Bộ Thông tin và Truyền thông nhận được kiến nghị của cử tri tỉnh Lào Cai do Ban Dân nguyện chuyển đến theo công văn số 655/BDN ngày 02/8/2024, nội dung kiến nghị như sau:
Cử tri phản ánh, hiện nay loại hình tội phạm trên không gian mạng ngày càng diễn biến phức tạp, tính chất thủ đoạn ngày càng tinh vi, nhất là tình trạng lộ thông tin cá nhân, gọi điện, tin nhắn, quảng cáo cho vay tiền lãi cao để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản gây bức xúc dư luận xã hội. Cử tri đề nghị Bộ Thông tin và Truyền thông và Bộ Công an xem xét trình Chính phủ để ban hành các biện pháp ngăn ngừa tình trạng nêu trên.
Sau khi nghiên cứu, Bộ Thông tin và Truyền thông (TTTT) có ý kiến trả lời như sau:
Thời gian gần đây, vấn nạn lừa đảo trên không gian mạng đang trở nên phức tạp dưới nhiều hình thức và ngày càng tinh vi đã gây hậu quả, tác động tiêu cực lớn tới xã hội, trong đó mạng xã hội là một trong những phương thức được các đối tượng khai thác triệt để để thực hiện hành vi lừa đảo. Bộ TTTT đang phối hợp với các bộ, ngành có liên quan triển khai các biện pháp nhằm phòng, chống vấn nạn nêu trên, cụ thể như sau:
- Bộ TTTT đã chỉ đạo các doanh nghiệp triển khai kết nối, xác thực cơ sở dữ liệu thông tin thuê bao với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư nhằm chuẩn hóa thông tin thuê bao, xử lý các trường hợp vi phạm. Từ năm 2023 đến nay, các doanh nghiệp viễn thông di động đã hoàn thành xác thực hơn 125 triệu thuê bao từ đó xử lý 17 triệu thuê bao có thông tin thuê bao chưa trùng khớp với thông tin trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Bộ cũng đã nêu rõ quan điểm từ ngày 15/4/2024, các doanh nghiệp viễn thông di động chịu hoàn toàn trách nhiệm nếu trên thị trường còn xuất hiện SIM được phát triển mới không đúng quy định. Trường hợp phát hiện vi phạm, Bộ TTTT sẽ tổ chức thanh tra xử lý vi phạm (có thể xem xét ở mức cao nhất là dừng phát triển thuê bao), đồng thời Bộ TTTT sẽ xem xét có văn bản nhắc nhở Người đứng đầu các doanh nghiệp. Hiện tại, Bộ TTTT (Cục Viễn thông) đã và đang triển khai các đoàn kiểm tra về quản lý thông tin thuê bao di động tại các doanh nghiệp viễn thông di động, tới thời điểm hiện tại, Bộ TTTT đã đình chỉ hoạt động phát triển thuê bao mới trong 2 tháng của 03 doanh nghiệp viễn thông di động: Vietnamobile, VNSKY đình chỉ từ ngày 01/7/2024 đến ngày 31/8/2024; Mobicast đình chỉ từ ngày 06/6/2024 đến ngày 05/8/2024. Đây là một hình thức xử lý rất nặng đối với các nhà mạng, thể hiện quyết tâm cao của Bộ TTTT trong vấn đề xử lý SIM rác, SIM không chính chủ, rất mong nhận được sự ủng hộ, đồng thuận của cử tri, người dân và xã hội.
- Triển khai định danh cuộc gọi (voice brandname) cho các cơ quan nhà nước. Bộ TTTT đã tiên phong triển khai từ tháng 10/2023, hiện nay, Bộ đang phối hợp với Bộ Công an để thúc đẩy việc triển khai chính thức định danh cuộc gọi từ các số liên hệ chính thức của các đơn vị của Bộ Công an.
- Bộ TTTT đã xây dựng cơ sở dữ liệu liên quan đến những đối tượng và số điện thoại có dấu hiệu lừa đảo. Các cơ sở dữ liệu bao gồm việc thu thập dữ liệu các website, tên miền, người dùng mạng xã hội để lừa đảo và các hành vi lừa đảo phổ biến để tuyên truyền, nâng cao nhận thức người dùng mạng. Danh sách này được cập nhật liên tục để bảo đảm rằng thông tin về các đối tượng lừa đảo luôn chính xác và kịp thời, giúp cơ quan chức năng phát hiện và xử lý nhanh chóng các trường hợp lừa đảo mới.
- Yêu cầu các doanh nghiệp mạng xã hội như Facebook, TikTok, chủ động triển khai các biện pháp giám sát, rà soát, và xử lý các nội dung có dấu hiệu lừa đảo trên nền tảng của mình. Các doanh nghiệp này cũng cần đưa ra cảnh báo và hướng dẫn người sử dụng nhận biết các dấu hiệu lừa đảo, đồng thời phối hợp với cơ quan chức năng để xử lý vi phạm.
- Phối hợp với các cơ quan địa phương và tổ chức doanh nghiệp nhằm triển khai các chiến dịch truyền thông, cảnh báo tới người dân về các dấu hiệu lừa đảo trên không gian mạng. Hoạt động này giúp nâng cao nhận thức cộng đồng, từ đó giảm thiểu các rủi ro mà người dân có thể gặp phải.
2. Phương hướng, giải pháp thực hiện trong thời gian tới
- Bộ TTTT và Bộ Công an sẽ xem xét trình Chính phủ ban hành các quy định và biện pháp mới nhằm ngăn chặn tình trạng lừa đảo trên không gian mạng, trong đó có việc yêu cầu xác minh danh tính đối với người sử dụng mạng xã hội; tăng cường kiểm soát các nền tảng mạng xã hội; ngăn chặn quảng cáo lừa đảo.
- Tiếp tục đẩy mạnh hợp tác với các nền tảng mạng xã hội xuyên biên giới, yêu cầu tuân thủ quy định pháp luật Việt Nam và phối hợp chặt chẽ hơn với các cơ quan quản lý.
- Đầu tư vào công nghệ giám sát hiện đại nhằm phát hiện nhanh chóng các hành vi lừa đảo trên không gian mạng, đồng thời tăng cường đào tạo cho đội ngũ cán bộ quản lý mạng.
- Tiếp tục triển khai các chiến dịch truyền thông nhằm nâng cao nhận thức của người dân về các hình thức lừa đảo trên mạng, từ đó giúp họ nhận biết và phòng tránh hiệu quả.
- Xử lý triệt để tình trạng một thuê bao sở hữu nhiều SIM.
- Phối hợp với Bộ Công an đề nghị người dân cung cấp số thuê bao di động của bản thân vào Cơ sở dữ liệu Quốc gia về dân cư theo quy định của Luật Căn cước góp phần xác định chính chủ.
Trên đây là nội dung trả lời của Bộ Thông tin và Truyền thông đối với kiến nghị của cử tri tỉnh Lào Cai, trân trọng gửi tới Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Lào Cai để trả lời cử tri./.
