Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Phạm Đức Long phát biểu tại Hội thảo về hiện trạng và định hướng phát triển điện toán đám mây tại Việt Nam
Từ hiện trạng phát triển ĐTĐM tại Việt Nam
Thông tin về hiện trạng ĐTĐM tại Việt Nam, ông Nguyễn Tuấn Anh, Trưởng phòng Cơ chế chính sách và Quy hoạch, Cục Viễn thông - Bộ TT&TT cho biết hiện có 4 mô hình cung cấp dịch vụ ĐTĐM gồm: đám mây công cộng (public cloud), đám mây riêng (private cloud), đám mây lai (hybrid cloud) và đám mây cộng đồng (community cloud).
Theo các số liệu trong và ngoài nước, Việt Nam hiện có 39 nhà cung cấp dịch vụ đám mây, 27 trung tâm dữ liệu của 11 DN, các DN Việt chiếm thị phần 19,68%, các DN nước ngoài chiếm khoảng 80,32%. Tổng giá trị thị trường ĐTĐM năm 2020 là 196,11 triệu USD và dự báo năm 2026 là 603,34 triệu USD với tốc độ tăng trưởng là 18,8%/năm.
Theo đánh giá của Cục Viễn thông, lợi thế của các DN ĐTĐM Việt là thương hiệu, giá cả phù hợp. Trong báo cáo xây dựng chiến lược hạ tầng số đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030 Bộ TT&TT có đặt ra mục tiêu 70% thị phần dịch vụ ĐTĐM tại Việt Nam thuộc các nhà cung cấp dịch vụ trong nước.
Bộ TT&TT đã ban hành một số văn bản để thúc đẩy sự phát triển của ĐTĐM, như: Bộ tiêu chí, chỉ tiêu kỹ thuật, để đánh giá và lựa chọn giải pháp ĐTĐM phục vụ Chính phủ điện tử; Hướng dẫn dịch chuyển các hệ thống CNTT hiện có lên ĐTĐM. Đây cũng là định hướng để DN Việt Nam làm chủ công nghệ nền tảng ĐTĐM Việt Nam, bảo đảm an toàn thông tin cho ĐTĐM, để áp dụng, triển khai cho mỗi cơ quan, tổ chức, DN.
Tập trung xây dựng các chính sách thúc đẩy thị trường ĐTĐM
Ông Trần Minh Tuấn, Phó Viện trưởng phụ trách Viện Chiến lược TT&TT cho biết đơn vị này được giao xây dựng Quy hoạch phát triển hạ tầng TT&TT giai đoạn 2021 – 2030 và định hướng đến năm 2050, trong đó có xây dựng dự báo, quy hoạch về phát triển hạ tầng ĐTĐM đến năm 2025. Quy hoạch về hạ tầng ĐTĐM dự kiến được xây dựng để thúc đẩy phát triển ĐTĐM cho chính phủ số và hệ thống trung tâm dữ liệu (DC) phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.
Phát triển hệ thống DC được dự kiến chia làm hai giai đoạn: giai đoạn 2021 – 2026 đầu tư hệ thống DC theo cách tập trung về địa điểm, đó là quy hoạch một số địa điểm trọng yếu để đảm bảo nguồn điện tốt, an ninh thông tin; giai đoạn sau năm 2030 tập trung các siêu (hyper) DC vừa đảm bảo tiết kiệm chi phí, đảm bảo an toàn an ninh thông tin.
Định hướng xây dựng hệ thống DC đáp ứng phát triển kinh tế số, xã hội số khuyến khích các DN viễn thông đầu tư. Bộ TT&TT không quy hoạch cứng và các Bộ sẽ ban hành các tiêu chí về DC. Đặc biệt, Bộ TT&TT sẽ xây dựng tiêu chí về DC xanh nhằm đảm bảo tiết kiệm năng lượng, tăng trưởng xanh.
Bà Tô Thị Thu Hương, Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ CNTT cho biết hiện có một số chính sách ưu đãi như các cơ quan nhà nước (CQNN) mua sắm, thuê dịch vụ CNTT, trong đó có dịch vụ ĐTĐM thì phải dùng sản phẩm, dịch vụ trong nước.
Bà Hương cũng cho biết Bộ TT&TT đang trình 2 bộ luật là Luật Viễn thông sửa đổi và Luật Công nghiệp công nghệ số, trong đó dự kiến có 1 chương về phát triển DC với các chính sách ưu đãi đầu tư xây dựng và 01 chương phát triển dữ liệu, nguồn dữ liệu như thế nào thì được lưu trữ, kinh doanh… Mục tiêu của Luật Công nghiệp công nghệ số là hướng tới phát triển ngành công nghiệp dữ liệu. "Mong các DN có những đề xuất xây dựng các chính sách công nghiệp công nghệ số thúc đẩy phát triển thị trường và cho chính các DN", bà Hương bày tỏ.
Một số đề xuất phát triển thị trường ĐTĐM
Tại Hội thảo, các DN cung cấp ĐTĐM trong nước cũng đồng thuận với những lợi thế của Việt Nam và đưa ra đề xuất để thúc đẩy thị phần ĐTĐM. Ông Phan Hồng Tâm, Giám đốc khối Hạ tầng, FPT Smart Cloud cho biết cần định nghĩa lại hạ tầng số, tập trung vào phần ĐTĐM… Chính sách phát triển công nghiệp - CNTT hiện đang xếp chung công nghiệp phần cứng, phần mềm, vì vậy cần tách ra, cần có cơ chế hợp tác giữa các nhà cung cấp trong nước.
Ông Tâm cũng cho rằng một DN làm nghiên cứu và phát triển một sản phẩm rất lâu và chậm, theo đó, các DN có thể hợp tác cùng nhau nghiên cứu, phát triển để tập trung đưa ra các sản phẩm, giải pháp để "đấu" với nhà cung cấp quốc tế tốt hơn.
Theo ông Ngô Diên Hy, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam- VNPT, thế giới hiện đang tập trung vào một số nhà cung cấp ĐTĐM lớn. Các DN Việt Nam hợp tác thúc đẩy dùng chung càng nhiều thì chi phí sẽ rẻ hơn.
Cũng theo ông Hy, ĐTĐM hiện nay không chỉ nói về 3 lĩnh vực là hạ tầng như là dịch vụ (IaaS), nền tảng như dịch vụ (PaaS), phần mềm như là dịch vụ (SaaS) mà xu hướng hiện nay đang đi vào AI, dữ liệu lớn nên việc xây dựng chính sách, quy hoạch thúc đẩy phát triển ĐTĐM phải xem xét kỹ lưỡng. ĐTĐM chính phủ (G-Cloud), hồ dữ liệu, dữ liệu lớn là những cái mới, là cơ hội cho Việt Nam bởi chúng ta cung cấp những dịch vụ ĐTĐM nước ngoài có thế mạnh vượt trội thì không cạnh tranh được.
Đồng quan điểm, đại diện của VCCorp, cho biết hiện đơn vị này đang tập trung làm một số dịch vụ SaaS để giải các bài toán dịch vụ cho tiếp thị và bán hàng DN. Các giải pháp, sản phẩm của các công ty công nghệ lớn, quy mô toàn cầu thường không đặc thù. Các DN Việt biết lựa chọn mảng thị trường có lợi thế thì có thể cạnh tranh.
Đại diện của CMC cho biết cần có những có tiêu chí riêng cho ĐTĐM trong các lĩnh vực như y tế, giáo dục, fintech… Bộ TT&TT có thể phối hợp với các bộ/ngành để đưa ra tiêu chí ĐTĐM của các ngành để DN cung cấp dịch vụ ĐTĐM Việt Nam làm chuyên sâu hơn và phát huy được các lợi thế riêng của DN trong nước để xây dựng thị trường.
Trao đổi về vấn đề này, đại diện Viettel, ông Tào Đức Thắng, Phó Tổng giám đốc cho biết hạ tầng đám mây chắc chắn gắn chặt chẽ với chuyển đổi số, hạ tầng viễn thông, nên cần có quy hoạch và cấp phép hạ tầng đám mây để các đơn vị lưu trữ dữ liệu, cung cấp các dịch vụ có trách nhiệm như các nhà cung cấp dịch vụ viễn thông.
Cũng như ý kiến của các DN, ông Thắng cho biết cần có nghị quyết của chính phủ về triển khai ĐTĐM, sử dụng dữ liệu. Quy hoạch hạ tầng ĐTĐM đủ mạnh để cạnh tranh với các ông lớn. Bên cạnh đó, cần cần có định hướng Bộ ban ngành về sử dụng chung DC để tiết kiệm; hành lang pháp lý về quản lý dữ liệu cá nhân để 5G, dịch vụ đám mây bùng nổ phát triển. Theo đó, cần có định hướng sâu của Chính phủ và Bộ TT&TT.
Muốn đi xa thì phải đi cùng nhau
Trao đổi tại Hội thảo, Thứ trưởng Bộ TT&TT Phạm Đức Long cho biết Việt Nam đặt mục tiêu kinh tế số chiếm 20% GDP vào năm 2025 và chiếm 30% vào năm 2030. Để kinh tế số chiếm 20% GDP, kinh tế của ngành ICT dự kiến chiếm khoảng 6 - 6,5%, trong đó DN ĐTĐM dự kiến đóng góp 1% GDP.
Quang cảnh Hội thảo
Để phát triển kinh tế số, Thứ trưởng nhấn mạnh hạ tầng số phải đi trước một bước để đảm bảo sẵn sàng và tạo động lực cho chính phủ số, kinh tế số, xã hội số phát triển.
Vừa qua, Bộ TT&TT đã có định hướng Việt Nam nỗ lực đạt được 70% thị trường ĐTĐM trong nước. Chính phủ đang quyết liệt đẩy chuyển đổi số để phát triển kinh tế số, xã hội số.
Theo Thứ trưởng, muốn phát triển kinh tế số hay thúc đẩy ứng dụng dữ liệu lớn (big data), Internet vạn vật (IoT), trí tuệ nhân tạo (AI) thì dữ liệu là quan trọng nhất. Muốn có dữ liệu thì phải có chỗ lưu trữ và xử lý dữ liệu. Ai sở hữu nền tảng lưu trữ dữ liệu thì chắc chắn thắng cuộc trong công cuộc chuyển đổi số đất nước.
Nếu các DN cung cấp dịch vụ ĐTĐM làm như cách các DN CNTT làm trước đây về cung cấp dịch vụ CNTT thì không bao giờ đạt được kỳ vọng 1% GDP, đóng góp 20% vào kinh tế số. Các DN phải tính toán, xem xét các lợi thế, chất lượng, dịch vụ, thị trường, đường truyền… và đề xuất nhà nước hỗ trợ để thúc đẩy thị phần.
Thứ trưởng đề nghị các DN ĐTĐM phải hợp tác mạnh mẽ, chia theo nhóm làm nền tảng, hạ tầng, dịch vụ ĐTĐM để hợp tác, phát triển. Làm việc theo nhóm để ĐTĐM của Việt Nam mạnh lên, được tập trung đầu tư để phát triển.
"ĐTĐM là hội tụ của CNTT - viễn thông nếu "lui cui" một mình thì không thể mạnh được. CQNN sẽ đề xuất các chính sách hỗ trợ mở rộng thị trường nhưng DN phải chứng minh đảm bảo về công nghệ, kỹ thuật để cùng tiến tới hệ sinh thái toàn diện, liên kết. Chúng ta muốn đi xa thì phải đi cùng nhau". Thứ trưởng nhấn mạnh./.
