Phần mềm "Lắng nghe mạng xã hội" có khả năng nhận diện thông tin tích cực, tiêu cực
Theo báo cáo của Thanh tra Sở TT&TT TP. Hồ Chí Minh, từ đầu năm 2024, đơn vị này đã tiếp nhận tổng cộng 251 đơn khiếu nại, tố cáo, trong đó có 186 đơn liên quan trực tiếp đến thông tin trên mạng Internet. Điều này phản ánh mức độ gia tăng các vi phạm và mối quan tâm ngày càng lớn của người dân đối với các vấn đề thông tin trên môi trường mạng. Việc xử lý vi phạm thông tin điện tử trong năm nay chủ yếu tập trung vào các hành vi vi phạm liên quan đến trang thông tin điện tử tổng hợp và các tài khoản mạng xã hội.
Trong số 43 Quyết định xử phạt vi phạm hành chính được Thanh tra Sở ban hành trong năm 2024, tổng số tiền phạt lên đến 785,5 triệu đồng. Đặc biệt, 26 Quyết định xử phạt có liên quan đến các hành vi vi phạm thông tin điện tử trên mạng, với tổng số tiền phạt là 467,5 triệu đồng.
Các hành vi vi phạm phổ biến là không tuân thủ các quy định trong Giấy phép thiết lập trang thông tin điện tử, trích dẫn không chính xác nguồn tin, thiết lập trang tổng hợp mà chưa có giấy phép, và vi phạm về quảng cáo. Một ví dụ điển hình là việc xử phạt Công ty Cổ phần Tiếp thị Thịnh Phát vì hành vi trích dẫn không chính xác thông tin trên trang thông tin điện tử tổng hợp cafeland.vn. Công ty này còn bị tước quyền sử dụng Giấy phép thiết lập trang thông tin điện tử tổng hợp trong ba tháng.
Các vi phạm trên mạng xã hội chủ yếu là cung cấp thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của tổ chức, danh dự và nhân phẩm của cá nhân. Những hành vi này không chỉ gây hoang mang trong dư luận mà còn có thể dẫn đến những hậu quả pháp lý nghiêm trọng đối với các cá nhân và tổ chức bị xúc phạm.
Một trong những vụ việc nổi bật trong năm 2024 là việc xử lý vi phạm của các nhân vật có sức ảnh hưởng trên mạng xã hội như bà Nguyễn Thị Lệ Nam Em, hoa hậu Phương Lê và tiktoker Hứa Quốc Anh. Những vụ việc này không chỉ gây xôn xao trên mạng xã hội mà còn thu hút sự chú ý của giới truyền thông, dẫn đến việc gia tăng các đơn khiếu nại và tố cáo liên quan đến các hành vi vi phạm trên mạng xã hội.
Theo Thanh tra Sở TT&TT TP. Hồ Chí Minh, sau những vụ việc xử lý nổi bật này, số lượng đơn khiếu nại và tố cáo về các hành vi liên quan đến mạng xã hội đã gia tăng đáng kể. Tuy nhiên, nhiều đơn thư chỉ có tính chất thông báo hoặc không có căn cứ xử lý rõ ràng, gây khó khăn cho công tác xử lý và làm tăng áp lực lên các cán bộ chức năng.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng trong việc xử lý các vi phạm thông tin trên mạng, Thanh tra Sở TT&TT TP. Hồ Chí Minh vẫn gặp phải một số khó khăn trong quá trình xử lý. Một trong những vấn đề lớn là việc xác minh thông tin của chủ thể vi phạm, đặc biệt là khi các tài khoản mạng xã hội hoạt động xuyên biên giới. Việc thiếu thông tin về chủ thể vi phạm khiến cho nhiều vụ việc không thể xử lý triệt để, dù hành vi vi phạm đã rõ ràng.
Ngoài ra, công tác tiếp nhận thông tin cũng chủ yếu là thụ động, xử lý các vụ việc sau khi đã xảy ra. Việc chủ động cung cấp thông tin chính thống và kịp thời, nhằm ngăn chặn thông tin sai sự thật và định hướng dư luận, vẫn còn hạn chế. Việc áp dụng các biện pháp ngăn chặn thông tin sai sự thật trên nền tảng xuyên biên giới cũng gặp khó khăn do phụ thuộc vào sự hợp tác của các doanh nghiệp nước ngoài.
Để cải thiện hiệu quả xử lý vi phạm thông tin điện tử trên mạng, Sở TT&TT TP. Hồ Chí Minh đã đưa ra một số giải pháp. Trong đó, việc phát huy hiệu quả của phần mềm "Lắng nghe mạng xã hội - Social Beat" được coi là một công cụ quan trọng để theo dõi, phát hiện và xử lý thông tin xấu, độc kịp thời. Các phương thức tuyên truyền, định hướng dư luận, và xây dựng chính sách truyền thông chủ động cũng sẽ được đẩy mạnh, nhằm cung cấp thông tin chính xác và kịp thời cho cơ quan báo chí và công chúng.
Bên cạnh đó, Thanh tra Sở TT&TT cũng đề xuất một số biện pháp tăng cường hợp tác với Bộ Thông tin và Truyền thông trong việc đề xuất các chính sách phân cấp và ủy quyền cho thành phố trong công tác quản lý thông tin trên các nền tảng xuyên biên giới. Việc này giúp nâng cao hiệu quả xử lý các hành vi vi phạm và giảm bớt sự phụ thuộc vào các doanh nghiệp nước ngoài.
Công tác xử lý vi phạm thông tin điện tử trên mạng tại TP. Hồ Chí Minh trong năm 2024 đã có những bước tiến đáng kể, đặc biệt trong việc xử lý các vi phạm trên trang thông tin điện tử tổng hợp và mạng xã hội. Tuy nhiên, những khó khăn còn tồn tại như xác minh thông tin chủ thể, công tác tuyên truyền và ngăn chặn thông tin sai sự thật vẫn cần được cải thiện. Với các giải pháp và định hướng đúng đắn, TP. Hồ Chí Minh có thể xây dựng một môi trường mạng an toàn, lành mạnh hơn trong thời gian tới./.
