Thứ trưởng Hoàng Vĩnh Bảo phát biểu kết luận buổi làm việc
Cuộc họp được tổ chức nhằm rà soát, đánh giá lại hoạt động của văn phòng đại diện (VPĐD), phóng viên thường trú (PVTT) các cơ quan báo chí tại địa phương; tìm ra nguyên nhân, có kiến nghị, đưa ra một số giải pháp giúp các VPĐD, PVTT hoạt động hiệu quả hơn.
Báo cáo tại buổi làm việc, ông Nguyễn Văn Hiếu, Phó Cục trưởng Cục Báo chí đã nêu nhận xét, đánh giá về hoạt động VPĐD, PVTT độc lập của một số cơ quan báo chí trên phạm vi cả nước thời gian qua; thông báo kết quả kiểm tra VPĐD của một số tỉnh, thành phố. Đại diện một số cơ quan chủ quản, cơ quan báo chí có những đề xuất, góp ý để hạn chế những vi phạm trong hoạt động của các VPĐD, PVTT.
Cùng với việc ghi nhận đóng góp của các VPĐD, PVTT trong việc tuyên truyền đường lối, chính sách pháp luật của Đảng, Nhà nước tại địa phương, báo cáo đánh giá của Cục Báo chí đã nhấn mạnh việc buông lỏng quản lý nên đã để xảy ra nhưng sai sót trong hoạt động của các VPĐD, PVTT gây ảnh hưởng không nhỏ đến vai trò của báo chí.
Theo đó, thời gian qua, Bộ TT&TT đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, hướng dẫn hoạt động của VPĐD, PVTT tại địa phương. Các đơn vị trong Bộ cũng đã phối hợp với lực lượng chức năng kiểm tra việc chấp hành quy định pháp luật tại VPĐD, PVTT. Tuy nhiên vẫn còn có một số hạn chế như: một số văn phòng đang hoạt động nhưng chưa đăng ký với cơ quan quản lý ở địa phương; có nhiều VPĐD ít tham gia hoạt động giao ban tại địa phương; một số cơ quan báo chí cấp khống giấy giới thiệu cho các phóng viên…
Tại buổi làm việc, ông Lưu Đình Phúc, Cục trưởng Cục Báo chí đã thẳng thắn chỉ ra tình trạng buông lỏng quản lý về hoạt động của VPĐD, PVTT trú độc lập không chỉ ở một tờ báo mà nhiều cơ quan báo chí, đặc biệt là các tạp chí gây bức xúc trong dư luận xã hội trong thời gian gần đây. Trên thực tế, nhiều VPĐD cấp giấy giới thiệu cho cộng tác viên rất tràn lan, có cả giấy chứng nhận phóng viên, thậm chí xuất hiện tình trạng bán giấy giới thiệu, giấy chứng nhận... Có trường hợp bán cho đối tượng không liên quan báo chí, cá biệt bán cho người buôn bán sắt thép, lợi dụng để đi làm việc khác…
Theo Cục trưởng Cục Báo chí Lưu Đình Phúc, một trong những nguyên nhân dẫn đến hàng loạt sai phạm của các VPĐD là do cơ quan báo chí “khoán trắng” cho VPĐD. Trong khi đó, các cơ quan báo chí không kiểm soát được VPĐD đang làm gì và đang làm thế nào. Có nhiều VPĐD, PVTT hoạt động không phù hợp với tôn chỉ, mục đích của cơ quan báo chí. Có phóng viên chuyên viết về vấn đề sức khỏe, thời trang, ô tô xe máy… nhưng lại đi vào cả vấn đề xây dựng, quy hoạch; hay tạp chí khoa học chuyên ngành cũng đề cập vấn đề xã hội... Ngoài ra, nhiều VPĐD có phóng viên hoạt động độc lập không thông báo với chính quyền địa phương, khi chấm dứt hoạt động Trưởng VPĐD cũng không thông báo cho chính quyền địa phương.
Bên cạnh đó, công tác tuyển chọn PVTT độc lập, cộng tác viên ở địa phương rất dễ dãi, không có nghiệp vụ, yếu kém về chính trị, đạo đức nghề báo. Có trường hợp từng chống người thi hành công vụ, vận chuyển quặng trái phép; có trường hợp đã bị truy nã, từng cướp tài sản công dân giờ lại làm cộng tác viên mang máy đi phỏng vấn. Không những vậy, có nhiều phóng viên quan hệ với xã hội đen và những đối tượng chống phá chính quyền, quan hệ với kẻ cơ hội chính trị, tham gia tổ chức phản động và những đối tượng hay viết bài chống phá chế độ. Nhiều trường hợp tống tiền xong lại chuyển cho người khác tống tiền tiếp. Đây là thực trạng đáng báo động, cần kịp thời chấn chỉnh trong thời gian tới.
Ông Lưu Đình Phúc đề xuất, ở góc độ quản lý, nếu như cơ quan báo chí tiếp tục xảy ra vi phạm nghiêm trọng, nhiều lần và kéo dài thì cơ quan chủ quản phải có biện pháp xử lý người đứng đầu. Cơ quan chủ quản cần rà soát, xem xét nếu cơ quan báo chí không đảm bảo tài chính hoạt động thì sẽ xem xét đình bản. Các cơ quan báo chí cần thắt chặt việc cấp giấy giới thiệu, ban hành giấy chứng nhận và các loại thẻ.
Cũng tại buổi làm việc, ông Trần Thanh Lâm, Phó Vụ trưởng Vụ Báo chí – Xuất bản, Ban Tuyên giáo TW cho rằng cần thẳng thắn chỉ rõ những tồn tại hạn chế, khó khăn trong hoạt động của các VPĐD, PVTT; đồng thời đề nghị lãnh đạo Bộ TT&TT, Cục Báo chí, từ việc nhận định, chỉ ra thực trạng, phải cho thông tin lan tỏa tới tất cả lãnh đạo cơ quan chủ quản, báo chí thấy được bức tranh chung, trong đó có nhiều vấn đề đặt ra để có giải pháp cụ thể đối với từng cơ quan, đơn vị thì mới hiệu quả.
Cũng tại buổi làm việc, nhiều cơ quan chủ quản, cơ quan báo chí, lãnh đạo Sở TT&TT các tỉnh đã thẳng thắn trao đổi về thực trạng như: việc cấp giấy giới thiệu, giấy chứng nhận cho phóng viên thường trú tràn lan; vẫn còn hiện tượng khoán trắng hoạt động cho các VPĐDdẫn đến nhiều hệ lụy phát sinh; hoạt động của một số VPĐD không phù hợp với tôn chỉ, mục đích của cơ quan báo chí; việc tuyển chọn PVTT, cộng tác viên quá dễ dãi, không có nghiệp vụ vẫn còn xảy ra…
Để hạn chế tình trạng nêu trên, nhiều đại biểu cũng gợi ý: Việc quản lý VPĐ D cần quan tâm nhất là quản lý Trưởng đại diện văn phòng, yêu cầu VPĐD, PVTT thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật, quy định về đạo đức người làm báo. Các cơ quan chủ quản cần áp dụng những chính sách hỗ trợ đối với VPĐD, PVTT. Các tỉnh, thành phố cùng cần tăng cường phối hợp giữa cơ quan đại diện và địa phương; có mô hình để các PVTT, VPĐD có sinh hoạt Đảng, hội, đoàn thể ở địa phương. Bộ TT&TT cần có hướng dẫn cụ thể về việc ban hành giấy giới thiệu của các VPĐD; có quy định rõ, quản lý chặt chẽ điều kiện về thành lập VPĐD của cơ quan báo chí…
Phát biểu kết luận buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ TT&TT Hoàng Vĩnh Bảo nêu rõ: Hoạt động của VPĐD, PVTT được pháp luật cho phép. Đây là cánh tay nối dài, là bộ mặt của tờ báo để thông tin tuyên truyền đa dạng, quảng bá tờ báo, tạp chí nhưng các cơ quan chủ quản, cơ quan báo chí không quan tâm đúng mức thì sẽ phản tác dụng, thay vì nâng cao thương hiệu uy tín của tờ báo, tạp chí thì sẽ mất tác dụng.
Mặt khác, các cơ quan chủ quản, cơ quan báo chí cần xem lại năng lực, nhu cầu thực tế, tôn chỉ mục đích, khả năng tài chính… trong việc duy trì, mở thêm VPĐT, PVTT.
Thứ trưởng Hoàng Vĩnh Bảo nhấn mạnh: Vai trò chủ quản của của các cơ quan báo chí đối với VPĐT, PVTT là vô cùng quan trọng, là vấn đề then chốt đối với việc thành lập, tuyển dụng và quản lý VPĐD, PVTT. Nhưng trên thực tế, sự phối hợp giữa cơ quan chủ quản, lãnh đạo cơ quan báo chí chưa sâu nên chưa kiểm soát hết hoạt động của VPĐD, PVTT ở nhiều địa phương.
Do vậy, cần có sự phối hơp chặt chẽ, hiệu quả của cơ quan chủ quản với lãnh đạo cơ quan báo chí và địa phương trong việc tuyên truyền, cung cấp thông tin trên địa bàn. Mặt khác, Sở TT&TT các tỉnh thành nên mạnh dạn tham mưu cho tỉnh để có cơ chế cung cấp thông tin cho cơ quan thường trú, VPĐD, PVTT xử lý thông tin khi họ có yêu cầu, đồng thời cần tạo điều kiện cho báo chí hoạt động tốt, là cánh tay nối dài của cơ quan báo chí tại địa phương, Thứ trưởng lưu ý.
Thứ trưởng Hoàng Vĩnh Bảo yêu cầu, đối với cơ quan chức năng thuộc Bộ như Cục Báo chí, Cục PTTH&TTĐT phối hợp Thanh tra Bộ, Vụ Báo chí – Xuất bản (Ban Tuyên giáo TW) cần chủ động nghiên cứu, rà soát những quy định về hoạt động của VPĐD, PVTT, quy định về hoạt động Đảng, hội, đoàn thể để có những điều chỉnh phù hợp với thực tiễn đang đặt ra.
Thời gian tới, ngoài việc đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra, Bộ sẽ tăng cuờng công tác tập huấn về luật đối với các VPĐD về quản lý báo chí. Đề nghị các cơ quan báo chí, cơ quan chủ quản báo chí rà soát lại những gì vi phạm để xử lý theo quy định của pháp luật, chấn chỉnh những sai phạm của các VPĐD, PVTT để hoạt động đi vào nền nếp, Thứ trưởng nêu rõ.
