì vậy số lượng doanh nghiệp và đơn vị hành chính địa phương đều thực hiện khá tốt về tổng điều tra kinh tế lần này.
Vượt khó ở giai đoạn II
“Vào đợt điều tra giai đoạn II, cũng là lúc cả tỉnh đang đối mặt với những cas nhiễm Covid-19 đầu tiên. Công tác tập huấn, tuyên truyền càng khó khăn hơn vì không được tập trung đông người. Vì đã rút kinh nghiệm giai đoạn đầu, đơn vị huyện Châu Thành A tiến hành tuyển chọn đội ngũ chuyên viên điều tra trẻ, nắm rõ địa bàn và sử dụng tốt phần mềm CABI để thực hiện điều tra”, ông Huỳnh Ngọc Tươi, Chi cục phó Chi cục Thống kê khu vực Châu Thành - Châu Thành A, thông tin.
Còn đơn vị thành phố Ngã Bảy đã thực hiện giải pháp tập huấn sớm, hoàn tất trước ngày 30-6. “Trong khi tập huấn cho đội ngũ điều tra viên, đơn vị tập trung hướng dẫn, nâng cao kỹ năng khai thác thông tin dựa trên tình hình thực tế để không ảnh hưởng đến sản xuất của địa phương. Song song đó, trong quá trình thu thập thông tin luôn tăng cường giám sát, kịp thời uốn nắn kỹ năng của điều tra viên”, Chi cục trưởng Chi cục Thống kê khu vực Ngã Bảy - Phụng Hiệp Nguyễn Văn Điền chia sẻ cách làm.
Khó nhất vẫn là thị xã Long Mỹ, đơn vị này đang trong tình trạng phòng, chống dịch quyết liệt khi có 1 xã bị phong tỏa do có cas nhiễm Covid-19 là Long Phú. Ở giai đoạn II, những ngày cuối tháng 6, đơn vị đã cơ bản hoàn thành rà soát hộ kinh doanh, giảm 215 cơ sở so với danh sách ban đầu và 23 cơ sở tôn giáo tín ngưỡng, phát sinh 1 Thiền viện Trúc Lâm so với năm 2017, có một số cơ sở nhỏ nông thôn ngừng kinh doanh do không hiệu quả. Thị xã đã chia nhỏ ra 50 địa bàn để hạn chế tình trạng khó tiếp cận đối tượng điều tra. Tuy nhiên, dịch bệnh xuất hiện vào những ngày đầu tháng 7 nên các hoạt động điều tra, thu thập số liệu chững lại với tỷ lệ 56%. Đáng nói hơn, tại xã Long Phú, tỷ lệ điều tra chỉ hơn 20% kế hoạch. “Trước những khó khăn của dịch bệnh, chúng tôi đã gửi văn bản kiến nghị Ban Chỉ đạo tỉnh gửi đề nghị về Ban Chỉ đạo Trung ương cho kéo dài thời gian cuộc điều tra. Có như vậy, thị xã mới thực hiện tốt các chỉ thị, thông báo của tỉnh, Trung ương đề ra, đảm bảo nhân lực, nguồn lực chống dịch và kết quả điều tra cũng được thể hiện đạt chất lượng”, ông Trần Quốc Thương, Chi cục trưởng Chi cục Thống kê khu vực thị xã Long Mỹ - huyện Long Mỹ, thông tin.
Để đạt tiến độ và kết quả điều tra giai đoạn II, từ giữa tháng 6, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Trương Cảnh Tuyên đã chỉ đạo thành viên Ban Chỉ đạo Tổng điều tra kinh tế và điều tra cơ sở hành chính năm 2021 (gọi tắt là Ban Chỉ đạo) các cấp hỗ trợ địa bàn. Theo đó, ngành thuế tỉnh đã nhanh chóng gửi danh sách hộ cá thể có doanh thu trên 100 triệu đồng cho các địa phương điều tra, nhằm tiết kiệm thời gian khi xuống cơ sở. Đặc biệt, Cục Thống kê tỉnh là đơn vị sâu sát nhất với các địa phương.
Ông Thiều Vĩnh An, Cục trưởng Cục Thống kê tỉnh, thông tin: Tập huấn giai đoạn II, các đơn vị không tập trung điều tra viên đông người mà sẽ tiến hành theo hình thức trực tuyến. Điều tra viên sẽ được tập huấn sâu về kỹ năng, bởi đợt này phải thực hiện điều tra nhiều mã ngành, từng sản phẩm cụ thể như hộ kinh doanh tạp hóa. Riêng về trường hợp những địa phương có cas bệnh Covid-19, bị giãn cách, phong tỏa thì Cục Thống kê tập hợp văn bản kiến nghị từ các địa phương và tham mưu văn bản cho Trưởng Ban Chỉ đạo tỉnh gửi về Ban Chỉ đạo Trung ương xin ý kiến lùi thời gian kết thúc đợt điều tra. Theo đó, Hậu Giang sẽ cùng toàn dân, trong đó có doanh nghiệp, chức sắc, tôn giáo, hộ cá thể cùng đồng lòng chống dịch, giành lại quyền làm chủ kinh doanh, phát triển kinh tế...
Ở giai đoạn I, tỉnh Hậu Giang được xếp vào tốp 10/63 tỉnh, thành cả nước về kết quả điều tra kinh tế trên doanh nghiệp, cơ sở hành chính. Giai đoạn II, Ban Chỉ đạo các địa phương phải thực hiện điều tra kinh tế với hơn 43.600 cơ sở. Tính đến nay, toàn tỉnh thực hiện đạt 82,5%. Trong đó, đơn vị huyện Long Mỹ đã hoàn thành điều tra 100% cơ sở, kế đó là huyện Châu Thành gần 95%, thành phố Vị Thanh đạt trên 93%.
