Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) nhận được kiến nghị của cử tri tỉnh Thái Nguyên do Ban Dân nguyện chuyển đến theo công văn số 487/BDN ngày 14/6/2022, nội dung kiến nghị như sau:
Cử tri phản ánh: Hiện nay, một số đối tượng lợi dụng mạng xã hội để đăng tải những thông tin thiếu kiểm chứng, bịa đặt, phản cảm, bạo lực, xuyên tạc, vu khống, lừa đảo nhằm chiếm đoạt tài sản, gây hoang mang dư luận, mất an ninh chính trị. Đề nghị tăng cường quản lý an ninh mạng, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao ý thức cảnh giác của người dân, đồng thời có biện pháp xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm.
Sau khi nghiên cứu, Bộ TT&TT có ý kiến trả lời như sau:
Hành vi lan truyền tin giả, tin đồn thất thiệt, tin sai sự thật diễn ra chủ yếu trên mạng xã hội, nhất là các mạng xã hội xuyên biên giới. Nguyên nhân một phần do người sử dụng vẫn còn suy nghĩ không gian mạng là ảo, là “vô danh” nên tự do phát ngôn và không nghĩ đến hậu quả tiêu cực cho xã hội, cho cá nhân, tổ chức bị ảnh hưởng. Ngoài ra, khi tin giả xuất hiện trên mạng, nếu không được cơ quan chức năng có thẩm quyền xác định/công bố là tin giả thì người dân vẫn nghĩ đó có thể là tin thật và tiếp tục phát tán theo cấp số nhân, nhất là những vấn đề “nóng” nhiều người quan tâm, gây hoang mang trong xã hội.
Tin giả phát tán nhanh nhưng việc xử lý, ngăn chặn của các mạng xã hội xuyên biên giới thì vẫn chậm so với mạng xã hội trong nước nên tin giả tồn tại lâu, ảnh hưởng trên phạm vi rộng ở mạng xã hội xuyên biên giới.
Thời gian qua, Bộ TT&TT đã thực hiện các giải pháp nhằm hạn chế, xử lý tình trạng phát tán, lan truyền tin giả như:
- Nghiên cứu, bổ sung nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật; bổ sung nhiều quy định về chống tin giả, tăng chế tài và mức phạt tin giả như: Luật An ninh mạng, Nghị định số 72/2013/NĐ-CP, Nghị định số 27/2018/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định số 72/2013/NĐ-CP về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet, thông tin trên mạng; Nghị định số 15/2020/NĐ-CP, Nghị định 14/2022/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định 15/2020/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử…
Hiện nay, Bộ TT&TT đang trình Chính phủ xem xét ban hành Nghị định sửa đổi Nghị định số 72/2013/NĐ-CP và Nghị định số 27/2018/NĐ-CP nhằm tăng cường quản lý các mạng xã hội (MXH) xuyên biên giới, trong đó bổ sung quy định định danh tài khoản người dùng, chủ mạng xã hội có trách nhiệm gỡ bỏ thông tin bị người dùng khiếu nại là ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân chậm nhất 48h, chỉ cho phép các tài khoản đã định danh mới được bình luận, viết bài trên mạng xã hội; các MXH phải gỡ bỏ thông tin vi phạm (3h với MXH trong nước/24h với MXH nước ngoài) khi có yêu cầu từ cơ quan chức năng.
- Thành lập Trung tâm xử lý tin giả Việt Nam (VAFC) để xác minh, công bố tin giả trên các phương tiện thông tin đại chúng.
- Ban hành Bộ Quy tắc ứng xử trên MXH nhằm xây dựng chuẩn mực đạo đức về hành vi, ứng xử trên MXH, giáo dục ý thức, tạo thói quen tích cực trong các hành vi ứng xử của người dùng trên mạng xã hội.
- Phối hợp với các bộ, ban, ngành, địa phương để xác minh và xử lý tin giả. Bộ TT&TT và các bộ, ngành có liên quan đều có trách nhiệm chủ động rà soát, phát hiện và phối hợp để xử lý tin giả theo nguyên tắc: Bộ TT&TT và các bộ, ngành chủ động rà soát phát hiện tin giả; các Bộ sẽ xác minh tin giả khi tự phát hiện hoặc khi Bộ TT&TT yêu cầu; chuyển Bộ TT&TT xử lý, ngăn chặn, công bố tin giả trên website tingia.gov.vn/fanpage.
Tuy nhiên, thời gian qua việc xác minh tin giả còn chậm trễ dẫn tới các tin giả vẫn được lan truyền trên mạng, gây bức xúc cho người dân. Nguyên nhân có thể kể như: các bộ, ngành, địa phương chưa chủ động rà quét, việc phối hợp xác minh còn mất nhiều thời gian… Do đó, Bộ TT&TT đã chủ động thực hiện ký kết các biên bản ghi nhớ với các Sở TT&TT về hợp tác xử lý và công bố tin giả trên không gian mạng, tiến tới ký kết với các bộ, ngành để tăng cường công tác phối hợp, giảm thiểu thời gian, quy trình xác minh tin giả.
- Tăng cường tuyên truyền, nâng cao ý thức, trách nhiệm cho người sử dụng Internet, mạng xã hội và blog cá nhân; chỉ đạo các cơ quan báo chí chính thống chủ động tìm hiểu, xác minh tin đồn được cho là tin giả từ các cơ quan chức năng để kịp thời thông tin chính xác, công bố/phản bác tin giả khi có kết quả xác minh; đẩy mạnh việc lan tỏa thông tin chính thống, thông tin tích cực trên không gian mạng, các thông tin cảnh báo người dân về tin giả.
- Tăng cường đẩy mạnh việc khuyến khích, phát triển nội dung thông tin phù hợp với người Việt Nam trên mạng, qua đó góp phần phát triển tri thức, đồng thời hạn chế việc lợi dụng mạng để vi phạm pháp luật, hoặc truy cập vào các nội dung thông tin không lành mạnh, thông tin không có ích.
- Tổ chức tập huấn cho các địa phương, bộ, ngành về cách thức nhận biết, phát hiện tin giả, thông tin xấu độc trên môi trường mạng và chủ động xác minh tin giả ở địa phương/phạm vi lĩnh vực phụ trách.
Trên đây là nội dung trả lời của Bộ TT&TT đối với kiến nghị của cử tri tỉnh Thái Nguyên, trân trọng gửi tới Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Nguyên để trả lời cử tri./.
