Cục Viễn thông cho biết, trong năm 2019, Bộ TT&TT đã chỉ đạo Thanh tra Bộ TT&TT và Sở TT&TT các tỉnh, thành phố phối hợp với lực lượng công an, quản lý thị trường triển khai thanh tra diện rộng quản lý thông tin thuê bao di động trên toàn quốc. Các Sở TT&TT đã tiến hành thanh tra tại 140 chi nhánh trực thuộc của 5 doanh nghiệp viễn thông và các điểm cung cấp dịch vụ viễn thông. Theo đó, xử phạt 12 chi nhánh với số tiền 190,3 triệu đồng và xử phạt 21 điểm cung cấp dịch vụ viễn thông 226,9 triệu đồng.
Kết quả thanh tra cho thấy, hiện vẫn diễn ra tình trạng bán SIM rác được nhập sẵn thông tin thuê bao, kích hoạt dịch vụ di động trả trước của các nhà mạng, người dùng mua được SIM kích hoạt sẵn mà không cần đăng ký, khai báo thông tin thuê bao. Những vi phạm này chủ yếu tại đại lý ủy quyền của doanh nghiệp viễn thông.
Bên cạnh đó, nhà mạng tiếp tục cho một số cá nhân bên ngoài không phải là người lao động của doanh nghiệp theo Bộ luật Lao động thực hiện giao kết hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung tại các điểm cung cấp dịch vụ viễn thông có địa chỉ xác định và lưu động. Ngoài ra, nhà mạng vẫn để xảy ra tình trạng đưa các cá nhân, cửa hàng SIM thẻ vào Giấy chứng nhận đăng ký địa điểm kinh doanh của doanh nghiệp được ủy quyền sau đó thực hiện đăng ký thông tin thuê bao.
Qua kiểm tra cũng phát hiện trường hợp cung cấp dịch vụ cho nhiều tổ chức, cá nhân sở hữu số lượng SIM điện thoại lớn, bất thường hoặc đăng ký nhiều lần. Trong đó, có trường hợp được cung cấp tới 88.637 SIM, nhưng doanh nghiệp viễn thông không rà soát, kiểm tra các SIM này được sử dụng đúng mục đích, đúng quy định hay không?
Theo đánh giá của Cục Viễn thông, nguyên nhân cơ bản do ý thức của doanh nghiệp viễn thông và người sử dụng. Vì mục tiêu lợi nhuận, cạnh tranh trong phát triển thuê bao, các đại lý và những cá nhân tham gia kinh doanh dịch vụ viễn thông đã tự đăng ký thuê bao hoặc sử dụng thông tin của người khác để đăng ký, sau đó bán lại kiếm lời, gây ra tình trạng SIM rác. Thêm vào đó, doanh nghiệp viễn thông không kiểm tra, giám sát theo quy định và đưa ra mức chiết khấu cao cho các đại lý khi phát triển thuê bao mới, dẫn đến vấn nạn các đại lý đăng ký và kích hoạt bán SIM rác. Đối với người sử dụng dịch vụ viễn thông có thể vì sự thuận tiện, vì kinh tế hay lý do “tế nhị khác” nên vẫn mua và sử dụng SIM rác, tạo ra nhu cầu sử dụng SIM rác.
Bộ TT&TT đã có văn bản nhắc nhở lần 1 với người đứng đầu là Chủ tịch, Tổng giám đốc 5 doanh nghiệp viễn thông di động, trong đó yêu cầu các doanh nghiệp này rà soát, xử lý nghiêm vi phạm của các đại lý, đặc biệt là những đại lý được ủy quyền để bảo đảm việc cung cấp SIM di động được thực hiện đúng quy định.
Cục Viễn thông cho hay, không để tái diễn tình trạng bán SIM rác trên thị trường, các doanh nghiệp Viettel, VNPT, MobiFone đã chủ động thực hiện nhiều biện pháp quyết liệt là dừng bán bộ hòa mạng tại các đại lý ủy quyền, dừng quyền đấu nối số thuê bao của các đại lý ủy quyền kể từ 1/6/2020. Thay vào đó các doanh nghiệp sẽ tập trung việc bán SIM, đăng ký thông tin thuê bao tại những điểm cung cấp dịch vụ viễn thông của mình.
Trong thời gian tới, Cục Viễn thông sẽ hoàn thiện hành lang pháp lý cho công tác phòng chống SIM rác và đẩy mạnh biện pháp kỹ thuật trong quản lý thông tin thuê bao, ngăn chặn SIM kích hoạt sẵn. Đặc biệt, phải yêu cầu lãnh đạo các doanh nghiệp viễn thông di động chịu trách nhiệm nếu để SIM rác tồn tại. Bộ TT&TT sẽ báo cáo Thủ tướng Chính phủ để xử lý, xem xét và không cấp phép triển khai các dịch vụ mới cho nhà mạng vi phạm.
Bộ TT&TT tiếp tục giám sát, kiểm tra việc phát triển thuê bao từ các kênh chuỗi, đại lý lớn của doanh nghiệp viễn thông di động. Đồng thời, thúc đẩy việc chuẩn hoá thông tin thuê bao từ các nguồn dữ liệu có độ chính xác cao như bảo hiểm, y tế, ngân hàng.
Cục Viễn thông cũng yêu cầu các doanh nghiệp viễn thông kiểm tra, giám sát việc áp dụng phần mềm AI, thúc đẩy nâng cao độ chính xác của AI trong nhận dạng, đăng ký thông tin thuê bao.
