Bộ Thông tin và Truyền thông nhận được kiến nghị của cử tri thành phố Cần Thơ do Ban Dân nguyện chuyển đến theo công văn số 655/BDN ngày 02/8/2024, nội dung kiến nghị như sau:
Câu 1: Cử tri tiếp tục phản ánh, hiện nay tình trạng lợi dụng mạng xã hội để đưa những thông tin xấu, độc, không chính xác … làm ảnh hưởng, tác động tiêu cực đến tư tưởng, nhận thức, lối sống, hành vi của một bộ phận người dân, nhất là đối tượng thanh thiếu niên. Cử tri kiến nghị Bộ Thông tin và Truyền thông phối hợp các Bộ, ngành liên quan có giải pháp quyết liệt, hiệu quả để xử lý tình trạng này.
Sau khi nghiên cứu, Bộ Thông tin và Truyền thông (TTTT) có ý kiến trả lời như sau:
Quản lý nội dung thông tin trên mạng, đặc biệt là trên các nền tảng số nước ngoài cung cấp dịch vụ xuyên biên giới vào Việt Nam, là một trong những nhiệm vụ trọng tâm được Bộ TTTT chú trọng thực hiện hàng năm.
Để kịp thời phát hiện những vụ việc đăng tải, phát tán thông tin xấu, độc, sai sự thật trên không gian mạng và xử lý các đối tượng có hành vi vi phạm pháp luật, Bộ TTTT đã triển khai các giải pháp sau:
- Triển khai hệ thống kỹ thuật, chủ động rà soát không gian mạng: Vận hành hiệu quả Trung tâm Giám sát không gian mạng; Trung tâm xử lý tin giả, thông tin xấu độc nhằm phát hiện kịp thời dấu hiệu lừa đảo, các thông tin, dịch vụ vi phạm pháp luật trên không gian mạng để chủ động thực hiện các biện pháp ngăn chặn phù hợp, kịp thời; Hướng dẫn thành lập Trung tâm xử lý tin giả tại các địa phương, hình thành mạng lưới xử lý tin giả, thông tin xấu độc quốc gia[1].
- Đấu tranh với các nền tảng xuyên biên giới, duy trì tổ chức các cuộc họp, đàm phán định kỳ, đột xuất với Giám đốc phụ trách thị trường Việt Nam hoặc cấp cao hơn của các nền tảng xuyên biên giới lớn để đôn đốc, yêu cầu các nền tảng này tuân thủ quy định của pháp luật Việt Nam.
- Yêu cầu các nền tảng xuyên biên giới phải ngăn chặn, gỡ bỏ nội dung vi phạm pháp luật Việt Nam (mục tiêu ở mức từ 92%), số lượng nội dung chặn gỡ đều tăng, thời gian xử lý trong 24 giờ và cả 03 nền tảng này đều phải chấp nhận gỡ bỏ các tài khoản, trang, kênh, hội nhóm vi phạm. Các nền tảng xuyên biên giới, đặc biệt là Google đã phải áp dụng rà quét, chặn lọc tự động quảng cáo trực tuyến vi phạm trên các nền tảng do họ cung cấp xuyên biên giới vào Việt Nam thay vì gỡ thụ động như trước đây: Từ năm 2023, Google đã chủ động rà quét, phát hiện và gỡ các tài khoản quảng cáo vi phạm trên YouTube gấp gần 03 lần số lượng chặn gỡ của năm trước đó[2]. Từ đầu năm 2023, bằng việc quyết liệt triển khai các giải pháp đấu tranh mới, Bộ đã thiết lập được quy trình xử lý đặc biệt khi có tình huống nghiêm trọng, ảnh hưởng đến an ninh quốc gia với cả 03 nền tảng[3].
- Lần đầu tiên Bộ thành lập Đoàn liên ngành, tổ chức kiểm tra toàn diện hoạt động của TikTok tại Việt Nam vào tháng 5/2023 nhằm chấn chỉnh hoạt động của TikTok tại Việt Nam, cũng như để cảnh báo, răn đe các nền tảng xuyên biên giới khác.
- Triển khai sáng kiến về "White List" nhằm điều chỉnh dòng tiền quảng cáo từ các nền tảng xuyên biên giới về các nền tảng nội dung số trong nước với thông điệp được chuyển tải đến các đại lý quảng cáo và người làm nội dung: Chỉ làm nội dung sạch, thông tin có ích cho cộng đồng mới được nhận quảng cáo.
Trong thời gian tới, để kịp thời phát hiện việc đăng tải, phát tán thông tin xấu, độc, sai sự thật trên mạng xã hội và xử lý các đối tượng có hành vi vi phạm pháp luật, Bộ TTTT sẽ triển khai các giải pháp sau:
- Tiếp tục duy trì các biện pháp đã và đang triển khai nêu trên, đồng thời có cải tiến để các biện pháp phát huy hiệu quả cao hơn, đạt mục tiêu đặt ra.
- Tăng cường phối hợp chặt chẽ hơn nữa với các Bộ, ngành, địa phương và cơ quan chức năng liên quan khác trong việc kiểm tra, xác minh, điều tra, truy vết và xác định các hành vi, đối tượng vi phạm các quy định về nội dung thông tin để xử lý theo quy định của pháp luật.
- Triển khai thực thi các quy định về định danh người dùng, xác thực số điện thoại đối với người dùng trong dự thảo Nghị định thay thế Nghị định số 72/2013/NĐ-CP ngày 15/7/2013 và Nghị định số 27/2018/NĐ-CP ngày 01/3/2018 về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ trên Internet và thông tin trên mạng sau khi được Chính phủ ban hành nhằm nâng cao ý thức, trách nhiệm của tổ chức, cá nhân khi cung cấp, sử dụng thông tin.
- Tăng cường tuyên truyền để từng người sử dụng hiểu được trách nhiệm, cũng như để tăng sức đề kháng của người sử dụng khi tham gia cung cấp, sử dụng thông tin trên mạng.
Câu 2: Sử dụng sim rác để giả danh công an, bưu điện, viễn thông và cán bộ, công chức cơ quan hành chính nhà nước,… để yêu cầu, hướng dẫn người dân làm thủ tục các loại giấy tờ, hoặc hăm dọa, tống tiền bằng nhiều hình thức, thủ đoạn tinh vi,… Cử tri kiến nghị Bộ Thông tin và Truyền thông phối hợp các Bộ, ngành liên quan có giải pháp quyết liệt, hiệu quả để xử lý tình trạng này.
Thời gian vừa qua, Bộ TTTT đã thực hiện 06 giải pháp trong việc xử lý những vấn đề liên quan đến cuộc gọi rác, cuộc gọi có dấu hiệu lừa đảo, mạo danh, bên cạnh giải pháp tuyên truyền, nâng cao cảnh giác của người dân, Bộ TTTT đã phối hợp với các cơ quan triển khai nhiều giải pháp nhằm xử lý tình trạng tin nhắn rác, cuộc gọi rác, cuộc gọi có dấu hiệu lừa đảo, giả danh như:
- Bộ TTTT đã chỉ đạo các doanh nghiệp triển khai kết nối, xác thực cơ sở dữ liệu thông tin thuê bao với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư nhằm chuẩn hóa thông tin thuê bao, xử lý các trường hợp vi phạm. Từ năm 2023 đến nay, các doanh nghiệp viễn thông di động đã hoàn thành xác thực hơn 125 triệu thuê bao từ đó xử lý 17 triệu thuê bao có thông tin thuê bao chưa trùng khớp với thông tin trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Bộ cũng đã nêu rõ quan điểm từ ngày 15/4/2024, các doanh nghiệp viễn thông di động chịu hoàn toàn trách nhiệm nếu trên thị trường còn xuất hiện SIM được phát triển mới không đúng quy định (được xem là một trong những nguyên nhân chủ yếu của cuộc gọi rác). Trường hợp phát hiện vi phạm, Bộ TTTT sẽ tổ chức thanh tra xử lý vi phạm (có thể xem xét ở mức cao nhất là dừng phát triển thuê bao), đồng thời Bộ TTTT sẽ xem xét có văn bản nhắc nhở Người đứng đầu các doanh nghiệp. Từ ngày 12/5/2024 đến nay, Bộ TTTT (Cục Viễn thông) đã triển khai các đoàn kiểm tra về quản lý thông tin thuê bao di động tại các doanh nghiệp viễn thông di động, tới thời điểm hiện tại, Bộ TTTT đã đình chỉ hoạt động phát triển thuê bao mới trong 2 tháng của 03 doanh nghiệp viễn thông di động: Vietnamobile, VNSKY đình chỉ từ ngày 1/7/2024 đến ngày 31/8/2024; Mobicast đình chỉ từ ngày 06/6/2024 đến ngày 05/8/2024. Đây là một hình thức xử lý rất nặng đối với các nhà mạng, thể hiện quyết tâm cao của Bộ TTTT trong vấn đề xử lý SIM rác, SIM không chính chủ. Bộ TTTT rất mong tiếp tục nhận được sự ủng hộ, đồng thuận của cử tri, người dân và xã hội.
Triển khai định danh cuộc gọi (voice brandname) cho các cơ quan nhà nước. Bộ TTTT đã tiên phong triển khai từ tháng 10/2023. Bộ TTTT đã có văn bản số 2970/BTTTT-CVT ngày 23/7/2024 gửi 30 đơn vị là các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ đề nghị cung cấp thông tin số điện thoại . Trên cơ sở đó hiện nay, Bộ đã có văn bản gửi các doanh nghiệp viễn thông triển khai định danh cuộc gọi (voice brandname) cho các cơ quan nhà nước.
Trong thời gian tới, Bộ sẽ tiếp tục triển khai các giải pháp:
- Tiếp tục tuyên truyền nâng cao nhận thức cho người dân về các biện pháp bảo vệ dữ liệu cá nhân: không cung cấp thông tin cá nhân cho người lạ qua điện thoại, qua đường link trên email/SMS; không download, sử dụng các phần mềm không rõ nguồn gốc có khả năng lấy cắp thông tin cá nhân…
- Phối hợp với các bộ, ngành hoàn thiện danh sách số điện thoại định danh của cơ quan nhà nước, cung cấp danh sách cho các doanh nghiệp viễn thông di động để hoàn thiện và chính thức triển khai tính năng định danh cuộc gọi.
- Xử lý triệt để tình trạng một thuê bao sở hữu nhiều SIM.
- Phối hợp với Bộ Công an đề nghị người dân cung cấp số thuê bao di động của bản thân vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư theo quy định của Luật Căn cước góp phần xác định thông tin chính chủ.
Trên đây là nội dung trả lời của Bộ Thông tin và Truyền thông đối với kiến nghị của cử tri thành phố Cần Thơ, trân trọng gửi tới Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Cần Thơ để trả lời cử tri./.
[1] Đến nay đã có 16 tỉnh, thành phố có Trung tâm xử lý tin giả/sai sự thật hoặc Bộ phận xử lý tin giả theo hướng dẫn của Bộ TTTT.
[2] Năm 2023, Facebook đã gỡ 117 trang (page) quảng cáo, kinh doanh, mua bán hóa đơn trái phép; 43 hội nhóm kêu gọi, hướng dẫn cách bùng, trốn nợ, lừa đảo và rủ nhau đi cướp ngân hàng, gỡ 43 tài khoản và 02 group giả mạo; Google tiếp tục gỡ hàng ngàn hàng ngàn quảng cáo thuốc, thực phẩm bảo vệ sức khỏe và tài khoản quảng cáo vi phạm quy định pháp luật.
[3] Kết quả 8 tháng đầu năm 2024:
(1) Facebook đã chặn và gỡ bỏ hơn 6.725 bài viết vi phạm, tăng 35% so với năm 2023.
(2) Google đẩy mạnh xử lý, gỡ, chặn 23 kênh vi phạm với số lượng kênh có nội dung chống phá Đảng, Nhà nước vào năm 2024.
(3) TikTok đã chặn và gỡ bỏ 613 nội dung vi phạm, so với 587 video vi phạm trong năm 2023, tương đương với mức tăng khoảng 4,4%.
