ảnh minh họa
Mối nguy lớn
Ngày 7/4, Công an quận Hà Đông, Hà Nội thông tin, liên tiếp xảy ra việc các cháu học sinh của trường THPT Hà Đông phải nhập viện cấp cứu vì liên quan đến thuốc lá điện tử khiến dư luận phụ huynh và học sinh hoang mang, lo lắng.
Theo đó, ngày 4/4, 3 em học sinh lớp 10 của Trường THPT Hà Đông là N.C.Đ, N.T.H, N.H.T sau khi uống chai nước Fuze tea trà chanh sả của học sinh V.N.A thì có biểu hiện mệt, buồn nôn, khó chịu, nóng trong người.
Ngay lập tức, các em được nhà trường đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện 103. Đồng thời, qua xác minh, học sinh N.C.Đ thừa nhận, đã nhỏ 2 giọt tinh dầu thuốc lá điện tử vào chai nước để trêu đùa bạn bè.
Cũng trong ngày (4/4) tại Trường THPT Hà Đông, sau khi sử dụng pod hút thuốc lá điện tử của học sinh N.T.H lớp 11, học sinh N.T.D, lớp 11 bên cạnh đã có biểu hiện choáng, mệt và ngã ra sàn lớp học.
Sau khi được điều trị, hiện sức khỏe của các học sinh trên đều đã ổn định. Đồng thời, Công an quận Hà Đông đã vào cuộc xác minh, làm rõ vụ việc.
Tuy nhiên, qua 2 vụ việc trên đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về tình trạng thuốc lá điện tử xâm nhập học đường.
Trước đó, thông tin từ Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, thời gian gần đây, Trung tâm đã tiếp nhận nhiều bệnh nhân bị ngộ độc sau khi sử dụng các sản phẩm thuốc lá điện tử.
Một trường hợp điển hình, nam bệnh nhân N.Đ.N. (22 tuổi, ở Sơn La) có tiền sử hút thuốc lá, thuốc lào 3 năm và hút thuốc lá điện tử từ tháng 1/2023.
Người nhà cho biết, sau 1 đêm thức khuya và hút nhiều thuốc lá điện tử, bệnh nhân xuất hiện các triệu chứng như chóng mặt, bủn rủn chân tay, nôn, đau thắt ngực trái từng cơn và phải nhập viện cấp cứu.
Tại Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, các bác sĩ kết luận bệnh nhân bị ngộ độc chất kích thích có trong thuốc lá điện tử.
Bệnh viện Nhi trung ương cũng thông báo về trường hợp bệnh nhân N.A. (nam, 12 tuổi, ở Hà Nội) đến Khoa Sức khỏe vị thành niên của Bệnh viện với tình trạng chóng mặt, hoảng sợ, khó thở và xuất hiện cơn co giật sau khi hút thuốc lá điện tử.
Sau đó trẻ được theo dõi, điều trị tại Khoa Sức khỏe vị thành niên của Bệnh viện. Tại đây, các bác sĩ kết luận trẻ bị ngộ độc chất gây nghiện do sử dụng thuốc lá điện tử.
Theo các bác sĩ, không chỉ nguy cơ ngộ độc, đối với lứa tuổi vị thành niên, việc sử dụng thuốc lá điện tử có những nguy cơ tiềm ẩn vô cùng to lớn, ảnh hưởng tới sức khỏe của trẻ một cách lâu dài.
TS. Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) phân tích, các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới đang mở màn cho trào lưu gây ra những bệnh ngộ độc mới, đó là ngộ độc hỗn hợp hóa chất nhân tạo tổng hợp.
Thuốc lá điện tử có hàm lượng nicotin rất cao so với thuốc lá truyền thống nên nguy cơ ngộ độc cũng cao hơn.
Bên cạnh đó, trong thuốc lá điện tử có nhiều thành phần khác là hóa chất, khi đốt cháy, nung nóng có thể tạo ra hàng chục chất, có thể gây ra những căn bệnh mới nổi liên quan đến tổn thương phổi đường hô hấp, tim mạch, tâm thần.
Đáng nói, trái ngược với thuốc lá truyền thống, thường được sử dụng bởi người trưởng thành thì với mẫu mã đẹp, mùi vị dễ ngửi, sành điệu, thuốc lá điện tử đang len lỏi vào học đường.
Trên phạm vi rộng hơn, kết quả nghiên cứu năm 2022 từ Viện Đào tạo Y học Dự phòng và Y tế công cộng cho biết, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử ở nhóm học sinh từ 13-15 tuổi là 3,5%. Trong đó, học sinh nam là 4,3% và học sinh nữ là 2,8%.
Đặc biệt, tỷ lệ học sinh từng thử thuốc lá điện tử là 7,8%. Nếu so sánh với số liệu từ năm 2019 - 2,6% học sinh từ 13-17 tuổi sử dụng thuốc lá điện tử, dễ nhận thấy, chỉ sau 3 năm, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh đã gia tăng ở mức đáng báo động.
Nhiều tác hại kinh hoàng
Đại diện Bệnh viện Bạch Mai cho hay, tình trạng trẻ vị thành niên, thiếu niên nhập viện vì sử dụng thuốc lá điện tử nhập viện có sự gia tăng đáng kể trong thời gian gần đây.
Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên nhận định, trong thuốc lá điện tử, kẻ xấu có thể cho nhiều loại ma túy thế hệ mới, dễ qua mặt cơ quan chức năng và tiếp cận tới giới trẻ.
Đáng nói, ngoài nguy cơ tổn thương nặng tới sức khỏe như tổn thương tim mạch, tổn thương não khó phục hồi, các loại ma túy này có thể gây ra trầm cảm, rối loạn tâm thần dẫn tới tự sát ở người sử dụng.
Gần đây, Bệnh viện cũng tiếp nhận một thanh niên 23 tuổi có biểu hiện hoang tưởng, kích động dữ dội sau khi dùng thuốc lá điện tử. Sau khi xét nghiệm tinh chất có trong loại thuốc lá điện tử mà thanh niên này sử dụng cho thấy có chứa cần sa.
Bất chấp những nguy hại mà thuốc lá điện tử mạng lại, những sản phẩm này vẫn đang được quảng cáo, bày bán khá phổ biến trên mạng xã hội.
Người tiêu dùng có thể dễ dàng mua bất hợp pháp các sản phẩm thuốc lá mới trên internet, các trang mạng xã hội. Trong khi đó, hiện Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá chưa có quy định điều chỉnh đối với thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng.
Các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới như thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đã và đang tràn lan trên thị trường, cùng với đó, tỷ lệ sử dụng những sản phẩm này, đặc biệt trong giới trẻ đang gia tăng rất nhanh.
Thời gian qua, ghi nhận tại các bệnh viện cho thấy có nhiều bệnh nhân là trẻ vị thành niên, thiếu niên bị ngộ độc sau khi sử dụng các sản phẩm thuốc lá điện tử, ma túy tổng hợp.
Để phòng chống tác hại của thuốc lá điện tử với giới trẻ, nhiều chuyên gia cho rằng vấn đề then chốt là phát huy vai trò trách nhiệm của gia đình và nhà trường trong việc phát hiện ngăn chặn kịp thời hành vi hút thuốc lá điện tử của học sinh.
Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Thể chất (Bộ Giáo dục và Đào tạo) Nguyễn Nho Huy đề xuất, để ngăn chặn thuốc lá điện tử, cần phải kiểm soát chặt chẽ được nguồn cung.
Theo quy định của pháp luật thì sản phẩm thuốc lá mới, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng vẫn chưa được phép tại Việt Nam. Do vậy, phải kiểm soát chặt chẽ nguồn nhập lậu từ nước ngoài, để học sinh, sinh viên cũng như giới trẻ không thể dễ dàng mua thuốc lá điện tử như là thuốc lá truyền thống.
Sẽ rất khó khăn nếu nhà trường gắng sức tuyên truyền về tác hại của thuốc lá nhưng các em lại có thểmua và sử dụng sản phẩm rất dễ dàng ở ngoài cổng trường.
Về lâu dài, Bộ Giáo dục và Đào tạo thống nhất với quan điểm của Bộ Y tế, đó là ủng hộ việc không vì mục đích kinh tế hay những mục đích khác mà cho phép sử dụng sản phẩm thuốc lá thế hệ mới ở tại Việt Nam.
Bởi loại thuốc này rất có nguy hại đến sức khỏe thể chất, tinh thần và các mặt khác của đời sống xã hội, đặc biệt là đối với giới trẻ, đề nghị các cơ quan chức năng cần kiên quyết không cho thí điểm sử dụng thuốc lá điện tử trên thị trường.
Bên cạnh đó, gia đình, nhà trường cũng cần tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền về tác hại của thuốc lá điện tử để giới trẻ nâng cao nhận thức, chủ động bảo vệ sức khỏe của bản thân và cộng đồng.
Theo CDC Hoa Kỳ, từ tháng 12/2019 đến 12/2020 họ đã tiếp nhận 2800 ca nhập viện vì viêm phổi cấp do sử dụng thuốc lá điện tử, trong đó có 68 ca tử vong.
Thuốc lá điện tử thậm chí còn gây suy tim. Các nhà nghiên cứu đánh giá là phản ứng tự miễn của cơ thể, khi tiếp cận với các hoá chất độc hại từ thuốc lá mới tạo ra phản ứng chống lại và nó làm tổn thương các tế bào của tim, phổi, não và đại tràng...
Tác hại ngắn hạn khác là nguy cơ cháy nổ. Một tác hại nguy hiểm nữa tới giới trẻ đó là tác hại của nicotine tới việc hình thành tổn thương thần kinh trong não.
Với những em bé ở trong bụng mẹ khi tiếp xúc với nicotine trong khói thuốc sẽ tăng 3 nguy cơ tai điếc giảm thính lực sau khi sinh; tai biến đột tử; nguy cơ béo phì.
Với trẻ vị thành niên khi tiếp xúc sớm với nicotine sẽ ảnh hưởng tới phát triển trí não, giảm tập trung, suy giảm khả năng nhận thức, suy giảm trí nhớ, kiểm soát cảm xúc kém hơn...
Ngoài ra, khi đã nghiện nicotine còn tăng nguy cơ nghiện những thứ khác như rượu, thuốc lá... Thuốc lá điện tử có hệ thống đóng và hệ thống mở. Với hệ thống đóng, giới trẻ có thể pha trộn nicotine để tăng liều lượng, thậm chí pha trộn cả ma tuý, điều này rất khó kiểm soát.
Thuốc lá điện tử thậm chí còn gây suy tim. Các nhà nghiên cứu đánh giá là phản ứng tự miễn của cơ thể, khi tiếp cận với các hoá chất độc hại từ thuốc lá mới tạo ra phản ứng chống lại và nó làm tổn thương các tế bào của tim, phổi, não và đại tràng...
Tác hại ngắn hạn khác là nguy cơ cháy nổ. Một tác hại nguy hiểm nữa tới giới trẻ đó là tác hại của nicotine tới việc hình thành tổn thương thần kinh trong não.
Với những em bé ở trong bụng mẹ khi tiếp xúc với nicotine trong khói thuốc sẽ tăng 3 nguy cơ tai điếc giảm thính lực sau khi sinh; tai biến đột tử; nguy cơ béo phì.
Với trẻ vị thành niên khi tiếp xúc sớm với nicotine sẽ ảnh hưởng tới phát triển trí não, giảm tập trung, suy giảm khả năng nhận thức, suy giảm trí nhớ, kiểm soát cảm xúc kém hơn...
Ngoài ra, khi đã nghiện nicotine còn tăng nguy cơ nghiện những thứ khác như rượu, thuốc lá... Thuốc lá điện tử có hệ thống đóng và hệ thống mở. Với hệ thống đóng, giới trẻ có thể pha trộn nicotine để tăng liều lượng, thậm chí pha trộn cả ma tuý, điều này rất khó kiểm soát.
