Bộ Thông tin và Truyền thông nhận được kiến nghị của cử tri tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu do Ban Dân nguyện chuyển đến theo công văn số 499/BDN ngày 14/6/2024, nội dung kiến nghị như sau:
Câu 1: Thời gian qua, các thế lực thù địch, phản động đã cố tình bóp méo, xuyên tạc sự thật về việc thực hiện các quyền dân sự, chính trị và quyền tiếp cận thông tin của người dân. Cử tri đề nghị ngành chức năng liên quan có giải pháp bảo đảm quyền người dân được tiếp cận thông tin và tạo mọi điều kiện thuận lợi để người dân được thông tin chính thống nhằm phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, hỗ trợ cải cách hành chính, nâng cao chất lượng cuộc sống và thực hiện các quyền tự do cơ bản của Nhân dân đã nêu trên.
Sau khi nghiên cứu, Bộ Thông tin và Truyền thông (TTTT) có ý kiến trả lời như sau:
Quyền tiếp cận thông tin là quyền cơ bản của công dân, được đảm bảo tại Hiến pháp nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (Điều 25, Hiến pháp năm 2013) và đã được Luật hóa cụ thể tại Luật tiếp cận thông tin (2016), Luật Báo chí (2016).
Tại Luật Báo chí năm 2016 quy định về quyền tự do báo chí, quyền tự do ngôn luận trên báo chí của công dân; tổ chức và hoạt động báo chí; quyền và nghĩa vụ của cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia và có liên quan đến hoạt động báo chí; quản lý nhà nước về báo chí. Theo khoản 3, Điều 13 Luật Báo chí, báo chí không bị kiểm duyệt trước khi in, truyền dẫn và phát sóng.
Nghị định số 09/2017/NĐ-CP ngày 09/02/2017 của Chính phủ quy định: Các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh tổ chức cung cấp thông tin định kỳ cho báo chí về hoạt động của cơ quan mình, về lĩnh vực, địa bàn thuộc phạm vi quản lý của mình, thông qua các hình thức: "Hàng tháng cung cấp thông tin định kỳ cho báo chí và cập nhật thông tin trên Cổng thông tin điện tử hoặc trang thông tin điện tử của cơ quan mình; Ít nhất 3 tháng một lần tổ chức họp báo để cung cấp thông tin định kỳ cho báo chí; Trường hợp cần thiết, cơ quan hành chính nhà nước tổ chức cung cấp thông tin định kỳ cho báo chí bằng văn bản hoặc thông tin trực tiếp tại các cuộc giao ban báo chí hàng tuần do Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ TTTT và Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức…".
Để đảm bảo người dân được tiếp cận thông tin đầy đủ, kịp thời, chính xác, Bộ TTTT thường xuyên phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương chỉ đạo, định hướng các cơ quan báo chí tăng cường thông tin về chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, đặc biệt là những chủ trương, chính sách, văn bản mới được ban hành, những vấn đề mà dư luận quan tâm để các cơ quan báo chí nắm rõ, tổ chức thông tin kịp thời, chính xác, đầy đủ đến nhân dân. Đồng thời, tổ chức, đề nghị các cơ quan, bộ, ngành liên quan chủ động cung cấp thông tin cho báo chí, đảm bảo các cơ quan báo chí được tiếp cận với những thông tin chính thống, chính xác và kịp thời.
Năm 2023, Bộ TTTT đã làm việc với 03 bộ và 03 địa phương về việc thực hiện quy định pháp luật về phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí, tăng cường công tác truyền thông chính sách (Bộ Giao thông vận tải, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Công Thương, UBND tỉnh Vĩnh Phúc, UBND tỉnh Nghệ An, UBND tỉnh Thái Nguyên).
Ngoài ra, để tận dụng ưu thế về các phương thức truyền tải thông tin mới đặc biệt đối với truyền tải thông tin trên mạng Internet, mạng xã hội, Bộ TTTT cũng đã tích cực thúc đẩy các cơ quan báo chí tăng cường công tác tuyên truyền trên không gian mạng nhằm mục tiêu đưa thông tin chính thống từ các cơ quan chức năng đến người dân, như:
- Bộ TTTT đã tham mưu Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 09/CT-TTg ngày 31/3/2021 về nâng cao hiệu quả công tác thông tin, tuyên truyền phục vụ nhiệm vụ chính trị, thông tin thiết yếu của các cơ quan báo chí giai đoạn 2021 - 2025; Chỉ thị số 07/CT-TTg ngày 21/3/2023 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường công tác truyền thông chính sách.
Chỉ đạo các cơ quan báo chí kịp thời tuyên truyền các chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước, chủ động cân đối liều lượng thông tin, bảo đảm luồng thông tin tích cực là dòng chủ lưu trên không gian mạng.
- Bộ TTTT đã chủ động nghiên cứu, tìm hiểu và chỉ đạo, thúc đẩy các cơ quan báo chí nhanh chóng "làm chủ" các tính năng, công cụ mới của Internet và mạng xã hội phục vụ cho công tác quản lý, tuyên truyền, nắm bắt dư luận xã hội, thúc đẩy truyền thông chủ động.
- Đẩy mạnh tập huấn cho các bộ, ngành, địa phương xây dựng và vận hành hiệu quả hệ thống truyền thông đa phương tiện để phục vụ hoạt động truyền thông chính sách. Trong đó, các cơ quan báo chí đóng vai trò nòng cốt; các trang thông tin điện tử, các tài khoản, kênh, trang cộng đồng trên các mạng xã hội lớn làm công cụ lan tỏa thông tin để tăng khả năng tiếp cận với người dân, đặc biệt là nhóm đối tượng trẻ tuổi.
- Bộ TTTT đã đề xuất Chính phủ ban hành danh mục dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách nhà nước trong lĩnh vực thông tin và truyền thông, trong đó đề xuất bổ sung các nội dung liên quan đến dịch vụ đưa thông tin tuyên truyền thiết yếu trên không gian mạng.
- Bộ TTTT đã chỉ đạo các cơ quan báo chí trên toàn quốc tiếp tục đẩy mạnh hoạt động chuyển đổi số báo chí, triển khai thực hiện đánh giá mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí; hướng dẫn, hỗ trợ các cơ quan báo chí, thực hiện chuyển đổi số trong cả công tác "sản xuất" và "phân phối" các nội dung báo chí trên các môi trường truyền dẫn khác nhau.
Trong thời gian tới, Bộ TTTT sẽ tiếp tục thực hiện đẩy mạnh các biện pháp nhằm tăng cường hơn nữa quyền tiếp cận thông tin chính thống của người dân như:
- Tiếp tục tổ chức làm việc với các bộ, ngành, địa phương về việc thực hiện quy định pháp luật về phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí, tăng cường công tác truyền thông chính sách.
- Tăng cường chỉ đạo các cơ quan báo chí thông tin nhanh chóng kịp thời đến người dân về hoạt động của các cơ quan nhà nước.
- Chỉ đạo đẩy mạnh chuyển đổi số báo chí, tập huấn, thúc đẩy các cơ quan báo chí tăng cường công tác tuyên truyền trên không gian mạng.
- Đề xuất ban hành, hoàn thiện các quy định pháp luật liên quan đến dịch vụ đưa thông tin tuyên truyền thiết yếu trên không gian mạng làm cơ sở để các cơ quan báo chí đưa thông tin tuyên truyền thiết yếu trên môi trường mạng.
Câu 2: Hiện nay, tình trạng SIM rác còn diễn ra nhiều nơi, ảnh hưởng đến cuộc sống người dân. Cử tri đề nghị Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết vì sao đến nay vẫn còn nhiều SIM rác và đến khi nào chấm dứt tình trạng SIM rác?
Trong thời gian qua, nhằm tăng cường công tác quản lý thông tin thuê bao, xử lý triệt để tình trạng SIM rác, Bộ TTTT đã chỉ đạo các nhà mạng rà soát, chuẩn hóa thông tin thuê bao, thu hồi các thuê bao không thực hiện chuẩn hóa, cắt toàn bộ SIM có thông tin không trùng khớp với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, cụ thể:
- Giai đoạn 1 (2019 - 2022): Bộ đã chỉ đạo, đôn đốc các doanh nghiệp viễn thông di động triển khai rà soát, bảo đảm tất cả các thuê bao có thông tin đầy đủ - Đã hoàn thành.
- Giai đoạn 2 (Tháng 6/2022 - 2023): Bảo đảm thông tin đúng, trùng khớp với thông tin trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Trên cơ sở chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tại Đề án 06, Bộ TTTT đã phối hợp với Bộ Công an chỉ đạo, đôn đốc các doanh nghiệp viễn thông di động kết nối cơ sở dữ liệu thông tin thuê bao với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, từ đó rà soát, xác thực, xử lý các trường hợp có thông tin không trùng khớp. Theo đó các doanh nghiệp đã hoàn thành chuẩn hóa, đối soát cơ sở dữ liệu dân cư và xử lý 17 triệu SIM có thông tin không trùng khớp.
- Giai đoạn 3 (Tháng 6/2023 - Tháng 2/2024): Xử lý tập thuê bao một giấy tờ đứng tên nhiều SIM. Bộ đã chỉ đạo, đôn đốc các doanh nghiệp viễn thông di động triển khai xử lý các thuê bao thuộc tập ≥ 10 SIM/01 giấy tờ.
- Giai đoạn 4 (Tháng 3/2024 - nay): Xử lý triệt để SIM rác.
Tuy nhiên, như cử tri phản ánh, do nhiều nguyên nhân, trong đó có tình trạng một bộ phận người sử dụng dịch vụ chưa ý thức được về tầm quan trọng của việc sử dụng SIM thuê bao có thông tin đúng quy định, SIM có thông tin chính chủ nên khi mua, bán, chuyển quyền sử dụng SIM đã không thực hiện việc cập nhật thông tin theo đúng quy định… dẫn đến tình trạng SIM có thông tin không đúng quy định vẫn còn diễn ra trên thị trường.
Hiện nay, Bộ TTTT đang tập trung triển khai các giải pháp để xử lý triệt để, chấm dứt tình trạng SIM rác, theo đó, từ ngày 15/4/2024, Bộ TTTT đã thông báo, các doanh nghiệp viễn thông di động chịu hoàn toàn trách nhiệm nếu trên thị trường còn xuất hiện SIM được phát triển mới không đúng quy định. Trường hợp phát hiện vi phạm, Bộ sẽ tổ chức thanh tra xử lý vi phạm, đồng thời sẽ xem xét có văn bản nhắc nhở Người đứng đầu các doanh nghiệp. Hiện tại, Bộ TTTT (Cục Viễn thông) đã và đang triển khai các đoàn kiểm tra về quản lý thông tin thuê bao di động tại các doanh nghiệp viễn thông di động, tới thời điểm hiện tại Bộ TTTT đã đình chỉ hoạt động phát triển thuê bao mới trong 2 tháng của 03 doanh nghiệp viễn thông di động: Vietnammobile, VNSKY đình chỉ từ 01/7/2024 đến 31/8/2024; Mobicast đình chỉ từ 06/6/2024 đến 05/8/2024. Đây là một hình thức xử lý rất nặng đối với các nhà mạng, thể hiện quyết tâm cao của Bộ TTTT trong vấn đề xử lý SIM rác, SIM không chính chủ, rất mong nhận được sự ủng hộ, đồng thuận của cử tri, người dân và xã hội.
Đồng thời trên cơ sở tiếp thu ý kiến của cử tri, Bộ sẽ tiếp tục triển khai các giải pháp: Xử lý triệt để tình trạng một thuê bao sở hữu nhiều SIM; phối hợp với Bộ Công an đề nghị người dân cung cấp số thuê bao di động của bản thân vào Cơ sở dữ liệu Quốc gia về dân cư theo quy định của Luật Căn cước góp phần xác định chính chủ.
Trên đây là nội dung trả lời của Bộ Thông tin và Truyền thông đối với kiến nghị của cử tri tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, trân trọng gửi tới Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu để trả lời cử tri./.
Bộ Thông tin và Truyền thông
