Trong thời đại toàn cầu và nền kinh tế số, giao dịch điện tử ngày càng trở nên phổ biến và có xu hướng thay thế giao dịch thông thường . Giao dịch trong môi trường điện tử tuy nhanh chóng, thuận tiện nhưng lại thiếu an toàn vì được thực hiện qua Internet. Do đó, an toàn thông tin cho giao dịch điện tử là một phần quan trọng trong cơ sở hạ tầng an toàn thông tin. Khung pháp lý tạo điều kiện cho giao dịch điện tử thực hiện nhanh chóng, thuận tiện, an toàn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo đảm lợi ích của doanh nghiệp, người dân và lợi ích quốc gia.
Hiện nay, theo ông Đào Đình Khả, Giám đốc Trung tâm chứng thực chữ ký số quốc gia trong hệ thống pháp luật Việt Nam “khung pháp lý về chữ ký số và dịch vụ chứng thực chữ ký số cơ bản đã được thiết lập” . Luật Giao dịch điện tử, Nghị định 26/2007/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành Luật Giao dịch điện tử về chữ ký số và dịch vụ chứng thực chữ ký số và các văn bản liên quan của Bộ Thông tin và Truyền thông là những nền tảng pháp lý quan trọng, quy định cụ thể về chứng thư số, chữ ký số, tổ chức cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số và các biện pháp chế tài. Cũng theo ông Đào Đình Khả, tính đến thời điểm hiện tại, Việt Nam có 9 tổ chức cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số và đã có hơn 300.000 chứng thư số được cấp. Nhiều cơ quan nhà nước và doanh nghiệp đã tích cực ứng dụng chữ ký số vào hoạt động quản lý nhà nước và kinh doanh và đã có những kết quả nhất định. Cục Tần số (trực thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông) đã ứng dụng chữ ký số trong cấp phép sử dụng tần số cho các doanh nghiệp trong vài năm vừa qua. Theo đại diện Cục Tần số, đã có hàng chục ngàn giấy phép được cấp qua mạng nhờ ứng dụng chữ ký số, chiếm 2/3 tổng số giấy phép được cấp, góp phần tiết kiệm thời gian, tiền bạc, công sức cho cả cơ quan quản lý nhà nước và các doanh nghiệp.
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều vướng mắc khi áp dụng chữ ký số vào thực tiễn do chưa có quy định về quy trình, mô hình ký số. Theo điều 8, khoản 2, Nghị định 26/2007/NĐ-CP, chữ ký số của người có thẩm quyền có thể thay thế chữ ký và con dấu trên văn bản giấy. Nhưng trên thực tế, có nhiều hình thức ký như ký thay, ký thừa lệnh, ký ủy quyền và hình thức dùng dấu cũng khá đa dạng như: giáp lai, mật, treo, khẩn. Sẽ giải quyết những vấn đề trên trong môi trường mạng như thế nào? Ngoài ra, còn phải tính đến thay đổi quy trình văn thư, thay đổi văn bản pháp luật quy định về văn thư lưu trữ. Bộ Thông tin và Truyền thông hiện đang trong tiến trình dự thảo Công văn hướng dẫn thay thế chữ ký tay và con dấu bằng chữ ký số và dự kiến công văn này sẽ ban hành trong năm 2014.
Việt Nam đang trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế với việc ký cam kết một cửa ASEAN năm 2015 và đàm phán Hiệp định Thương mại xuyên Thái Bình Dương (TPP). Chấp nhận chứng thư số nước ngoài cũng đang là vấn đề được Nhà nước chú ý nhằm cải thiện môi trường kinh doanh, thu hút đầu tư nước ngoài. Trong tháng 3/2013, Bộ Thông tin và Truyền thông đã trình Chính phủ dự thảo Nghị định sửa đổi, trong đó bổ sung nội dung chấp nhận chứng thư số nước ngoài. Dự thảo Nghị định đưa ra các hình thức chấp nhận chứng thư số như: Chấp nhận CA (tổ chức cung cấp dịch vụ chứng thư số) nước ngoài vào hoạt động tại Việt Nam, Chấp nhận chứng thư số nước ngoài tại Việt Nam trong một số trường hợp cụ thể…
