Thông tin đánh giá rủi ro tập trung vào đối tượng trọng điểm
Theo Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài Phùng Quang Minh, hiện nay hệ thống quản lý giám sát hải quan tự động và Hệ thống một cửa hàng không giúp quản lý được tình trạng hàng hóa ra, vào, tồn đọng tại bất cứ thời điểm nào. Xác định được trạng thái của hàng hóa theo từng sự thay đổi, luân chuyển qua các khâu thủ tục. Chẳng hạn, thời điểm hàng hóa đang ở trên tàu bay, thời điểm hàng hóa dỡ xuống cảng, thời điểm đăng ký tờ khai, thời điểm tờ khai được thông quan, thời điểm hàng hóa thực tế đưa ra khỏi khu vực giám sát ...
Hiện nay tại Cảng hàng không quốc tế Nội Bài, bình quân mỗi ngày có trên 5.300 lô hàng được làm thủ tục, tất cả đều được quản lý, giám sát thông qua hệ thống giám sát tự động. Thời gian kiểm tra, giám sát, thông quan mỗi lô hàng giảm từ 3 - 6 giờ xuống trung bình dưới 10 phút.
Bên cạnh việc nguồn thông tin quản lý hàng hóa được kết nối tại 3 khâu: trước thông quan, trong thông quan và khâu giám sát thì những dữ liệu đó đã cung cấp thông tin đầy đủ, xuyên suốt theo lịch sử vận chuyển của hàng hóa, là nguồn thông tin quan trọng cơ quan Hải quan cần thu thập để thực hiện giám sát hải quan đối với phương tiện vận tải và hàng hóa chuyên chở trên phương tiện vận tải.
Đặc biệt, nguồn thông tin đó tạo tiền đề để áp dụng quản lý rủi ro trong quá trình thực hiện kiểm tra, giám sát chặt chẽ, đảm bảo tập trung vào các chuyến bay, các đối tượng trọng điểm, ngăn chặn các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa qua các cảng hàng không quốc tế.
Hiện nay, công chức hải quan tại một số đơn vị thuộc Tổng cục Hải quan, Cục Hải quan Hà Nội được trang bị Hệ thống công nghệ thông tin cho phép tra cứu, đối soát thông tin vận đơn trên tờ khai hải quan do người khai hải quan khai báo, xuất trình với thông tin vận đơn do hãng hàng không, người phát hành vận đơn khai báo, nhằm đấu tranh, phát hiện, ngăn chặn kịp thời (trước, trong và sau thông quan) hành vi sửa thông tin vận đơn, làm giả vận đơn để thực hiện hành vi gian lận thương mại, buôn lậu trái phép qua đường hàng không.
Dữ liệu thông tin trên hệ thống cũng giúp cơ quan Hải quan triển khai hiệu quả công tác quản lý nhà nước về hải quan đối với hành lý của hành khách nhập cảnh, xuất cảnh mang theo. Trên cơ sở các thông tin khai báo về hành khách, hành lý do hãng hàng không khai báo, cơ quan Hải quan đã có thông tin kịp thời để khai thác, phân tích xác định các đối tượng trọng điểm. Từ đó kịp thời xây dựng kế hoạch triển khai xác định các đối tượng trọng điểm khi về đến Nội Bài trốn tránh, lợi dụng tiêu chuẩn hành lý để mang hành lý vượt quá tiêu chuẩn hoặc mang các loại hàng hóa cấm nhập khẩu vào Việt Nam.
Phát hiện nhiều vụ vi phạm qua soi chiếu trước
Theo Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài, đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, trước thời điểm triển khai hệ thống, khi lập danh sách hàng hóa soi chiếu, công chức phải chờ đến khi có tài liệu hãng hàng không xuất trình để có cơ sở phân tích thông tin hàng hóa trọng điểm, cập nhật lên Hệ thống soi chiếu trước để thông báo cho doanh nghiệp kho hàng không đưa hàng đến vị trí soi chiếu, dẫn tới mất thời gian công sức cập nhật, mặt khác không có đủ thời gian để xác định lô hàng trọng điểm để soi chiếu.
Vì vậy, việc có cơ sở thông tin sẵn có từ Hệ thống một cửa quốc gia đã giúp công chức Hải quan có sẵn thông tin để lập danh sách hàng hóa soi chiếu nhanh chóng, kịp thời thông báo tới kho hàng để dừng hàng qua khu vực giám sát đối với những lô hàng có nghi vấn. Đặc biệt, từ những thông tin có trên hệ thống đã giúp cơ quan Hải quan kịp thời khai thác, phân tích xác định các lô hàng trọng điểm trước khi về tới Việt Nam, qua đó xác định được các lô hàng nghi vấn để từ đó soi chiếu, có kế hoạch giám sát chặt chẽ hoặc phối hợp với các đơn vị chức năng liên quan đảm bảo kiểm soát hàng hóa các phương án phối hợp giữa các lực lượng, đồng thời giảm thời gian giải quyết thủ tục thông tin lô hàng xuất nhập khẩu đủ điều kiện qua khu vực giám sát. Kết quả, thông qua hệ thống và áp dụng biện pháp quản lý rủi ro, cơ quan Hải quan đã thực hiện chuyển luồng đối với 406 tờ khai, từ đó nâng cao chất lượng công tác quản lý rủi ro.
Thông qua triển khai Hệ thống một cửa quốc gia, Hệ thống quản lý giám sát hải quan tự động, việc áp dụng quản lý rủi ro, kiểm soát chống buôn lậu, giám sát hải quan trong hoạt động nghiệp vụ hải quan được thực hiện hiệu quả hơn, phù hợp yêu cầu cải cách, hiện đại hóa, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu và kiểm soát việc tuân thủ pháp luật trong quản lý hoạt động xuất nhập khẩu, xuất nhập cảnh, nâng cao hiệu quả, hiệu suất soi chiếu thông qua hoạt động xác định trọng.
Hải quan Nội Bài đã xử phạt vi phạm hành chính 560 doanh nghiệp, bắt giữ tổng số 222 lô hàng, trong đó có 5 lô hàng phát hiện có ma túy. Chi cục đã khởi tố 8 vụ, chuyển cơ quan khác khởi tố 6 vụ.
