Ban hành cơ chế, chính sách, hướng dẫn thực hiện
Ngay sau khi có các nghị định của Chính phủ, quyết định của Thủ tướng Chính phủ, các văn bản quy định và hướng dẫn của các bộ, ngành trung ương, Tỉnh ủy Lạng Sơn đã ban hành Nghị quyết số 58-NQ/TU ngày 29/11/2021 về công tác dân tộc và thực hiện Đề án tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS&MN trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn giai đoạn 2021-2030. UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 64/KH-UBND ngày 28/3/2022 về triển khai thực hiện Nghị quyết số 58-NQ/TU ngày 29/11/2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về công tác dân tộc và thực hiện Đề án tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn giai đoạn 2021-2030; giao nhiệm vụ cho Ban Dân tộc là đơn vị chủ trì quản lý Chương trình; phối hợp với các sở, ban, ngành, UBND các huyện, thành phố và các cơ quan liên quan tổ chức triển khai thực hiện Chương trình trên địa bàn tỉnh theo quy định. Chỉ đạo các sở, ban, ngành liên quan tham mưu HĐND, UBND tỉnh ban hành các văn bản cụ thể hóa các quy định của trung ương về triển khai thực hiện Chương trình trên địa bàn tỉnh; ban hành các nghị quyết của HĐND, các quyết định của UBND tỉnh về cơ chế lồng ghép, huy động nguồn vốn thực hiện các Chương trình MTQG; quy định cơ chế thực hiện các hoạt động hỗ trợ phát triển sản xuất; cơ chế phân cấp quản lý, tổ chức thực hiện các Chương trình MTQG tại địa phương; danh mục loại dự án được áp dụng cơ chế đặc thù; quy định nội dung hỗ trợ, mẫu hồ sơ, trình tự, thủ tục lựa chọn dự án, kế hoạch, phương án sản xuất, lựa chọn đơn vị đặt hàng trong thực hiện các hoạt động hỗ trợ phát triển sản xuất; quy định việc quản lý, thanh toán, quyết toán vốn đầu tư nguồn ngân sách nhà nước giao cho cộng đồng tự thực hiện xây dựng công trình theo định mức hỗ trợ (bằng hiện vật hoặc bằng tiền); quy định về cơ chế quay vòng một phần vốn hỗ trợ bằng tiền hoặc hiện vật để luân chuyển trong cộng đồng; quy định về chi phí hỗ trợ chuẩn bị đầu tư, quản lý dự án và quản lý, vận hành công trình, quy trình bảo trì, mức chi phí bảo trì công trình.
Đồng thời chỉ đạo các sở, ban, ngành được giao chủ trì dự án, tiểu dự án ban hành các văn bản hướng dẫn các huyện về công tác rà soát nội dung đối tượng, công tác chuẩn bị đầu tư và tổ chức thực hiện; chỉ đạo các chủ đầu tư khẩn trương triển khai các thủ tục về đầu tư xây dựng, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt đầu tư dự án theo quy định để làm cơ sở bố trí vốn năm 2022, 2023.
Hoàn thiện bộ máy quản lý điều hành, tổ chức thực hiện Chương trình
Cũng theo UBND tỉnh Lạng Sơn, tỉnh đã hoàn thành việc thành lập bộ máy quản lý điều hành, tổ chức thực hiện Chương trình từ cấp tỉnh đến huyện, xã theo quy định: UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 499/QĐ-UBND ngày 23/3/2022 về việc thành lập Ban Chỉ đạo các Chương trình MTQG tỉnh Lạng Sơn giai đoạn 2021-2025; Quyết định số 1216/QĐ-UBND ngày 21/7/2022 của UBND tỉnh về việc phân công thành viên Ban Chỉ đạo các Chương trình MTQG tỉnh và lãnh đạo các sở, ngành thực hiện nhiệm vụ theo dõi, chỉ đạo thực hiện Chương trình; Ban Chỉ đạo các Chương trình MTQG tỉnh đã ban hành Quyết định số 95/QĐ-BCĐ ngày 13/6/2022 về quy chế hoạt động của Ban Chỉ đạo các Chương trình MTQG tỉnh Lạng Sơn giai đoạn 2021-2025; Quyết định số 38/QĐ-BCĐ ngày 21/6/2022 thành lập tổ công tác, Thông báo số 35/BCĐ-TCT ngày 27/10/2022 phân công nhiệm vụ các thành viên tổ công tác Chương trình tỉnh Lạng Sơn.
Căn cứ quyết định thành lập Ban Chỉ đạo các chương trình MTQG cấp tỉnh, 11/11 huyện, thành phố đã ban hành quyết định thành lập Ban Chỉ đạo cấp huyện; đồng thời hướng dẫn 181/181 xã thành lập, kiện toàn Ban Chỉ đạo cấp xã.
Công tác xây dựng kế hoạch hàng năm và trung hạn 5 năm
Thực hiện các quyết định giao chỉ tiêu, nhiệm vụ, văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của trung ương, tỉnh đã ban hành Quyết định số 1180/QĐ-UBND ngày 15/7/2022 giao mục tiêu, nhiệm vụ, kế hoạch vốn đầu tư phát triển nguồn ngân sách nhà nước thực hiện các chương trình MTQG trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn giai đoạn 2021-2025; Quyết định số 1181/QĐ-UBND ngày 15/7/2022 giao mục tiêu, nhiệm vụ, kế hoạch vốn đầu tư phát triển nguồn ngân sách nhà nước thực hiện các chương trình MTQG trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn năm 2022; Quyết định số 1966/QĐ-UBND ngày 19/12/2022 giao chỉ tiêu kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2023; Kế hoạch số 176/KH-UBND ngày 08/8/2022 của UBND tỉnh về thực hiện Chương trình MTQG trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn giai đoạn 2021-2025; Kế hoạch số 188/KH-UBND ngày 02/9/2022 của UBND tỉnh thực hiện Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn năm 2022; Kế hoạch số 59/KHUBND ngày 08/3/2023 của UBND tỉnh thực hiện Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn năm 2023.
Công tác lập kế hoạch 5 năm và hàng năm của tỉnh đảm bảo tuân thủ theo quy định tại điều 6, Điều 7 Nghị định số 27/2022/NĐ-CP của Chính phủ.
Công tác kiểm tra, thanh tra, giám sát thực hiện Chương trình
Hoạt động kiểm tra, giám sát việc tổ chức thực hiện Chương trình được thực hiện thường xuyên, đúng quy định. Năm 2022, lãnh đạo UBND tỉnh, Ban Chỉ đạo các Chương trình MTQG tỉnh thực hiện nhiều cuộc kiểm tra, giám sát cụ thể tại cơ sở để kịp thời giải quyết những khó khăn, vướng mắc giúp đẩy nhanh tiến độ thực hiện Chương trình trên địa bàn. UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 211/KH-UBND ngày 14/10/2022 về việc kiểm tra, giám sát, đánh giá, tổ chức thực hiện Chương trình trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn; Kế hoạch số 224/KH-UBND ngày 24/10/2022 của UBND tỉnh về kiểm tra tình hình thực hiện các Chương trình MTQG giai đoạn 2021-2025 và năm 2022 trên địa bàn tỉnh; theo đó UBND tỉnh thành lập 03 Đoàn kiểm tra do lãnh đạo UBND tỉnh làm trưởng đoàn làm việc trực tiếp với UBND các huyện, thành phố kiểm tra về tình hình, tiến độ, kết quả thực hiện các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội, các chương trình MTQG, tiến độ giải ngân các nguồn vốn năm 2022 tại các địa phương; qua kiểm tra đã xem xét, chỉ đạo xử lý những khó khăn, vướng mắc với các giải pháp phù hợp, hiệu quả. Năm 2023, tỉnh đã ban hành Chương trình số 12/CTr-UBND ngày 13/3/2023 về kiểm tra tình hình triển khai kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, dự toán ngân sách nhà nước năm 2023, các Chương trình MTQG, Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội năm 2023 trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn; ban hành Chương trình công tác năm 2023 của Ban Chỉ đạo các Chương trình MTQG tỉnh Lạng Sơn giai đoạn 2021 – 2025 tại Chương trình số 51/CTr-BCĐ ngày 23/3/2023.
Ủy ban MTTQ tỉnh ban hành và triển khai thực hiện Kế hoạch số 203/KH-MTTQ-BTT ngày 18/10/2022 giám sát việc thực hiện Chương trình giai đoạn 2021 - 2025, sau giám sát đã có Báo cáo số 699/BC-MTTQ-ĐGS ngày 20/11/2022 về kết quả giám sát việc thực hiện Chương trình trên địa bàn huyện Tràng Định và Báo cáo số 700/BC-MTTQ-ĐGS ngày 20/11/2022 về kết quả giám sát việc thực hiện Chương trình trên địa bàn huyện Đình Lập; qua giám sát đã chỉ ra những hạn chế trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện, các cấp, ngành đã chỉ đạo, khắc phục.
Các sở, ban, ngành có liên quan và UBND các huyện, thành phố đã xây dựng kế hoạch và thực hiện kiểm tra, giám sát, đánh giá thực hiện Chương trình năm 2022, năm 2023 theo chức năng nhiệm vụ được giao.
Ban Giám sát cộng đồng các xã đã thực hiện theo dõi, đánh giá việc thực hiện các dự án, chính sách, chấp hành các quy định về quản lý đầu tư của cơ quan có thẩm quyền, chủ đầu tư, ban quản lý dự án, các nhà thầu; kịp thời kiến nghị với chủ đầu tư, cấp có thẩm quyền ngăn chặn những việc làm sai quy định, gây lãng phí, thất thoát.
Công tác thông tin, tuyên truyền vận động
Tỉnh đã tổ chức lồng ghép việc tuyên truyền các chính sách dân tộc nói chung và Chương trình nói riêng trong các hội nghị tuyên truyền phổ biến các chính sách pháp luật, qua các lớp tập huấn cộng đồng các kiến thức về ứng dụng khoa học kỹ thuật, quy chế dân chủ ở cơ sở và công tác dân tộc và tôn giáo, các quy định pháp luật liên quan trực tiếp với cuộc sống của đồng bào dân tộc thiểu số ở các xã, thôn ĐBKK, việc tổ chức hội nghị các cơ quan đoàn thể, họp dân, sinh hoạt của các tổ chức chính trị- xã hội, đội ngũ người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số. Thông qua đó đã cổ vũ, thúc đẩy các phong trào thi đua yêu nước, hướng dẫn đồng bào các dân tộc sống và làm việc theo hiến pháp và pháp luật.
Đồng thời tuyên truyền, vận động đồng bào loại bỏ dần các hủ tục lạc hậu, tránh các loại tà đạo, nêu cao tinh thần cảnh giác trước những âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch. Biểu dương và nhân rộng các tấm gương tiêu biểu, nhân tố mới, những gương điển hình tiên tiến là người DTTS trên các lĩnh vực, đã tích cực đưa các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước vào cuộc sống, tạo được sự đồng thuận cao trong việc triển khai thực hiện nhiệm vụ giảm nghèo ở các cấp, từng bước giáo dục ý thức tự lực, tự cường, động viên các hộ nghèo vươn lên thoát nghèo, một số trở thành hộ khá giả; việc làm này đã đóng góp không nhỏ vào kết quả phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, xây dựng nông thôn mới, các phong trào thi đua, các cuộc vận động tại địa phương./.