Phát huy mạnh mẽ vai trò công tác xây dựng Đảng
Từ Hội nghị Ngoại giao 30 (năm 2018) đến nay, tình hình thế giới và khu vực tiếp tục diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó dự báo, công cuộc đổi mới và hội nhập quốc tế của nước ta đứng trước nhiều thời cơ, thuận lợi cơ bản, đồng thời phải đương đầu với không ít khó khăn, thử thách mới. Ở trong nước, công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị tiếp tục được đẩy mạnh lên tầm cao mới. Đại hội XIII của Đảng đã xác định “Phát triển kinh tế - xã hội là trung tâm; xây dựng Đảng là then chốt”.
Trong phát biểu tại phiên họp đầu tiên của Chính phủ nhiệm kỳ 2021-2026, đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định: “Sự lãnh đạo của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam, xây dựng, chỉnh đốn Đảng là nhiệm vụ then chốt, đặc biệt quan trọng, có ý nghĩa sống còn đối với Đảng ta, chế độ ta”.
Ý thức sâu sắc được vị trí, vai trò, tầm quan trọng của công tác xây dựng Đảng, Đảng ủy Bộ Ngoại giao phối hợp với Ban Cán sự đảng Bộ Ngoại giao đã phát huy mạnh mẽ công tác xây dựng Đảng lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị đối ngoại với những kết quả nổi bật trên các mặt công tác xây dựng Đảng và công tác Đảng ngoài nước.
Ban Cán sự và Đảng ủy Bộ Ngoại giao đã triển khai hiệu quả Nghị quyết 18 ngày 25-10-2017 của Hội nghị Trung ương 6 khóa XII và Quyết định 209 ngày 26-11-2019 của Bộ Chính trị về hợp nhất Đảng bộ Ngoài nước và Đảng bộ Bộ Ngoại giao, bước đầu khẳng định chủ trương đúng đắn của Trung ương, Bộ Chính trị về đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của Đảng theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, phát huy sức mạnh tổng hợp, tăng cường xây dựng Đảng trong lĩnh vực đối ngoại và nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức Đảng ở ngoài nước, khai thác tối đa lợi thế gắn công tác đối ngoại với công tác xây dựng Đảng và công tác vận động quần chúng ở ngoài nước. Đảng ủy Bộ Ngoại giao đã kịp thời đổi mới phương thức hoạt động; ổn định hệ thống tổ chức Đảng, công tác lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý đảng viên ở nước ngoài không bị gián đoạn, bảo đảm thông suốt; kiện toàn bộ máy tham mưu, giúp việc của Đảng ủy Bộ, chuẩn hóa lề lối, quy trình công tác, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy Bộ.
Đảng ủy Bộ đã chỉ đạo tổ chức thành công Đại hội đảng bộ các cấp trong toàn Đảng bộ ở cả trong và ngoài nước và Đại hội Đảng bộ Bộ Ngoại giao lần thứ XXVIII (8-2020). Chủ động, tích cực triển khai nghiên cứu, học tập, quán triệt và tuyên truyền sâu rộng Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và xây dựng Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết.
Tiêu biểu là Hội nghị trực tuyến quán triệt Nghị quyết Đại hội XIII vào ngày 28-6-2021, kết nối với 87 điểm cầu ở ngoài nước với sự tham gia của 1.200 đại biểu. Hội nghị quán triệt lần đầu tiên được Bộ Ngoại giao tổ chức bằng hình thức trực tuyến trên quy mô toàn thế giới là cách làm hiệu quả, thể hiện tinh thần đổi mới sáng tạo trong triển khai Nghị quyết Đại hội XIII, chủ động thích ứng trong điều kiện đặc thù của các địa bàn ngoài nước và bối cảnh dịch bệnh Covid-19. Qua đó, tạo nền tảng cho cán bộ, đảng viên, cộng đồng người Việt Nam ở ngoài nước nắm vững các quan điểm, nội dung cốt lõi, chủ trương mới của Văn kiện Đại hội XIII, nhất là các định hướng lớn, nhiệm vụ trọng tâm trong lĩnh vực đối ngoại, làm cơ sở để tuyên truyền chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước đến cộng đồng quốc tế.
Công tác chính trị tư tưởng được coi trọng. Vai trò, trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là của các cấp lãnh đạo, bí thư cấp ủy được đề cao. Trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 phức tạp, nhằm nâng cao năng lực, bản lĩnh chính trị, trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, góp phần bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng, ngày 25-8-2021, Đảng ủy Bộ Ngoại giao đã ban hành Nghị quyết 01-NQ/ĐU về công tác chính trị tư tưởng trong tình hình hiện nay; tích cực triển khai sơ kết 5 năm thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TƯ ngày 15-5-2016 của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” và Đề án “Tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, Anh hùng Giải phóng dân tộc Việt Nam, nhà văn hóa kiệt xuất ở nước ngoài”, trong đó nhiều tổ chức và đảng viên của Đảng bộ ở trong và ngoài nước được các cấp khen thưởng.
Đặc biệt, trong Chương trình “Hồ Chí Minh - Hành trình khát vọng” ngày 5-12-2021 vừa qua, Đảng bộ Bộ Ngoại giao là một trong 4 đảng bộ trên cả nước được vinh danh có nhiều mô hình hay, cách làm sáng tạo và nhiều điển hình tiêu biểu trong thực hiện Chỉ thị 05. Công tác tuyên truyền, vận động cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài được đẩy mạnh, tạo sự đồng thuận, nhất trí, phát huy trí tuệ, ủng hộ công cuộc phòng, chống dịch bệnh và xây dựng chính sách góp phần giúp kinh tế đất nước vươn lên sau đại dịch.
Công tác tổ chức xây dựng Đảng được đặc biệt chú trọng với nhiều kết quả nổi bật. Hệ thống tổ chức cơ sở Đảng ở trong và ngoài nước được tổ chức chặt chẽ, phát huy tốt vai trò hạt nhân lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị. Công tác kiểm tra, giám sát được đẩy mạnh và thực hiện nề nếp, sáng tạo, góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị và các mặt công tác Đảng, giữ nghiêm kỷ luật Đảng. Mặc dù đại dịch Covid-19 gây nhiều khó khăn, song chương trình kiểm tra, giám sát năm 2021 của Đảng ủy và Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy Bộ Ngoại giao vẫn được triển khai đúng kế hoạch trên cơ sở kết hợp với các đoàn công tác đối ngoại ra ngoài nước.
Công tác nghiên cứu, tham mưu Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư về công tác Đảng và công tác quần chúng ở ngoài nước tiếp tục được triển khai hiệu quả, nhất là tham mưu các nội dung công tác Đảng ngoài nước trong sửa đổi, bổ sung Quy định và Hướng dẫn thi hành Điều lệ Đảng, Quy định về kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng, Quy định một số vấn đề về bảo vệ chính trị nội bộ Đảng…
Ban Cán sự đảng Bộ tham mưu Bộ Chính trị ban hành Kết luận 12-KL/TƯ ngày 12-8-2021 về công tác người Việt Nam ở nước ngoài trong tình hình mới và tham mưu Ban Bí thư ban hành Quy định 43 ngày 26-11-2021 về chức năng, nhiệm vụ của đảng bộ, chi bộ cơ sở hoạt động ở nước ngoài trực thuộc Đảng ủy Bộ Ngoại giao. Quy định 43 đã thể hiện sự quan tâm của Trung ương đối với loại hình tổ chức Đảng đặc thù và phù hợp với mô hình hợp nhất Đảng bộ ngoài nước và Đảng bộ Bộ Ngoại giao, đồng thời, sửa đổi, bổ sung, cập nhật những định hướng mới về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của các tổ chức Đảng ở ngoài nước.
Có thể nói, mặc dù đại dịch Covid-19 gây ra những khó khăn, thách thức chưa từng có nhưng Đảng bộ Bộ Ngoại giao đã chủ động thích ứng mạnh mẽ với môi trường chuyển biến nhanh chóng và bối cảnh dịch bệnh phức tạp, triển khai công tác xây dựng Đảng trong ngành Ngoại giao và công tác Đảng ngoài nước hiệu quả.
Một số bài học kinh nghiệm có thể rút ra là: (i) Kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đảm bảo cao nhất lợi ích quốc gia - dân tộc; (ii) Cấp ủy đề cao tính chủ động, tinh thần trách nhiệm, khắc phục khó khăn, dám nghĩ, dám làm, đặc biệt cần chủ động thích ứng linh hoạt trước biến chuyển nhanh chóng của tình hình và môi trường quốc tế; (iii) Phát huy vai trò của cấp ủy, nhất là đại sứ - bí thư cấp ủy là nhân tố bảo đảm mọi thắng lợi của nhiệm vụ chính trị ở ngoài nước; (iv) Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của cấp ủy, ủy ban kiểm tra và chi bộ để nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức Đảng.
Tăng cường xây dựng Đảng, nâng cao chất lượng công tác Đảng ngoài nước
Với mục tiêu triển khai thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết Trung ương 4 khóa XIII về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng và nhiệm vụ đề ra tại Hội nghị Ngoại giao 31, Đảng ủy Bộ Ngoại giao sẽ tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa công tác xây dựng Đảng toàn diện về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ, đồng thời, chủ động, linh hoạt hơn nữa để tìm ra những phương thức mới nhằm tăng cường xây dựng Đảng và nâng cao chất lượng công tác Đảng ngoài nước thực hiện thắng lợi đường lối đối ngoại Đại hội XIII với một số nhiệm vụ trọng tâm sau:
Một là, triển khai hiệu quả, sáng tạo chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Đối ngoại toàn quốc bảo đảm thực hiện thắng lợi nhiệm vụ đối ngoại của ngành. Các cấp ủy Đảng tập trung trí lực, tranh thủ cơ hội, khắc phục khó khăn; cán bộ, đảng viên nâng cao quyết tâm chính trị, triển khai đồng bộ, toàn diện, hiệu quả nhiệm vụ đối ngoại, xây dựng nền ngoại giao tiên phong, toàn diện, hiện đại.
Hai là, tăng cường xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, đạo đức, củng cố, nâng cao chất lượng tổ chức cơ sở Đảng và đội ngũ đảng viên. Đổi mới, ứng dụng công nghệ thông tin trong tuyên truyền, quán triệt nghị quyết và bồi dưỡng lý luận chính trị phù hợp với đặc thù luân chuyển cán bộ của ngành. Phát huy vai trò và trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên gắn với triển khai Kết luận 01 ngày 18-5-2021 của Bộ Chính trị về tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và Kết luận 21 ngày 25-10-2021 Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; nâng cao khả năng “tự miễn dịch”, “tự đề kháng”, đấu tranh bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng.
Ba là, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng và chất lượng đội ngũ đảng viên, đổi mới phương thức lãnh đạo, chỉ đạo, cách thức tổ chức hoạt động trên cơ sở nguyên tắc, quy định của Đảng và phù hợp với đặc thù của công tác đối ngoại và thực tiễn phát triển của tổ chức Đảng, đảng viên ở ngoài nước. Chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác Đảng, ứng dụng công nghệ thông tin để nâng cao chất lượng công tác Đảng theo hướng tinh gọn, hiệu quả.
Bốn là, coi trọng, làm tốt công tác bảo vệ cán bộ, chính trị nội bộ, bí mật của Đảng và Nhà nước; nâng cao năng lực kiểm tra, giám sát của tổ chức Đảng ở ngoài nước, đảng viên phải đặc biệt giữ gìn uy tín, hình ảnh của Đảng và cơ quan đại diện như căn dặn của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng “Nhà ngoại giao luôn ghi nhớ rằng, phía sau mình là Đảng, là đất nước, là nhân dân. Phải tự tin, vững vàng, kiên định và khôn khéo”.
Năm là, triển khai toàn diện và mạnh mẽ hơn công tác quần chúng, cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài theo tinh thần Kết luận 12 ngày 12-8-2021 của Bộ Chính trị về công tác người Việt Nam ở nước ngoài trong tình hình mới nhằm phát huy nguồn lực cộng đồng, tạo điều kiện tốt nhất để cộng đồng ổn định và phát triển, tiếp tục đóng góp tâm huyết và trí tuệ cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Sáu là, tăng cường hơn nữa công tác nghiên cứu, tham mưu về những chủ trương, giải pháp tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng bảo đảm thực hiện nhiệm vụ đối ngoại, công tác xây dựng Đảng và nâng cao chất lượng công tác Đảng ngoài nước, đặc biệt chuẩn bị đóng góp xây dựng Nghị quyết Trung ương 5 (khóa XIII) về tổ chức cơ sở Đảng và đảng viên; triển khai Chiến lược đối ngoại 2021-2030 cùng với Chiến lược xây dựng và phát triển ngành Ngoại giao đến năm 2030, trong đó xây dựng Đảng là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên, liên tục, thể hiện quyết tâm chính trị để bảo đảm thực hiện thành công trọng trách đối ngoại nặng nề trong giai đoạn tới.
Phát huy truyền thống nền Ngoại giao cách mạng do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và trực tiếp chỉ đạo, đội ngũ cán bộ, đảng viên ngành Ngoại giao quyết tâm hiện thực hóa mục tiêu toàn Đảng bộ đã đề ra: “Nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên; góp phần xây dựng ngành Ngoại giao năng động, sáng tạo, hiệu quả, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế, đóng góp vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”, nỗ lực biến thách thức, khó khăn thành cơ hội để hoàn thành nhiệm vụ chính trị, thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.
