Toàn cảnh hội nghị.
Chương trình cung cấp dịch vụ viễn thông công ích theo quyết định số 74/2006/QĐ-TTg ngày 07/4/2006 của Thủ tướng Chính phủ (gọi tắt là Chương trình 74) được thực hiện trong giai đoạn 2006-2010. Phát biểu khai mạc tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ TT&TT Trần Đức Lai cho biết sau 5 năm thực hiện, Chương trình cung cấp dịch vụ viễn thông công ích đã đem lại những hiệu quả thiết thực cho người dân ở vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, biên giới và hải đảo, tạo cơ hội cho người dân được tiếp cận và sử dụng dịch vụ điện thoại và truy nhập internet, rút ngắn khoảng cách số giữa các vùng và cộng đồng dân cư, góp phần tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững an ninh quốc phòng. Thứ trưởng cũng nhấn mạnh, việc thực hiện chính sách viễn thông công ích thông qua Chương trình 74 đã tạo được uy tín của Viêt Nam trên trường quốc tế về lĩnh vực viễn thông, đưa Việt Nam trở thành một nước có tốc độ phát triển viễn thông trong nhóm nhanh nhất thế giới và có tốc độ phổ cập dịch vụ nhanh. Những đóng góp tích cực của Chương trình đối với Nhà nước, người dân, doanh nghiệp đã được khẳng định và cần tiếp tục phát huy. Thứ trưởng cũng yêu cầu, thông qua thực tế thực hiện Chương trình, các cơ quan, đơn vị cần rút ra những bài học kinh nghiệm để cho các chương trình cung cấp dịch vụ viễn thông công ích trong giai đoạn tiếp theo được thực hiện tốt hơn.
Theo báo cáo của đại diện Qũy Viễn thông công ích Việt Nam, sau 5 năm thực hiện, Chương trình 74 đã thể hiện chính sách đúng đắn của Nhà nước, đáp ứng nguyện vọng của nhân dân, được nhân dân và các doanh nghiệp viễn thông đồng tình ủng hộ. Việc phổ cập dịch vụ viễn thông đến vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo đã góp phần tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm trật tự an toàn, an sinh xã hội, giữ vững an ninh, quốc phòng. Đặc biệt, Chương trình cũng đã góp phần làm thay đổi diện mạo nông thôn, nâng cao dân trí vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi khó khăn, từng bước giảm khoảng cách lợi ích được hưởng nhờ việc sử dụng viễn thông và Internet giữa các cộng đồng dân cư.
Theo đó, những kết quả nổi bật mà Chương trình đã đem lại sau 5 năm hoạt động như sau: Mật độ điện thoại cố định vùng được cung cấp dịch vụ VTCI theo số liệu điều tra thời điểm 1/6/2010 đạt 16 máy/100 dân so với mục tiêu đề ra là 5 máy/100 dân; Tỷ lệ số xã có điểm truy nhập điện thoại công cộng đạt khoảng 97%; hoàn thành cơ bản mục tiêu 100% xã có điểm truy nhập điện thoại công cộng; Tỷ lệ số xã có điểm truy nhập dịch vụ Internet công cộng đạt khoảng 55%, không đạt được mục tiêu đề ra của Chương trình là 70%; Mọi người dân được truy nhập miễn phí khi sử dụng các dịch vụ viễn thông bắt buộc, đáp ứng theo nhu cầu sử dụng thực tế; 40% số hộ dân trong vùng công ích có điện thoại cố định; tỷ lệ xã có điểm truy nhập điện thoại công cộng là khoảng 97%; mọi người dân được truy nhập miễn phí khi sử dụng các dịch vụ viễn thông bắt buộc…Thông qua chương trình, lần đầu tiên ở nước ta hình thành khung pháp lý về chính sách VTCI của Nhà nước và được thực hiện trong thực tiễn; góp phần phát triển thị trường viễn thông lành mạnh, bền vững; là một trong những cơ sở thực tế để hoàn thiện chính sách VTCI được quy định tại Luật Viễn thông năm 2009. Ngoài ra, trong quá trình thực hiện Chương trình đã bám sát và lồng ghép các chính sách liên quan của Nhà nước (kinh tế biển, đảo; giảm nghèo nhanh và bền vững đối với 62 huyện nghèo…) đã chuyển từ phương thức giao kế hoạch sang đặt hàng để tiến tới đấu thầu; sự phối hợp chặt chẽ giữa Trung ương và địa phương trong việc thực hiện chương trình…
Tại hội nghị, đại diện một số Sở TT&TT các tỉnh/thành phố đã chia sẻ kinh nghiệm triển khai thực tế tại địa phương và có một số đề xuất với Bộ về hoạt động của Chương trình trong thời gian tới như: Đối với các thiết bị cho vùng công ích cần có dịch vụ phù hợp, theo ngôn ngữ địa phương để người dân có thể dễ hiểu và dễ sử dụng; Đối với các dịch vụ công ích thì doanh nghiệp và người dân cùng bỏ ra một phần chi phí để dịch vụ hoạt động thuận lợi; Cần có sự ưu tiên, hỗ trợ cho các doanh nghiệp có nhiều đóng góp về hạ tầng mạng…
Phát biểu kết luận tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Bắc Son cho biết: Chương trình viễn thông công ích giai đoạn 2006-2010 là một trong những chính sách lớn của Đảng và nhà nước, thể hiện tính ưu việt của chế độ và sẽ tiếp tục được cụ thể hóa bằng các chương trình viễn thông công ích trong giai đoạn tới. Bộ trưởng cũng nhấn mạnh: Kết quả thực hiện mục tiêu chính của chương trình đã khẳng định sự đúng đắn và ý nghĩa to lớn của dịch vụ viễn thông công ích. Trong đó, chương trình đã tập trung vào lĩnh vực viễn thông, Internet để có thể đến với bà con vùng sâu, vùng xa, biên giới và hải đảo, góp phần thu hẹp khoảng cách của các vùng miền, tăng cường gắn kết cộng đồng thông qua các trung tâm viễn thông cộng đồng đa mục tiêu, đưa nhanh tiến bộ khoa học kỹ thuật và những sản phẩm văn hóa, xã hội về với bà con nông dân qua Internet. Kết quả thực hiện chương trình VTCI giai đoạn 2006 - 2010 cũng cho thấy chiến lược để chương trình VTCI trên thực tế có thể là công cụ điều tiết vĩ mô hiệu quả.
Trong thời gian tới, để thực hiện tốt các chương trình VTCI mới, Bộ trưởng cũng chỉ đạo các cơ quan, đơn vị liên quan cần thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm sau: Tiếp tục nâng cao, phân định rõ trách nhiệm cá nhân, tập thể trong quá trình điều hành, quản lý thực hiện dự án VTCI; Tăng cường và áp dụng cơ chế thị trường trong quản lý và điều hành chương trình, đảm bảo sự công bằng giữa các DN về nghĩa vụ đóng góp của VTCI và đóng góp quỹ VTCI cần dựa vào tổng doanh thu của dịch vụ viễn thông; Tập trung sử dụng hạ tầng viễn thông, đặc biệt hạ tầng viễn thông băng rộng đa dịch vụ trong đó ưu tiên vùng sâu, xa, biển đảo…
Tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Bắc Son đã trao Bằng khen của Bộ trưởng cho 25 đơn vị có hoạt động xuất sắc trong Chương trình viễn thông công ích giai đoạn 2006-2010.
