Như chúng ta đã biết, sau hơn 35 năm thực hiện công cuộc đổi mới toàn diện, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, Đảng và Nhân dân ta đã vượt qua nhiều khó khăn, thử thách để đạt những thành tựu có ý nghĩa lịch sử không thể phủ nhận. Trong quá trình đó, chúng ta luôn phải đối mặt với sự chống phá của các thế lực bên ngoài cùng với nguy cơ suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” từ bên trong. Các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị không ngừng triển khai các hoạt động âm mưu “diễn biến hòa bình”, thường xuyên phát tán các luận điệu sai trái, thù địch, chống phá nền tảng tư tưởng của Đảng trên mọi phương tiện báo chí, truyền thông Internet, mạng xã hội; không ngừng tìm cách thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” hòng làm tan rã nội bộ.
Mặt khác, cùng với báo chí, truyền thông chính thống, Internet, các trang mạng xã hội được cho là “quyền lực thứ 5” có sức mạnh to lớn, vượt ra bên ngoài các biện pháp quản lý hành chính hay công nghệ kỹ thuật của một quốc gia. Trên không gian Internet, mạng xã hội, với các phương tiện công nghệ truyền thông hiện đại, kẻ địch, kẻ xấu có thể tấn công vào các tổ chức, cá nhân, mỗi thành viên gia đình qua smart phone, máy tính, radio, sóng phát thanh và truyền hình, quảng cáo trực tiếp, trực tuyến… Đây chính là môi trường để thế lực thù địch tung thông tin, tạo dư luận, đưa ra các quan điểm sai trái, bôi nhọ thành quả của Đảng của Nhân dân.
Sự bùng nổ thông tin làm thay đổi mạnh mẽ đời sống và các mối quan hệ xã hội. Do đó, các nước sẽ phải đối mặt gay gắt hơn với các thách thức an ninh truyền thống, an ninh phi truyền thống, đặc biệt là an ninh mạng sẽ trở thành yếu tố quan trọng, tác động trực tiếp tới mọi quốc gia, dân tộc và cả các cá nhân. Những bước tiến về công nghệ thông tin cho phép người dân dễ dàng tiếp cận với nhiều loại thông tin, bất cứ ai cũng có thể sản xuất và trở thành người truyền, phát thông tin, cập nhật thông tin mọi lúc, mọi nơi, không giới hạn bởi địa giới hành chính hay lãnh thổ quốc gia. Đây cũng là điều mà các thế lực thù địch triệt để lợi dụng, dùng xảo thuật để đánh lừa và tiêm nhiễm vào độc giả những thông tin sai trái.Điều đó đặt ra vấn đề về tăng cường công tác quản lý báo chí và xuất bản đi đôi với nâng cao chất lượng thông tin, tuyên truyền.
Xuất phát từ tình hình thực tiễn, ngày 22/10/2018, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 35-NQ/TW về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới, chỉ rõ mục tiêu: Bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng, củng cố và tăng cường niềm tin khoa học vào chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; giữ vững sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng, sự đồng thuận xã hội và niềm tin của Nhân dân với Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn và hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, phản động.
Với sự ra đời của Luật Báo chí 2016, Nghị quyết số 35 và những văn bản nghị quyết, chỉ thị của Đảng, pháp luật của Nhà nước liên quan lĩnh vực báo chí, truyền thông và công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, sự tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý của các cơ quan của Đảng, Nhà nước, công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch đã được đẩy lên một tầm cao mới.
Sự vào cuộc của các cấp các ngành, đến nay đã khẳng định những kết quả đồng bộ, trong đó, kịp thời tổ chức các chuyên mục, tin bài đấu tranh vạch rõ các âm mưu, luận điệu sai trái của thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị, giúp bạn đọc nhận diện hành vi đi ngược quá trình phát triển đất nước; vạch trần thủ đoạn đen tối của các tổ chức, cá nhân chống phá.
Báo chí cách mạng Việt Nam đã kịp thời đấu tranh phản bác những nội dung thông tin bịa đặt, vu khống, gây chia rẽ nội bộ, mất đoàn kết trong Đảng và xã hội; đồng thời, khen thưởng kịp thời những cá nhân hoàn thành xuất sắc sứ mệnh trên mặt trận tư tưởng, có những bài viết tốt bác bỏ những nội dung xuyên tạc, gây bất ổn trong dư luận xã hội, tích cực đấu tranh lên án, ngăn chặn xu hướng thương mại hóa báo chí, xuất bản, làm sai tôn chỉ, mục đích, đi chệch định hướng.
Mới đây nhất, ngày 12/5/2021, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ban hành Chỉ thị 12/CT-TTg “Về tăng cường công tác tuyên truyền định hướng hoạt động truyền thông, báo chí phục vụ nhiệm vụ bảo vệ tổ quốc; kịp thời chấn chỉnh và xử lý các vi phạm trong hoạt động báo chí, truyền thông”. Chỉ thị 12 yêu cầu: “Các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân các tỉnh thành phố trực thuộc trung ương và các cơ quan báo chí, truyền thông: Tăng cường các hoạt động thông tin, tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức, ý thức, trách nhiệm, tạo sự đồng thuận, thống nhất cao về tư tưởng, hành động của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân và cả hệ thống chính trị trong công cuộc bảo vệ Tổ quốc; Phối hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa các cơ quan, bộ, ngành, địa phương theo chức năng, nhiệm vụ được giao trong công tác thông tin, tuyên truyền, đảm bảo kịp thời, thông suốt; kịp thời nắm bắt thông tin dư luận, chủ động cung cấp tài liệu, thông tin chính thống cho các cơ quan báo chí và các phương tiện truyền thông bằng nhiều hình thức. Các cơ quan báo chí chủ động thích ứng với các phương tiện truyền thông mới, đa dạng hóa phương thức và nội dung thông tin, tuyên truyền, bảo đảm phục vụ hiệu quả nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, nâng cao vị thế quốc tế của đất nước; kết hợp chặt chẽ giữa thông tin đối nội và thông tin đối ngoại trên báo chí và các phương tiện truyền thông phù hợp với lợi ích của đất nước và nhân dân; bảo đảm lượng thông tin tốt, tích cực về đời sống xã hội là dòng chảy chính. Chấn chỉnh, xử lý nghiêm các sai phạm, phát huy thế mạnh của báo chí, truyền thông để bảo đảm phục vụ tốt công tác thông tin, tuyên truyền thực hiện nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc; có biện pháp đấu tranh hiệu quả trên mạng xã hội xuyên biên giới vào Việt Nam”.
Chỉ thị 12 đã một lần nữa nâng vai trò của báo chí, truyền thông trong công tác đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch.
Báo Lao Động là đơn vị sự nghiệp của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, đặt dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của Đoàn Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, có chức năng là cơ quan ngôn luận của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam; tiếng nói của công nhân viên chức lao động (CNVCLĐ) Việt Nam, cầu nối thông tin giữa tổ chức công đoàn với CNVCLĐ; hoạt động báo chí theo quy định của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Báo Lao Động có nhiệm vụ thông tin, tuyên truyền, phản ánh kịp thời chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và của Tổng Liên đoàn về phong trào công nhân và hoạt động công đoàn; giáo dục lòng yêu nước, lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, lối sống lành mạnh, truyền thống tốt đẹp của dân tộc và giai cấp công nhân Việt Nam trong cán bộ, công nhân, viên chức, lao động, góp phần xây dựng giai cấp công nhân và tổ chức công đoàn vững mạnh, thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh. Tuyên truyền, cổ vũ, động viên, các phong trào thi đua yêu nước và tổ chức hoạt động xã hội; phát hiện, nêu gương các tập thể, cá nhân điển hình tiên tiến, góp phần định hướng trong hoạt động công đoàn và phong trào CNVCLĐ. Tích cực phát hiện, đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, quan liêu và các biểu hiện tiêu cực.
Đặc biệt, trong thời gian qua, báo Lao Động đã xây dựng nhiều tuyến bài về đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch thông qua hình thức tuyên truyền.
Cụ thể, từ khi có Nghị quyết 35/NQ-TW, báo Lao Động đã có trên 500 tin/ bài với các nội dung như:
- Truyền thông tới bạn đọc, cán bộ, công nhân viên, các đoàn viên trong tổ chức công đoàn về nội dung chủ đạo của Nghị quyết, các nhận diện về những thủ đoạn của thế lực thù địch thông qua các quan điểm sai trái, thù địch.
- Phê phán những luận điệu sai trái của các cá nhân, tổ chức trong và ngoài nước thông tin sai sự thật, bôi nhọ thành quả của đất nước, gây chia rẽ, mất lòng tin vào vai trò lãnh đạo của Đảng, gây chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc.
- Tăng cường thông tin tích cực, những cá nhân có hành động tốt đẹp, có tính lan toả tạo ra dòng chảy thông tin chính thống, tích cực nhằm lấy cái tốt, cái tích cực để đẩy lùi cái sai trái, xấu độc.
- Khẳng định vai trò của tổ chức công đoàn trong việc ngăn chặn thông tin xấu độc, sai trái, tác động tiêu cực tới người lao động và các đoàn viên công đoàn.
Có thể đưa ra những bài viết có chất lượng cao như: Tuyến bài “Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng: Một số phương thức đấu tranh trong bối cảnh hiện nay” với các bài viết: “Một số vấn đề về tư tưởng, nền tảng tư tưởng: “Kim chỉ nam” cho mọi hành động”; “Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng: Một số phương thức đấu tranh trong bối cảnh hiện nay”; “Nhận diện những phương thức, thủ đoạn, chiêu trò mới…”. Bài viết khẳng định: “Việc nhận diện rõ những thủ đoạn, phương thức của chiến lược “Diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực chính trị, tư tưởng của các thế lực thù địch, phản động trong bối cảnh hiện nay là hết sức quan trọng; từ đó có biện pháp kịp thời, hiệu quả để đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, bảo vệ sự lãnh đạo duy nhất đúng của Đảng Cộng sản Việt Nam, cũng như bảo vệ những thành quả tốt đẹp đã đạt được trong suốt quá trình lịch sử, giúp đất nước vững bước trên con đường hội nhập, tất cả vì sự nghiệp dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh của một nhà nước của dân, do dân, vì dân”.
Hay một tuyến bài khác về vai trò của tổ chức Công đoàn trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng như: Bài phỏng vấn TS Vũ Quang Thọ, Viện trưởng Viện Công nhân công đoàn “Bảo vệ nền tảng tư tưởng, nếu cứ xoa tay, kê cao gối ngủ là rất nguy hiểm"; Bài “Nhận diện kịp thời, đấu tranh phản bác tin đồn thất thiệt trên mạng”; Bài “Đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch là bảo vệ Đảng”…
Đặc biệt, trong những sự kiện lớn được dư luận và xã hội quan tâm như: Lũ lụt miền tại Trung, phòng chống dịch COVID-19, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, bầu cử đại biểu Quốc hội và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 – 2026…, báo Lao Động tăng cường các thông tin tích cực, chủ động thực hiện các tuyến bài nêu bật những thành tựu của Đảng, thành quả phát triển kinh tế- xã hội của đất nước, đồng thời thực hiện các chuyên đề, các bài phỏng vấn lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các chuyên gia về nền tảng tư tưởng của Đảng, về nhận diện và phòng chống các thông tin xấu độc, xuyên tạc.
Tại các cuộc thi báo chí giải Búa liềm vàng- Giải báo chí toàn quốc về xây dựng Đảng, nhiều tuyến bài của báo Lao Động đã nhận được giải như: Loạt bài 4 kỳ "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh: Thay đổi từ những điều giản dị" đã vinh dự nhận giải Khuyến khích giải Búa Liềm Vàng 2019; loạt bài 3 kỳ "Bầu trực tiếp Bí thư tại Đại hội: Mở rộng dân chủ trong Đảng, khẳng định uy tín nhân sự được chọn" giải Khuyến khích Búa Liềm vàng 2020…
Qua thực tiễn thực hiện nhiệm vụ đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch, báo Lao Động xin đưa ra một số kinh nghiệm và bài học cũng như đề xuất, kiến nghị sau đây.
Một là, tăng cường công tác quản lý, đào tạo phóng viên cókiến thức sâu sắc về nền tảng tư tưởng của Đảng, từ đó có nhận thức đúng đắn trong việc nhận biết, đấu tranh các quan điểm sai trái. Nâng cao bản lĩnh chính trị, ý thức trách nhiệm, năng lực và chất lượng của đội ngũ phóng viên, biên tập viên cả về chính trị, tư tưởng, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, đạo đức nghề nghiệp. Xây dựng và củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động của các tổ chức đảng, đoàn thể trong các cơ quan báo chí, xuất bản nhằm đào tạo, bồi dưỡng những người làm báo chí, xuất bản kiên trung trên mặt trận văn hóa, tư tưởng.
Hai là, phát huy chức năng giám sát và phản biện xã hội của báo chí, xuất bản với tinh thần trách nhiệm và xây dựng cao. Hoạt động góp ý, phản biện của báo chí phải trên tinh thần xây dựng, đúng chức năng, nhiệm vụ, đúng lúc, đúng chỗ và tuyệt đối tuân thủ pháp luật. Kiên quyết loại bỏ tình trạng đưa thông tin sai, giật gân, câu khách, kích động; hoạt động xuất bản chạy theo lợi nhuận mà xem nhẹ nhiệm vụ chính trị, tư tưởng. Báo chí tích cực đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực và tệ nạn xã hội, nâng cao ý thức trách nhiệm và quyết tâm của nhân dân trong cuộc đấu tranh chống những việc làm sai trái, tiêu cực, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Ba là, bên cạnh công tác đấu tranh nhận diện các quan điểm sai trái của các thế lực thù địch, báo chí cũng cần coi trọng việc lan tỏa những nhân tố tích cực, những mô hình hiệu quả, việc làm tốt đẹp, biểu dương người tốt, việc tốt để khơi dậy sức mạnh của nhân dân, bảo đảm lượng thông tin tốt, tích cực về đời sống xã hội là dòng chảy chính. Bên cạnh đó, cần lắng nghe và kịp thời phản ánh tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, góp phần giải quyết những yêu cầu, kiến nghị chính đáng của người dân, trở thành diễn đàn để nhân dân tham gia trực tiếp vào các công việc của đất nước, tạo sự đồng thuận trong toàn xã hội để thực hiện thắng lợi mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh./.
_______________________________
(1) Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Hội nghị Trung ương 5 khóa X, Nxb. Chính trị quốc gia, H, 2016. tr, 35.
(2) Nguyễn Phú Trọng: Xây dựng, chỉnh đốn Đảng là nhiệm vụ then chốt để phát triển đất nước, Nxb. Chính trị quốc gia - Sự thật, H, 2017, tr. 33.
(3) (4) Hà Đăng: Làm gì để nâng cao chất lượng mục “Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng” trên Tạp chí Tuyên giáo?, tham luận tại Tọa đàm “Nâng cao chất lượng bài viết phê phán, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên Tạp chí Tuyên giáo” do Ban Tuyên giáo Trung ương tổ chức, tháng 11/2019.
(5) Văn kiện Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương khóa XII, Văn phòng Trung ương Đảng, H, 2016, tr. 27.
(6) TS. Lê Hải: Xây dựng hệ bài chuyên luận đấu tranh phản bác các luận điệu xuyên tạc, sai trái, thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên tạp chí điện tử - nghiên cứu trường hợp Tạp chí Cộng sản điện tử.
