Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng trả lời chất vấn đại biểu Quốc hội

Trả lời chất vấn đại biểu Quốc hội về những vấn đề liên quan đến hoạt động của các cơ quan báo chí, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, trước đây, 100% nguồn thu của báo chí dựa trên quảng cáo nên chưa quan tâm nhiều đến vấn đề đặt hàng. Tuy nhiên, khi truyền thông xã hội tham gia đã lấy đi 70% nguồn thu ấy của các cơ quan báo chí. Khi ấy, các cơ quan báo chí mới bắt tay vào công tác đặt hàng nhưng lại gặp những vướng mắc, khó khăn liên quan đến 03 Thông tư mà Bộ TT&TT đã ban hành về định mức kinh tế kỹ thuật.

Bộ trưởng nêu rõ, Bộ TT&TT đã nhận ra vấn đề này, thời gian qua Bộ đã chủ động làm việc với các cơ quan báo chí, các cơ quan của Bộ để tìm ra hướng giải quyết.

Theo Bộ trưởng, về giải pháp trước mắt, Bộ sẽ sửa 03 Thông tư đã có theo hướng ban hành hướng dẫn các cơ quan báo chí chủ động xây dựng định mức kinh tế kỹ thuật. Đồng thời, phối hợp với Bộ Tài chính sửa đổi các nội dung liên quan đến Nghị định 60/2021/NĐ-CP để đơn giản hóa thủ tục hành chính.

Về lâu dài, Bộ trưởng cho rằng, cần phải thay đổi cơ cấu nguồn thu của cơ quan báo chí. Trong đó, tăng cường đặt hàng, phát triển sản phẩm báo chí chất lượng cao, có thu phí.

Tại phiên chất vấn chiều ngày 07/11, trả lời câu hỏi của đại biểu Võ Thị Minh Sinh (Nghệ An) về sự chính danh của các tổ chức ở trên mạng xã hội, Bộ trưởng cho biết, hiện nay có rất nhiều tổ chức có một trang trên mạng xã hội và mong muốn trang đấy có tính chính thức để truyền tải đến đông đảo xã hội và thể hiện uy tín của trang. Một số nền tảng mạng xã hội đã có sẵn chức năng này, hỗ trợ chức năng này. Ví dụ như Facebook, gọi là "tích xanh", khi cung cấp đầy đủ thông tin, được xác thực của tổ chức đấy thì họ sẽ cấp cho tích xanh. Khi những người sử dụng nhìn thấy tích xanh sẽ thấy được uy tín của tổ chức đó. Nhưng chưa phải tất cả các mạng xã hội đều có chức năng này.

Thời gian gần đây, Bộ TT&TT đã làm việc với một số mạng xã hội chưa có chức năng này để phát triển chức năng này. Cơ bản, đến hết năm nay các nền tảng mạng xã hội lớn sẽ đều có chức năng này. Bộ TT&TT sẽ thể chế hóa việc này trong một nghị định dự kiến sẽ ký trong quý IV/2023 là Nghị định 72.

Phủ sóng di động 2.100 vùng lõm sóng

Trả lời câu hỏi của đại biểu Đoàn Thị Lê An (Cao Bằng) về vấn đề phủ sóng tại các vùng sâu, vùng xa, miền núi, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết: Từ năm 2021, khi xảy ra dịch COVID-19 phải học trực tuyến thì Thủ tướng Chính phủ đã có chương trình "Sóng và máy tính cho em". Bộ TT&TT đã chỉ đạo các nhà mạng, các Sở TT&TT rà soát từng vùng lõm sóng, thậm chí có những vùng miền núi chỉ vài chục nóc nhà để tiến hành phủ sóng từng vùng lõm sóng này. Đến nay, 2.100 vùng lõm sóng đã được phủ sóng và tỷ lệ phủ sóng điện thoại di động băng rộng 4G của Việt Nam hiện nay là 99,8% xếp trên dân số, những nước thu nhập cao trung bình chỉ đạt 99,4%.

Năm 2023, sau khi rà soát đã xác định còn khoảng 420 điểm lõm sóng nữa phải phủ tiếp. Bộ TT&TT đã đưa vào kế hoạch để sử dụng Quỹ viễn thông công ích và sẽ hoàn thành trước tháng 6/2024. Có nghĩa rằng, tiếp tục phát hiện và tiếp tục phủ sóng. Có một điểm khó là còn 150 điểm vùng lõm sóng chưa có điện, Bộ TT&TT đã làm việc trực tiếp với Tập đoàn Điện lực Việt Nam - EVN để bàn giải pháp đưa điện đến những vùng này. Trường hợp có khó khăn thì cũng đang có giải pháp là dùng điện mặt trời. Có lẽ về phủ sóng vùng sâu, vùng xa thì Việt Nam là một trong những nước làm rất tốt, vì chúng ta có Quỹ Dịch vụ viễn thông công ích do các nhà mạng đóng góp.

Bộ, ngành, địa phương nào quản lý cái gì trong thế giới thực thì phải quản lý trên không gian mạng

Trả lời câu hỏi của đại biểu Tao Văn Giót (Lai Châu) liên quan đến vấn đề quảng cáo thực phẩm chức năng và quảng cáo thuốc sai sự thật trên không gian mạng, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, cơ bản những quảng cáo này thực hiện trên các mạng xã hội và đặc biệt là các mạng xã hội xuyên biên giới. Chúng ta đã đạt được một cơ chế làm việc với các mạng xã hội này về chuyện tháo gỡ các thông tin sai sự thật, quảng cáo sai sự thật, thông tin xấu độc. Và chúng ta cũng đã thể chế hóa nó ở trong các văn bản pháp luật cả trách nhiệm của mạng xã hội, thời gian tháo gỡ, v.v...

Hiện nay, tỷ lệ thực thi các yêu cầu của quản lý nhà nước về tháo gỡ thông tin sai sự thật trên các mạng xã hội, trong đó có cả các mạng xã hội xuyên biên giới là rất nghiêm nhưng vấn đề là chúng ta phải phát hiện và phải báo cáo để tháo gỡ. Bộ, ngành, địa phương nào quản lý cái gì trong thế giới thực thì phải di chuyển lên không gian mạng và thực hiện việc quản lý đó trên không gian mạng. Khi thực thi gặp khó khăn thì có sự hỗ trợ của Bộ TT&TT, Bộ Công an là hai bộ nòng cốt nhưng việc chính vẫn phải là các Bộ chuyên ngành. Hiện nay các Bộ, ngành, địa phương lên không gian mạng chưa nhiều và nhiều lúc cứ nghĩ đây là trách nhiệm riêng của Bộ TT&TT hoặc là của Bộ Công an. Cần thay đổi nhận thức này. Thế giới thực và thế giới ảo là ánh xạ 1-1, ai làm gì ở trong đời thực thì làm điều đó ở trên không gian mạng.

Trả lời câu hỏi của đại biểu Tô Thị Bích Châu (Thành phố Hồ Chí Minh) về bảo vệ sự xâm hại nói chung trên không gian mạng, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng: Đầu tiên phải nói đến chuyện thể chế, các quy định của pháp luật. Hiện nay quản lý mạng xã hội sẽ được sửa đổi trong Nghị định 72 mà Chính phủ sẽ ký tới đây. Đây là một Nghị định căn bản để quản lý các mạng xã hội, trong đó có việc xâm hại đời tư thì xử lý như thế nào, sau khi có thể chế thì chúng tôi nghĩ rằng cũng phải có các thiết chế để hỗ trợ người dân.

Hiện nay Bộ TT&TT đã thành lập Trung tâm xử lý tin giả, xử lý các thông tin xâm hại người dân ở mức quốc gia, gọi là Trung tâm xử lý tin giả quốc gia. Khá nhiều quốc gia cũng đã làm cách này. Bộ trưởng cho biết, “chúng ta phải thành lập các trung tâm xử lý ở mức sâu hơn. Tức là ở mức các tỉnh, vì hiện nay chúng ta “di chuyển” lên không gian mạng hầu hết các hoạt động của cuộc sống.

Để thực thi pháp luật nghiêm minh, Bộ TT&TT cũng phối hợp với Bộ Công an để xử lý nghiêm, xử lý hình sự một số vụ việc mang tính xâm hại. Ví dụ, việc xử lý bà Nguyễn Thị Phương Hằng, những vụ việc xử lý một cách nghiêm minh bằng hình sự như thế này mang tính răn đe rất cao, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn của Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khoá XV, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cũng nêu ra biện pháp căn cơ hơn để giải quyết vấn đề này, đó là xây dựng văn hóa số. Không gian mạng là một môi trường hoàn toàn mới với chúng ta. Chúng ta sống trong thế giới thực nhiều chục nghìn năm rồi mà vẫn còn rất nhiều vấn đề, huống chi chúng ta mới di chuyển lên không gian mạng khoảng hơn 20 năm. Xây dựng văn hóa ứng xử, kể cả việc đưa vào trong các chương trình đào tạo phổ thông.

Bộ trưởng cho biết thêm, Bộ TT&TT có làm thêm một việc là hình thành một nền tảng đào tạo kỹ năng số cơ bản cho người dân để tự bảo vệ mình, để tăng sức đề kháng, cũng biết cách ứng xử. Nền tảng này là toàn dân, hiện nay mới ra mắt chưa được một năm nhưng số lượng người vào để học, vào để lấy kỹ năng được khoảng hơn 20 triệu. Truyền thông để nhận thức xã hội, để cho người dân biết được những hiện tượng xấu, những bạo hành hoặc những xâm hại trên đấy để chúng ta biết cách xử lý và tránh./.