Như chúng ta đã thấy vai trò của Công nghệ thông tin - truyền thông (ICT) và băng thông rộng (BB) mang lại nhiều lợi ích đối với sự tăng trưởng kinh tế của một quốc gia. Ví dụ điển hình, ở Châu Mỹ La tinh khi BB tăng lên 10% dẫn đến GDP tăng lên 1,7%, ở Trung Quốc dial-up và BB tăng lên 10% dẫn đến GDP tăng lên 2,5%, ở Thái Lan BB có thể chiếm tới 1% tỷ lệ GDP của Quốc gia này. Sự đầu tư vào ICT tăng năng suất gấp 7 lần đối với các nước phát triển và tăng gấp 3 lần đối với các nước đang phát triển, tạo công ăn việc làm cho người dân, tăng năng suất lao động và nâng cao chất lượng cuộc sống của cộng đồng. Để có thể đạt được những lợi ích này cần phải triển khai ICT và BB rộng rãi không chỉ ở Thành phố lớn mà cả ở khu vực nông thôn, vùng sâu vùng xa. Dịch vụ BB có chất lượng tốt cần phải có mức giá phù hợp mà đa số người dân có thể đáp ứng được. Một câu hỏi đặt ra là làm thế nào để có thể phát triển BB/ICT? Để làm được điều này nhiều Quốc gia đã áp dụng chính sách VTCI để hỗ trợ các chương trình ICT/BB. Trên Thế giới chính sách phát triển VTCI qua 3 bước: Sử dụng Quỹ VTCI để phát triển điện thoại thuê bao cố định; sử dụng Quỹ VTCI phát triển thuê bao băng thông rộng và điện thoại ở những vùng khó khăn ko có điều kiện; sử dụng Quỹ VTCI để hỗ trợ chương trình ICT trên toàn Quốc gia.
Ví dụ về một số nước trên Thế giới có nền kinh tế tương đồng với Việt Nam
Ấn độ: Quỹ dịch vụ phổ cập kết nối 2,6 triệu dân
Ấn độ đã sử dụng Quỹ dịch vụ phổ cập để xây dựng hơn 2,6 triệu kết nối BB, nhờ việc này hàng triệu người dân ở nông thôn, vùng sâu vùng xa tiếp cận Internet với chi phí hợp lý. Thách thức lớn nhất với Quỹ là phải tạo ra nhu cầu sử dụng Internet cho người dân. Như vậy các dịch vụ phải hướng tới những lý do có thể khiến người dân muốn sử dụng Internet. Hơn nữa, các dịch vụ phải có tính khả thi về mặt kinh tế đối với cả người sử dụng và cả sự hỗ trợ của nhà nước. Quỹ VTCI Ấn độ đã hỗ trợ BB, thiết bị đầu cuối, máy tính, Internet công cộng, thúc đẩy mô hình kinh doanh ở nông thôn, mỗi địa phương đều có máy tính kết nối Internet đặt tại văn phòng Ủy ban. Người dân có thể truy cập Internet miễn phí tại đây để tìm hiểu thông tin về sản xuất nông nghiệp và cập nhật giá cả thị trường (chợ nông sản trên mạng). Nhờ vậy, nông dân có thể biết được sản phẩm của họ bán với giá bao nhiêu. Ngoài ra, Quỹ VTCI ở Ấn độ hỗ trợ giáo dục, thiết lập trung tâm giáo dục ở trường học, chăm sóc sức khỏe khám và tư vấn từ xa, thiết lập cơ sở dữ liệu về bệnh án cho người dân vùng nông thôn nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống vùng nông thôn;…
Malaisia: Mục tiêu 1 triệu máy tính được kết nối BB
Hơn 1 thập kỷ qua Quỹ VTCI Malaisia đã hỗ trợ triển khai mở rộng ICT và BB trên toàn quốc nhằm mục đích phân phối 1 triệu máy tính và cung cấp 1 năm sử dụng BB cho người dân trên toàn quốc. Ở Malaisia có 3 bước phát triển chính sách VTCI: năm 2002– 2008, VTCI của Malaisia sử dụng chủ yếu hỗ trợ phát triển điện thoại cố định, năm 2008– 2009 hỗ trợ điện thoại và BB. Năm 2010 hỗ trợ chương trình ICT toàn Quốc gia cho đối tượng gặp nhiều khó khăn như người có thu nhập thấp, người tàn tật, trẻ em… ko kể ở nông thôn và thành thị. Kết quả độ thâm nhập BB từ năm 2008 là 20% đến năm 2011 tăng trên 53%, đây là một con số khả quan.
Các dự án mới của Quỹ VTCI Malaisia đã và đang được xây dựng: Dự án với nhóm người khó khăn (người cần sự giúp đỡ đặc biệt, trẻ em, phụ nữ, những hộ gia đình thu nhập thấp), Quỹ VTCI Malaisia hỗ trợ truy nhập những thông tin cơ bản đến nhóm người này với trị giá dự án là 145,6 triệu RM; Làng kết nối Wifi, cung cấp dịch vụ Internet BB tốc độ 384 kbps tới các khu dân cư gặp nhiều khó khăn với giá trị dự án 487 triệu RM.
Nhiều nước cũng theo lộ trình này như Pakistan, Maroc chuyển từ chương trình hỗ trợ sang chương trình phát triển ICT cho cả Quốc gia
Thổ Nhĩ kỳ: 620.000 lớp học kết nối BB
Từ năm 2006, Quỹ VTCI Thổ Nhĩ Kỳ đã được sử dụng để hỗ trợ triển khai các chương trình ICT/BB, các chương trình này đang mở rộng các dịch vụ BB tới 15 triệu học sinh và hỗ trợ xây dựng các trung tâm cộng đồng giúp hàng ngàn người dân truy cập được internet với chi phí hợp lý. Các thiết bị số và BB được cung cấp tới 620.000 lớp học tại 33.500 trường, hỗ trợ 15 triệu học sinh. Triển khai xây dựng cơ sở hạ tầng dịch vụ ICT/BB tới từng trường trên toàn quốc. Ở Thỗ Nhĩ kỳ có trên 45.000 trung tâm truy cập internet đang hoạt động, các trung tâm có trên 75.000 thiết bị số…
Trên đây là một số ví dụ về chính sách VTCI ở một số nước, Quỹ VTCI Việt Nam có thể rút ra những kinh nghiệm, bài học và những giải pháp có thể áp dụng thực tế ở Việt Nam. Quỹ VTCI bắt đầu được khởi xướng và hoạt động năm 2005, đến nay giai đoạn 1 đã kết thúc chuẩn bị bước vào giai đoạn 2 (2011-2015), giai đoạn 2 được triển khai xây dựng trên cơ sở đánh giá kết quả, rút kinh nghiệm từ quá trình thực hiện quyết định 74/2006/QĐ-TTg về Chương trình cung cấp dịch vụ VTCI giai đoạn 2006-2010; đồng thời cũng căn cứ vào bối cảnh trong nước và quốc tế hiện nay cũng như dự báo tình hình giai đoạn 5 năm tới. Đến thời điểm này, đề án Chương trình cung cấp dịch vụ VTCI giai đoạn 2011-2015 đã trình Thủ tướng Chính phủ. Trong giai đoạn 2 một phần vẫn tiếp tục phổ cập điện thoại, ưu tiên đầu tư phát triển hạ tầng băng thông rộng kèm theo phát triển ICT cho người dân; hỗ trợ đầu tư cho nghiên cứu phát triển để sản xuất ra các trang thiết bị, nhất là thiết bị đầu cuối phục vụ hoạt động cung cấp dịch vụ VTCI; đồng thời ưu tiên hỗ trợ phát triển mới điện thoại có dây nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững. Trong giai đoạn tới Quỹ VTCI Việt Nam tiên phong triển khai BB ở vùng nông thôn, hỗ trợ một phần nhất định cho ngành giáo dục sao cho không chồng chéo với các chương trình khác. Phát triển Internet, máy tính giá rẻ đưa đến vùng sâu vùng xa và đối tượng sử dụng máy tính và internet cam kết sử dụng lâu dài,…
