Tại phiên chất vấn của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng 10/8, Bộ trưởng TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng chia lửa cùng Bộ trưởng Công an trả lời 4 vấn đề liên quan đến an toàn thông tin mạng, thông tin xấu độc, sim rác, công tác truyền thông.
Dọn rác trên không gian mạng là việc của cả hệ thống chính trị
Về bóc gỡ các thông tin sai sự thật trên không gian mạng, Bộ trưởng TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, các thông tin sai sự thật trên không gian mạng hiện nay chủ yếu trên các nền tảng xuyên biên giới.
Một số nghị định quản lý các nền tảng xuyên biên giới đã được sửa đổi và sẽ được ban hành trong quý 3 này, sẽ tạo hành lang pháp lý rất quan trọng để quản lý.
Bộ TT&TT đã làm việc với các nền tảng xuyên biên giới thực thi pháp luật tại Việt Nam như Facebook, Youtube đã nâng tỉ lệ đáp ứng yêu cầu của các cơ quan nhà nước từ dưới dưới 20% năm 2018 lên 90% - 95%.
Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng
Bộ trưởng cho hay, trước 2018 chỉ bóc 5.000 tin, video thông tin sai sự thật thì đến nay con số này tăng 20 lần, bóc gỡ gần 100.000 tin, video.
Về giám sát không gian mạng, Bộ TT&TT đã thành lập Trung tâm an toàn không gian mạng quốc gia để phát hiện sớm các thông tin xấu độc, sai sự thật. Khả năng xử lý của trung tâm này đã tăng từ 100 triệu tin lên 300 triệu tin một ngày.
Ngoài ra, từ năm 2021, Bộ thành lập Trung tâm xử lý tin giả Việt Nam để tiếp nhận phản ánh của người dân, các tổ chức về tin giả để xử lý.
“Việc bóc gỡ thông tin sai sự thật trên không gian mạng cũng như dọn rác trên không gian mạng, là việc của cả hệ thống chính trị, các bộ ngành địa phương và mọi người dân”, Bộ trưởng TT&TT nhấn mạnh.
Ông cho biết, Bộ TT&TT đang soạn thảo Chỉ thị của Thủ tướng về vấn đề này và cho rằng, việc dọn rác không thể chỉ là việc của Bộ TT&TT, Bộ Công an mà là của tất cả các bộ ngành, địa phương và toàn dân để làm sạch không gian sống mới của chúng ta. Bộ TT&TT, Bộ Công an có nhiệm vụ cung cấp công cụ và cơ chế tháo gỡ các thông tin sai sự thật.
Về thanh kiểm tra và xử lý hành chính các tin giả, sai sự thật trên không gian mạng, Bộ trưởng cho hay, từ đầu năm 2022 đã xử lý hàng trăm vi phạm, một số vụ có dấu hiệu hình sự đã chuyển sang Bộ Công an. “Việc này chúng tôi nhận thức rằng cần tăng cường hơn nữa”, Tư lệnh ngành TT&TT nói.
Về xây dựng văn hóa trên không gian mạng, Bộ TT&TT đã xây dựng bộ quy tắc ứng xử trên không gian mạng nhằm xây dựng các chuẩn mực, hành vi ứng xử trên mạng xã hội, tuyên truyền về ý thức trách nhiệm, phát ngôn, phát tin trên mạng xã hội, về các hậu quả có thể gây ra từ các tin sai sự thật.
“Việc lên mạng xã hội không phải là vô danh mà là phải là định danh để các phát ngôn có trách nhiệm hơn”, Bộ trưởng lưu ý.
Đề xuất đưa vào trường học giáo dục kỹ năng số
Liên quan đến vấn đề kết nối với cơ sở dữ liệu dân cư, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, trục quốc gia về kết nối cơ sở dữ liệu giữa các bộ ngành, địa phương đã đi vào vận hành một số năm nay và đã kết nối với nhiều cơ sở dữ liệu quốc gia như đăng ký DN, BHXH, hộ tịch…
Năm 2020 đã ban hành 1 nghị định chuyên về việc này. Thủ tướng giao nhiệm vụ cho Bộ TT&TT về việc điều phối kết nối, chia sẻ dữ liệu, bộ ngành nào, địa phương nào gặp khó khăn thì liên hệ Bộ TT&TT để xử lý
“6 tháng qua số giao dịch kết nối, chia sẻ trên trục quốc gia đã tăng gần 30 lần. Đây là bước tiến rất lớn. Riêng số giao dịch vào dữ liệu dân cư 8 tháng vừa qua là 300 triệu, đây là con số rất lớn”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng thông tin.
Giải thích về việc chậm kết nối với cơ sở dữ liệu dân cư vừa qua, Bộ trưởng TT&TT cho biết, lý do là phải đánh giá an toàn, an ninh mạng một số hệ thống thông tin cần kết nối để đảm bảo an toàn, an ninh mạng cho cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.
“Bộ TT&TT đã ban hành hướng dẫn để các hệ thống thông tin rà soát, đánh giá lại về an toàn thông tin hệ thống của mình để kết nối vào cơ sở dữ liệu dân cư và trong năm nay các hệ thống thông tin của các cơ quan nhà nước sẽ được kết nối an toàn”, Bộ trưởng nói.
Liên quan đề câu hỏi về sim rác, tư lệnh ngành TT&TT cho hay, năm 2018 số sim rác chưa được khai báo đầy đủ thông tin là 26 triệu. Đến tháng 6/2022, số sim chưa được khai báo đầy đủ thông tin đã được cắt bỏ toàn bộ hệ thống. Nhiều hệ thống kỹ thuật được áp dụng để loại bỏ sim rác.
Bộ TT&TT đang chỉ đạo các DN viễn thông kết nối với cơ sở dữ liệu về dân cư, căn cước công dân gắn chíp để làm chính xác lại thông tin chủ thuê bao, lấy thông tin của dữ liệu dân cư, căn cước công dân làm thông tin gốc duy nhất.
Đây là giải pháp căn cơ. Các DN viễn thông đã kết nối và đang rà soát với cơ sở dữ liệu dân cư và đã thực hiện 1,5 triệu thuê bao. Thủ tướng giao trong tháng 9 toàn bộ thuê bao được rà soát chính xác theo dữ liệu dân cư.
“Sim rác giảm thì tin nhắn rác, cuộc gọi rác, cuộc gọi mạo danh, tống tiền sẽ giảm. Thông tin chủ thuê bao chính xác sẽ giúp cơ quan chức năng điều tra, xử lý đúng người”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định.
Về công tác tuyên truyền, Bộ trưởng TT&TT cho rằng không gian mạng là không gian sống mới, rất mới. Chúng ta sống trong thế giới thực hàng chục ngàn năm nay rồi mà vẫn còn nhiều vấn về. Do vậy vấn đề tuyên truyền giáo dục về không gian mạng là rất quan trọng, rất lâu dài và phải liên tục. Hầu hết các báo điện tử, đài truyền hình đều có chuyên mục nhịp sống số, công nghệ số, thông tin truyền thông…
“Bộ đã ban hành quy tắc ứng xử trên không gian mạng để tuyên truyền và ban hành nhiều cẩm nang số cho người dân để cho mọi người có thể truy cập. Trong năm nay Bộ ra mắt và vận hành nền tảng đào tạo kỹ năng số trực tuyến cho người dân đơn giản, dễ hiểu với quy mô lớn. Thời gian tới, Bộ sẽ làm việc Bộ GD-ĐT xin ý kiến Chính phủ để đưa vào nhà trường giáo dục kỹ năng số”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho hay.
