Bộ Thông tin và Truyền thông nhận được kiến nghị của cử tri tỉnh tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu do Ban Dân nguyện chuyển đến theo công văn số 942/BDN ngày 06/11/2024, nội dung kiến nghị như sau:
Sau khi nghiên cứu, Bộ Thông tin và Truyền thông (TTTT) có ý kiến trả lời như sau:
Hiện nay, trên mạng xã hội có không ít nghệ sĩ quảng cáo sai sự thật về chất lượng và công dụng của sản phẩm, nhiều trường hợp người dân đã bỏ tiền ra mua sản phẩm do nghệ sĩ mình yêu thích giới thiệu nhưng sau đó sử dụng không hiệu quả như đã quảng cáo. Cử tri đề nghị cơ quan chức năng cần có sự quản lý chặt chẽ hơn đối với hoạt động quảng cáo trên nền tảng số và các phương tiện truyền thông; kiểm tra, xử phạt các trường hợp nghệ sĩ, người có ảnh hưởng với công chúng quảng cáo sai sự thật để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Tình trạng nghệ sĩ, người nổi tiếng và KOLs (người có tầm ảnh hưởng) tham gia quảng cáo sai sự thật trên không gian mạng đang diễn biến phức tạp và gây nhiều hệ lụy tiêu cực. Các cá nhân này thường lợi dụng sự nổi tiếng, được nhiều người quan tâm để quảng cáo phóng đại công dụng của thực phẩm chức năng, thuốc chữa bệnh và mỹ phẩm, lừa dối người tiêu dùng về việc đã sử dụng sản phẩm; dùng uy tín cá nhân quảng cáo cho hàng cấm, hàng giả, hàng nhái, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, dịch vụ tài chính, đầu tư, tiền ảo và tín dụng đen… Hình thức quảng cáo phổ biến nhất là tự đăng tin bài, livestream bằng tài khoản mạng xã hội (MXH) có đông người theo dõi của mình; hoặc xuất hiện trong các hình ảnh, video được nhãn hàng phát tán, chạy quảng cáo rộng rãi trên mạng, chủ yếu là trên MXH xuyên biên giới.
- Xử lý vi phạm chưa triệt để, chủ yếu là do:
+ Luật Quảng cáo năm 2012 chưa có quy định về trách nhiệm của người nổi tiếng, người có ảnh hưởng, KOLs khi tham gia quảng cáo. Do đó, chưa có ràng buộc đối với người nổi tiếng, người có ảnh hưởng, KOLs trong trường hợp nội dung quảng cáo là không đúng sự thật hoặc yêu cầu họ phải tìm hiểu về công dụng, tính năng, nguồn gốc, xuất xứ của sản phẩm, dịch vụ và có trách nhiệm về các nội dung mình quảng cáo.
+ Chế tài xử phạt thấp, chưa đủ tính răn đe so với thu nhập từ quảng cáo phi pháp mang lại.
Bộ TTTT đang triển khai các giải pháp như:
- Tăng cường kiểm tra và xử lý vi phạm đối với nghệ sĩ và KOLs: Bộ sẽ tiếp tục đẩy mạnh việc giám sát, xử lý nghiêm những nghệ sĩ, KOLs quảng cáo sai sự thật, đồng thời đăng tải thông tin công khai về các trường hợp vi phạm trên các phương tiện thông tin đại chúng để cảnh báo người dân.
- Tập trung rà quét, phát hiện và xử lý các quảng cáo sai sự thật, tập trung trên Facebook, YouTube, TikTok; Yêu cầu Facebook, Google, TikTok tuân thủ các quy định của pháp luật Việt Nam về quảng cáo, chặn gỡ các quảng cáo sai sự thật theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền, tập trung vào nhóm sản phẩm thuốc, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, không cho phép quảng cáo khi chưa được cơ quan chuyên ngành về y tế cấp phép, xác nhận nội dung quảng cáo; đồng thời, xây dựng các thuật toán AI để chủ động rà quét, gỡ bỏ triệt để quảng cáo và tài khoản quảng cáo có vi phạm .
- Tích cực, chủ động phối hợp với các bộ, ngành như: Bộ Y tế, Bộ Công Thương để kiểm tra, giám sát nội dung quảng cáo thuộc các lĩnh vực chuyên ngành nhằm đảm bảo tính hợp pháp và an toàn cho người tiêu dùng, theo quan điểm Bộ, ngành nào quản lý lĩnh vực nào trong đời thực thì quản lý lĩnh vực đó trên không gian mạng; phối hợp với Bộ Tài chính để tăng cường quản lý thuế.
- Triển khai đề án đầu tư xây dựng hệ thống giám sát không gian mạng áp dụng công nghệ AI để rà quét nội dung, hình ảnh, video để phát hiện quảng cáo vi phạm.
- Đề xuất bổ sung trách nhiệm xác thực thông tin quảng cáo và đảm bảo nội dung quảng cáo minh bạch, an toàn của người nổi tiếng, KOLs vào Luật sửa đổi, bổ sung Luật Quảng cáo: phân biệt nội dung quảng cáo và nội dung thông thường; thông báo cho người xem về việc đang thực hiện quảng cáo; tuân thủ quy định về pháp luật về quảng cáo và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; Bổ sung thêm các chế tài xử phạt để đảm bảo tính răn đe như: tăng mức phạt, thu hồi Giấy phép, truy thu thu nhập từ việc quảng cáo phi pháp, cấm hoạt động trong lĩnh vực quảng cáo.
- Phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch triển khai quy trình xử lý vi phạm đối với nghệ sĩ, người nổi tiếng quảng cáo sai sự thật, theo hướng: (1) Xử phạt vi phạm hành chính theo quy định pháp luật; (2) Hạn chế biểu diễn, phát sóng, đăng tải, sử dụng hình ảnh trên báo chí, Đài phát thanh truyền hình, trên môi trường mạng theo Quy trình thí điểm đã ban hành.
- Tổ chức tập huấn, phổ biến kiến thức pháp luật cho người nổi tiếng, KOLs, người có ảnh hưởng để tăng cường ý thức trách nhiệm khi tham gia quảng cáo trên mạng.
- Tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng: Thông qua các chiến dịch truyền thông, Bộ sẽ nâng cao nhận thức người dân, giúp họ biết cách nhận diện quảng cáo sai sự thật và cẩn trọng hơn khi lựa chọn sản phẩm dựa trên các quảng cáo của người nổi tiếng.
Trên đây là nội dung trả lời của Bộ Thông tin và Truyền thông đối với kiến nghị của cử tri tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, trân trọng gửi tới Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu để trả lời cử tri./.
