Gia tăng những hoạt động trực tuyến và nguy cơ đối với trẻ em Việt Nam
Theo báo cáo gần đây được thực hiện bởi Kaspersky, số lượng tệp độc hại được phát hiện mỗi ngày trong năm 2020 tăng 5,2% so với năm 2019. Dưới ảnh hưởng của dịch Covid-19, hình thức học tập và làm việc qua mạng Internet trở nên phổ biến, dẫn đến số lượng người dùng khu vực Đông Nam Á phải đối mặt với các vụ tấn công được ngụy trang dưới các nền tảng học tập trực tuyến và hội nghị trực tuyến trong ba quý đầu năm 2020 tăng hơn 1.000%.
Trao đổi tại hội thảo "Thế giới mạng an toàn cho trẻ" do Kaspersky Việt Nam và Trường Quốc tế Canada Việt Nam vừa đồng tổ chức, ông Nguyễn Trọng Huấn, Đại diện Kaspersky Việt Nam cho biết: "Trong nửa đầu năm 2020, cũng là thời điểm đại dịch diễn ra, kết quả đo từ xa của chúng tôi cho thấy gần 40% trẻ em Việt Nam sử dụng những phương tiện truyền thông trực tuyến, như mạng xã hội và ứng dụng nhắn tin; 38% truy cập nhiều phần mềm, bài hát và video trực tuyến. Đây có thể là kết quả của việc gia tăng những hoạt động giáo dục và truyền thông trực tuyến trong thời gian giãn cách vì đại dịch".
Trong giai đoạn này, ông Huấn cho biết có 9% trẻ em dành nhiều thời gian để chơi trò chơi điện tử; 6% tham gia vào các hoạt động thương mại điện tử; và 4,5% sử dụng Internet để theo dõi tin tức. Chúng tôi cũng nhận thấy tín hiệu tích cực là chỉ một tỷ lệ nhỏ trẻ em tiếp xúc với các chủ đề không bị kiểm duyệt, nội dung khiêu dâm, cờ bạc, hoặc ma túy.
Với vai trò là chuyên viên tư vấn học đường, bà Đoàn Thị Xuân Anh, Chuyên viên Tham vấn học sinh Trường Quốc tế Canada Việt Nam chia sẻ nguyên nhân cho sự gia tăng sử dụng Internet ở trẻ: "Tôi đã gặp nhiều trường hợp liên quan đến vấn đề trẻ lạm dụng Internet hoặc chơi game quá đà, đặc biệt đối với những trẻ tự ti, thiếu hụt kĩ năng giao tiếp xã hội. Trong thời gian giãn cách xã hội, trẻ càng có nhiều cơ hội và thời gian sử dụng Internet tại nhà hơn và báo cáo của Kaspersky đã cho chúng ta biết được những chủ đề mà trẻ quan tâm, sở thích của trẻ, từ đó phụ huynh có những cách giao tiếp phù hợp với trẻ".
Trong một nghiên cứu khác của Kaspersky, ngày càng có nhiều người lợi dụng tính chất ẩn danh của thế giới kỹ thuật số. Hoạt động ẩn danh đang được sử dụng nhiều nhất ở Đông Nam Á với 35%, tiếp theo là Nam Á với 28%, và Australia là 20%.
Kết quả nghiên cứu cũng cho biết mạng xã hội có số người dùng ẩn danh nhiều nhất là Facebook (chiếm 70%). Việc ẩn danh trên môi trường trực tuyến cho phép các cá nhân thoải mái theo đuổi sở thích và sử dụng quyền tự do ngôn luận, nhưng đồng thời cũng dễ dàng thực hiện những hành vi gây hại như quấy rối và bắt nạt trên mạng, mà trẻ em là một trong những đối tượng rất dễ bị ảnh hưởng.
Chủ động bảo vệ con trẻ
Để bảo vệ hai con khi học tập trực tuyến nhiều hơn, bà Nguyễn Thụy Hoài Mơ đã sử dụng sản phẩm Kaspersky Safe Kid. Bà Mơ cho biết: "Việc truy cập Internet đem đến nhiều mặt tích cực lẫn tiêu cực. Là mẹ của bé 10 tuổi và bé 6 tuổi, tôi hiểu rằng mình cần có phương pháp hỗ trợ cũng như giáo dục các con một cách phù hợp chẳng hạn như các kênh học tập trên điện thoại, máy tính và trên cả tivi cũng cần được chọn lọc kĩ càng. Tôi tạo riêng một tài khoản cho con, và cài đặt phần mềm để tránh những nội dung không phù hợp với bé vì các con vẫn còn trong độ tuổi tò mò, những thông tin càng đặc biệt thì càng tạo được sự chú ý của con."
Chia sẻ về Kaspersky Safe Kids, theo ông Huấn, Kaspersky Safe Kids là một tính năng đặc biệt được tích hợp trong sản phẩm Kaspersky Total Security. Kaspersky Safe Kids giúp phụ huynh bảo vệ trẻ khi trực tuyến bằng các tính năng hữu ích như quản lý thời gian sử dụng màn hình và sử dụng ứng dụng; trình theo dõi GPS để xác định vị trí của trẻ trên bản đồ trực tuyến trong thời gian thực; hoặc nếu trẻ yêu thích các video trên YouTube, thì tính năng tìm kiếm an toàn (SafeSearch) khá tiện dụng vì có thể tự động kiểm soát các tìm kiếm của trẻ trên YouTube và bảo vệ trẻ khỏi những video có nội dung không phù hợp với lứa tuổi.
Với những tính năng của Kaspersky Safe Kids, ông Huấn tin cha mẹ sẽ được trang bị tốt hơn để bảo vệ con mình khỏi các mối đe dọa trực tuyến. Đồng thời, qua việc tìm hiểu những trang web trẻ thường xuyên truy cập, những nội dung trẻ đặc biệt quan tâm, cha mẹ sẽ dễ dàng có cơ sở để xây dựng giao tiếp cởi mở giữa mình và con trẻ.
Để giúp cha mẹ bảo vệ trẻ khỏi các mối đe dọa trực tuyến, Kaspersky khuyến nghị: Giao tiếp cởi mở với trẻ về những lợi ích và rủi ro khi trực tuyến. Nhắc nhở con về những sai lầm có thể mắc phải khi trực tuyến để trẻ tự rút ra bài học hoặc tìm đến sự trợ giúp của cha mẹ khi cần.
Cha mẹ cũng nên thảo luận với trẻ về thời gian có thể sử dụng mạng xã hội, cũng như các cách để tự bảo vệ mình khi trực tuyến. Phụ huynh cũng có thể dành thời gian để chơi game trực tuyến cùng trẻ, từ đó cha mẹ và trẻ sẽ có cơ hội để hiểu nhau hơn.
Ngoài ra, trẻ em cũng cần được giải thích tất cả thông tin nhạy cảm chỉ có thể được chia sẻ với những người trẻ biết ngoài đời thực.
