Mới đây, tọa đàm “Để an toàn trong các giao dịch thanh toán không dùng tiền mặt” được Báo Thanh Niên phối hợp cùng một số đối tác tổ chức, nhằm đưa ra các giải pháp tăng cường bảo mật cho giao dịch không tiền mặt.
Cụ thể, theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước, cả nước có hơn 80 ngân hàng triển khai dịch vụ Internet Banking, 44 ngân hàng có Mobile Banking cùng nhiều tổ chức cung cấp dịch vụ thanh toán trung gian, trên 90.000 điểm thanh toán QR và gần 300.000 điểm thanh toán POS.
Trong 9 tháng đầu năm 2021, thanh toán qua di động tăng 76,2% về số lượng và 88,3% về giá trị, thanh toán qua Internet tăng lần lượt 51,2% và 29,1% so với cùng kỳ 2020.
Bên cạnh đó, hơn 85% người tiêu dùng Việt Nam đã sở hữu ít nhất một ví điện tử hoặc ứng dụng thanh toán, hơn 42% đã thanh toán không tiếp xúc bằng thiết bị di động. Đặc biệt, 71% người dùng sử dụng ví điện tử hoặc các ứng dụng thanh toán ít nhất một lần mỗi tuần.
Ghi nhận trong ngày lễ hội mua sắm hôm 15/3 trên Shopee, số lượng giao dịch qua ví ShopeePay tăng gấp 4 lần, số lượng người dùng ShopeePay tăng hơn gấp đôi so với trung bình ngày thường.
Những con số này cho thấy Việt Nam đang có những bước tiến mạnh mẽ hướng đến xã hội không tiền mặt.
Song song với sự phát triển của giao dịch thanh toán không tiền mặt là sự gia tăng của các mối nguy lừa đảo trực tuyến, chiếm đoạt thông tin cá nhân, thông tin tài khoản người dùng.
Ông Ngô Trần Vũ, Giám đốc điều hành Công ty TNHH bảo mật Nam Trường Sơn (NTSS) nhận định lừa đảo trực tuyến đang ngày càng nhiều và trở thành đích nhắm lớn của giới tội phạm mạng.
Tại Việt Nam, kịch bản và kỹ thuật lừa đảo phổ biến là kẻ xấu dụ nạn nhân bấm vào trang giả mạo, chiếm tài khoản, sau đó lừa bạn bè của họ, hay giả danh công an đòi kiểm tra thông tin cá nhân, lấy mã OTP… Dù được liên tục cảnh báo, nhưng vẫn có nhiều người sập bẫy và mất tiền, mất thông tin.
“Kinh nghiệm quốc tế cho thấy người dùng cuối là mắt xích yếu nhất và khó nâng cấp nhất của các thành phần trong hệ thống bảo mật. Một khi họ không có ý thức về bảo mật thì hệ thống ngân hàng bảo mật nhất vẫn khó bảo vệ một người dùng sơ suất khi giao dịch online”, ông Vũ nêu ý kiến.
Không chỉ gia tăng về số lượng vụ lừa đảo, ông Nguyễn Bá Diệp, Đồng sáng lập, Phó chủ tịch Ví MoMo cho rằng, các hành vi gần đây liên tục thay đổi về hình thức và ngày càng tinh vi hơn. Vì vậy, ý thức bảo vệ tài sản cá nhân (bao gồm tài khoản ngân hàng, ví điện tử) trong môi trường số ngày càng trở nên quan trọng hơn.
“Hiện nay, bên cạnh liên tục cập nhật, sử dụng các công nghệ bảo mật và áp dụng hệ thống phòng chống gian lận, MoMo liên tục khuyến cáo tuyệt đối không click vào link lạ, không cung cấp OTP/mật khẩu cho bất kỳ ai để tránh mất tiền. Đồng thời liên tục cung cấp các thông tin để nỗ lực bảo vệ người dùng và giúp người dùng nhận diện những thủ đoạn lừa đảo mới nhất thông qua các tin tức cập nhật trên các kênh truyền thông của MoMo và báo đài”, ông Diệp thông tin.
Ngoài ra, đại diện MoMo cho biết sẽ có những chiến dịch để đẩy mạnh, giúp người dùng tăng cường nhận thức về kiến thức an toàn bảo mật thông tin cá nhân và nâng cao ý thức bảo vệ tài sản trong giao dịch trực tuyến.
Ngoài việc tuyên truyền nâng cao ý thức người dùng, có ý kiến cho rằng các đơn vị cung cấp dịch vụ cũng phải tập trung nâng cấp hạ tầng. Bà Trương Cẩm Thanh, Chủ tịch kiêm tổng giám đốc Công ty cổ phần ZION, đơn vị chủ quản của ví điện tử ZaloPay, cho biết nền tảng này chuẩn hóa hạ tầng và các quy trình bảo mật an toàn thông tin theo chuẩn quốc tế, đồng thời ứng dụng công nghệ AI trong phục vụ khách hàng để cùng lúc đạt được 2 mục tiêu: Vừa đảm bảo an toàn trong giao dịch thanh toán vừa mang lại trải nghiệm tốt nhất cho người dùng.
“Dưới góc nhìn của chúng tôi, sàn thương mại điện tử – ví điện tử – ngân hàng liên kết đều là những đơn vị lưu trữ những thông quan trọng của khách hàng khi tham gia thực hiện giao dịch mua bán hàng hóa và thanh toán trực tuyến. Vì vậy, trong ngắn hạn, các bên phải tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn bảo mật khi kết nối với nhau như mã hóa đường truyền, đảm bảo toàn vẹn dữ liệu trên đường truyền…”, bà Thanh nhận định.
Về dài hạn, bà Thanh cho rằng các bên cần thường xuyên rà soát, tuân thủ các quy định của cơ quan quản lý, cũng như có kênh trao đổi, chia sẻ thông tin để kịp thời phối hợp xử lý sự cố, bảo vệ khách hàng.
Các chuyên gia nhận định đến năm 2025, với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ và sự nhạy bén của giới trẻ, thị trường thanh toán không tiền mặt sẽ tăng trưởng 25%, kéo theo sự gia tăng cực nhanh của số lượng giao dịch trực tuyến./.
