Đối thoại: Phác thảo bức tranh CNTT-TT Việt Nam 2010

Buổi đối thoại với chủ đề "Phác thảo bức tranh Công nghệ thông tin - truyền thông (CNTT&TT) Việt Nam 2010" cũng sẽ đồng thời được tiến hành trực tuyến trên các báo điện tử VTC News, VietNamNet, ICT News, Trang thông tin điện tử của Bộ TT&TT (http://MIC.gov.vn).

Trong buổi đối thoại, GS.TSKH Đỗ Trung Tá sẽ có những đánh giá cụ thể về sự phát triển CNTT&TT Việt Nam trong năm 2009 cũng như đưa ra những chương trình hành động cụ thể cho ngành CNTT năm 2010.

Điểm nhấn của chương trình sẽ là phần giao với khán giả trên cả nước. Tại đây, giáo sư sẽ giải đáp tất cả những thắc mắc liên quan đến những sự kiện lớn của CNTT hiện nay như: năm 2010, công nghệ 3G, 4G sẽ phát triển như thế nào? Sự ra đời của 3G, 4G liệu có khai tử công nghệ CMDA hay không? Việc nâng cao kiến thức sử dụng internet tại Việt Nam; Làm thế nào để quản lý thuê bao điện thoại…

Theo dự đoán của các chuyên gia về CNTT tại Việt Nam, bức tranh CNTT&TT Việt Nam năm 2010 sẽ có những gam màu khá sáng sủa với sự phát triển đều ở rất nhiều lĩnh vực như CNTT, viễn thông, bưu chính, báo chí và xuất bản. Song, cùng với đó những người làm CNTT&TT tại Việt Nam vẫn sẽ tiếp tục đương đầu với những khó khăn thách thức trong một năm mới.

Nội dung buổi đối thoại:

- Thưa GS.TSKH Đỗ Trung Tá, với tư cách là một người đã gắn bó với CNTT&TT Việt Nam trong nhiều năm và ở nhiều vị trí khác nhau, ông đánh giá như thế nào về sự phát triển của CNTT&TT VN trong năm 2009? (câu hỏi trường quay VTC2).

GS.TSKH Đỗ Trung Tá: Tôi rất vui mừng về những kết quả chung từ năm 2008 và 2009, sau khi chuyển từ Bộ Bưu chính, Viễn thông sang Bộ Thông tin và Truyền thông. Có thể nói, trong thời gian này thì những quy định luật pháp được hoàn thiện đã tạo ra hành lang rộng rãi cho doanh nghiệp hoạt động trong môi trường cạnh tranh tốt. Song song đó là sự phát triển của các doanh nghiệp cả trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, xuất bản...

Ngoài ra, việc giữ vững sự phát triển internet với tốc độ cao là yếu tố rất quan trọng. Riêng internet cả nước hiện đã có 24,4 triệu người dân sử dụng, đạt hơn 26%. Nước ta là một trong những nước phát triển internet rất nhanh. Bên cạnh đó, hệ thống di động 3G đã bắt đầu khai trương. Rõ ràng, đây là những cơ sở hạ tầng rất tốt với ngành CNTT&TT.

- Nếu đưa ra bình chọn cho một sự kiện nổi bật nhất trong lĩnh vực CNTT&TT 2009 thì theo cá nhân ông, ông bình chọn cho sự kiện nào? (câu hỏi của độc giả Phạm Văn Toàn, vanpham09@gmail.com)?

GS.TSKH Đỗ Trung Tá: Nếu cho tôi chọn thì tôi chọn là tốc độ phát triển bưu chính viễn thông chưa từng có từ trước đến nay, tới 61%. Bên cạnh đó là sự phát triển của những công nghệ mới như 3G, HDTV... Có được sự phát triển này không chỉ là nhờ sự quản lý của Nhà nước mà còn nhờ trình độ của nhân dân nâng cao và tiếp thu công nghệ nhanh...

- Trong năm qua, tôi thấy báo chí nói rất nhiều đến đề án tăng tốc đưa VN thành nước mạnh về CNTT. Tôi nghĩ, nếu làm được điều này thì mừng quá. Nhưng điều tôi băn khoăn là tại sao một mục tiêu, 1 đề án lớn như thế lại không có mặt trong top 10 sự kiện CNTT&TT 2009 mà Bộ TT&TT vừa công bố? (một cán bộ nghiên cứu về CNTT tại Hà Nội ở địa chỉ email: hatthocvang44@yahoo.com.vn)

GS.TSKH Đỗ Trung Tá: Những mục tiêu chính của đề án đã được nhân dân rất quan tâm. Mới đây, trong bài phát biểu của mình trước các cán bộ làm CNTT, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo là phải đưa Việt Nam trở thành nước phát triển mạnh về CNTT. Tuy nhiên, đề án tăng tốc đưa VN thành một nước mạnh về CNTT cần phải đưa ra Chính phủ đề bàn thêm. Còn nếu như đề án này đã được thông qua năm 2009 thì đó dĩ nhiên một trong những sự kiện nổi bật của ngành CNTT rồi.

- Theo tổng kết của chúng tôi thì câu hỏi của độc giả ở địa chỉ email hatthocvang44@yahoo.com.vn cũng là vấn đề chung mà rất nhiều độc giả trực tuyến khác quan tâm. Và rõ ràng nó không phải chỉ là vấn đề của năm 2009 mà là mục tiêu cho rất nhiều năm về sau. Xin được lạm bàn 1 chút, theo ông, để thực hiện được mục tiêu này, chúng ta cần phải làm gì và cụ thể hơn trong năm 2010, việc gì sẽ phải làm ngay, thưa ông? (câu hỏi trường quay).

GS.TSKH Đỗ Trung Tá: Theo tôi, nếu đề án này mà được thông qua thì trước mắt đề án này phải tạo được đột phá về nguồn nhân lực. Trong năm 2010, chúng  ta phải tạo được nguồn nhân lực về CNTT; các doanh nghiệp làm CNTT phải có tầm cỡ. Chúng  ta có nhiều tiềm năng để phát  triển CNTT,  trong năm 2010 cần tập trung vào chất lượng và tăng giá  trị kinh doanh của mình lên.

- Tôi đọc tờ báo nào cũng thấy nhắc tới công nghệ 3G nhưng khi mua điện thoại 3G để dùng thì tôi lại thấy sóng lúc được lúc không. Tôi không phải là người am hiểu về công nghệ mới nhưng tôi thắc mắc là nếu bước sang 2010 mà 3G cứ bập bà bbà bập bõm như thế thì cơ quan quản lý hay bản thân các nhà mạng sẽ giải quyết như thế nào? (độc giả Lê Văn Châu ở Quận Đống Đa, Hà Nội)

GS.TSKH Đỗ Trung Tá: Câu hỏi này rất lý thú! Khởi điểm cũng có những chập chơn nhất định. Với 3G, hệ thống hạ tầng phải tối ưu, chặt chẽ, vì số lượng thuê bao rất nhiều. Không thể để tình trạng nghẽn mạng xảy ra cục bộ. Chính vì mới phát triển đã khiến cho người dùng cảm thấy khó chịu. Tôi được biết, các nhà mạng hiện nay họ đang quên cả tết để lo cho việc không bị nghẽn mạng  nữa.

- Thưa ông Đỗ Trung Tá, về vai trò của công nghệ 3G trong bức tranh CNTT&TT VN 2010, có một đại diện của CLB Nhà báo CNTT Việt Nam cho rằng 3G chẳng qua chỉ là một món đồ trang sức để các nhà mạng thu hút thuê bao. Ông nghĩ sao về ý kiến này? (câu hỏi trường quay)

 

GS.TSKH Đỗ Trung Tá: Tôi nghĩ nhận xét này không đúng. Khi chúng ta đưa 2G vào năm 1990, cũng có ý kiến như bây giờ là chúng ta dùng hàng xa xỉ. 3G tốn kém hơn không lý gì doanh nghiệp lại bỏ ra một số tiền lớn để làm trang sức. 3G là một bước tiến lớn, nếu chúng ta mở mang được hết những tính năng trên 3G thì nó không còn là xa xỉ nữa.

3G là hệ thống băng rộng nên các dịch vụ được phát triển mạnh, ảnh hưởng gián tiếp tới phát triển kinh tế. Nếu tăng 10% sử dụng 3G thì GDP cũng tăng 11%. 3G thể hiện sự hội tụ của các dịch vụ rất cao, tạo ra một xã hội mà mọi lúc mọi nơi chúng ta đều có thông tin. Đầu tư cho 3G là đầu tư chiều sâu chứ không phải một hai ngày, chính vì thế nó là công cụ chứ không phải trang sức.

 

- Tôi có theo dõi các bình chọn về những sự kiện CNTT&TT nổi bật của năm 2009 và thấy trong số đó có rất nhiều những sự kiện mang tính tranh cãi. Chẳng hạn như tranh cãi về mức giá thuê cột điện giữa các doanh nghiệp viễn thông và Tập đoàn điện lực Việt Nam, tranh cãi giữa Trung tâm an ninh mạng BKIS và VNCERT, hay việc Viettel tố Mobifone cạnh tranh không lành mạnh? Tôi muốn hỏi là sang năm mới rồi thì những vụ cãi vã om sòm như thế liệu đã chấm dứt hẳn chưa hay đó là những mâu thuẫn âm ỉ từ năm này qua năm khác mà chúng ta chưa thể xử lý dứt điểm? (Nguyễn Duy Chiến, Lạng Sơn).

 

GS.TSKH Đỗ Trung Tá: Chúng tôi cũng đang xử lý việc các bên tranh chấp này. Ví dụ như việc tranh cãi giữa Tập đoàn điện lực VN với Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) và Viettel. Thực ra trước đây các doanh nghiệp cũng đã có những thỏa thuận với nhau là dùng chung, bây giờ các bên tính toán làm sao giá thuê cho hợp lý để từ đó đảm bảo việc đó không xẩy ra nữa. Trong báo cáo của Bộ TT&TT nói rõ đã giải quyết xong về việc thuê cột điện.

 

- Tôi thấy năm qua, Bộ TT&TT có nhiều giải pháp để cho người nông dân tiếp cận với internet. Theo dõi trên VTC2, người nông dân trồng Thanh Long ở một tỉnh nào đó phía Nam mà tôi không nhớ rõ lắm, còn lập website và bán quả thanh long qua website đó. Thế nhưng điều đáng buồn là khi nông dân còn làm thế được thì có nhiều các cán bộ, công chức ở những thành phố lớn lại rất rất lúng túng với cái email, với việc tìm kiếm tài liệu trên mạng internet. Cơ quan tôi, sếp đi công tác về còn giao cho nhân viên 1 tập tài liệu, bắt đánh máy lại trong vòng 1 tháng. Trong khi đó anh ta chỉ cần lên mạng lấy bản mềm tài liệu, in ra, tất cả chỉ mất có 10 phút. Thế là anh ta được nghỉ ở nhà hưởng lương trong cả tháng một cách đàng hoàng. Không biết giáo sư nghĩ sao về điều này, còn tôi, tôi cho rằng, đó là một thực tế thật chua chát... (Lê Trần Minh, minh.tranle@gmail.com) .

 

GS.TSKH Đỗ Trung Tá: Nếu nói chua chát thì nó ở khía cạnh này, một người nông dân và một người lãnh đạo mà như vậy thì cũng buồn thật, nhưng khi so sánh thì không thể so sánh một cá thể so với tổng lượng, không thể nói một người nông dân sử dụng tốt internet, một anh công chức sử dụng không tốt thì nói là tất cả công chức đều không tốt. 

Hiện nay, gần như 100% công chức sử dụng internet. Cho nên, ứng dụng công nghệ thông tin theo nghị định 64 của Thủ tướng Chính phủ cho đến nay là đạt kết quả rất mỹ mãn, rất thành công. Ứng dụng công nghệ thông tin đã vào cả các cơ quan, công chức nào cũng có email, trường hợp như anh Minh nói thì theo Thủ tướng, người đứng đầu cơ quan chịu trách nhiệm.

 

- Tình trạng hỗn loạn tại các điểm giao dịch của các nhà mạng vào ngày 31/12/2009 có thể nói là những điều mà không ít người cảm thấy day dứt. Điều này có một phần nguyên nhân khi các thuê bao “nước đến chân mới nhảy” nhưng cũng cũng có một phần từ việc chúng ta không đặt vấn đề này ra ngay từ đầu và không thực sự kiên quyết trong hành động. Thưa giáo sư, ông nghĩ sao về điều này? Và theo ông, trong năm 2010, câu chuyện này sẽ được giải quyết thế nào? (Thanh Hà, hathanhnguyen@gmail.com).

 

GS.TSKH Đỗ Trung Tá: Năm 2003 tôi có đề nghị kiến tạo một cơ sở dữ liệu cho các chứng minh thư (CMT) Việt Nam, các đại lý phải trang bị máy tính và nối mạng internet. Khi người ta đến mua sim thì đại lý sẽ cung cấp địa chỉ, CMT cho cơ sở dữ liệu của công an và cũng cung cấp số thuê bao cho bưu điện và ở bưu điện sẽ đối chiếu với số CTM mà đại lý cung cấp, trùng với số CMT nằm trong kho dữ liệu của công an để tự động mở mạng. Nhưng đến nay chúng ta chưa làm được điều đó. Thậm chí, đại lý còn muốn bán cho được thật nhiều, thậm chí đại lý đó còn cả là bưu điện tình thành, thế là bán cho thật nhiều, khi khách hàng đi mua thì cung cấp CMT, đại lý lại cung cấp cho một lô sim khác.

Bên cạnh đó là do tiếp thị tràn lan, các doanh nghiệp làm cho khách hàng cảm thấy mua sim khuyến mại dùng thì rẻ hơn nạp card. Cảm thấy mua sim dùng xong vứt đi còn hơn là naph tiền vào...

Tôi muốn gửi lời xin lỗi khách hàng trên cả nước về sự việc này.

 

- Tôi biết GS Đỗ Trung Tá là người rất tâm huyết với việc đào tạo nhân lực CNTT hay việc giúp người dân tiếp cận với công nghệ hiện đại. Vì thế, chắc ông cũng day dứt một điều là làm thế nào để có những Bill Gates của Việt Nam. Để làm được điều đó thì theo ông, trong năm 2010 chúng ta phải làm những gì? (Lê Mỹ, một phóng viên đang làm việc tại Tp.HCM).

 

GS.TSKH Đỗ Trung Tá: Tôi cũng đã nhiều lần đề cập đến nguồn nhân lực CNTT. Đây cũng là vấn đề tôi đã trăn trở nhiều năm nay. Chúng ta phải thấy rằng, Bill Gates tuy rời trường ĐH sớm nhưng trong một môi trường đã phát triển về CNTT. Chúng ta muốn làm theo cách đó thì phải có thị trường CNTT đã phát triển. Vì vậy, hiện tại chúng ta phải bắt đầu từ nguồn nhân lực.

 

Phải thấy rằng, chúng ta đã có nhiều gương mặt rất đáng tự hào trên tất cả các lĩnh cực khoa học, ngoại giao, thể dục - thể thao, thậm chí trên cả các cuộc thi sắc đẹp thế giới. Vậy mà trên một lĩnh vực rất gần với khả năng của chúng ta là khả năng về toán học, khả năng tư duy trừu tượng thì chúng ta cũng không thiếu những cơ hội của mình.

Chúng ta có những giải pháp hết sức đơn giản nhưng lại hiệu quả theo những cách riêng của chúng ta. Ở những cấp độ nào đó chúng ta hoàn toàn có thể mong đợi tiềm năng này sẽ thành động năng để phát triển nguồn lực CNTT của đất nước trong thời gian tới.

 

* Do thời lượng buổi đối thoại có hạn nên chúng tôi không thể giải đáp tất cả các vấn đề độc giả đặt ra. Độc giả còn vấn đề quan tâm xin gửi câu hỏi về email toasoan@vtc.vn. Trân trọng cảm ơn độc giả và GS.TSKH Đỗ Trung Tá đã cùng tham gia buổi đối thoại này.