Theo Cục Báo chí, bộ Chỉ số đánh giá, đo lường mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí dùng để theo dõi, đánh giá hiện trạng thực hiện chuyển đổi số hàng năm của cơ quan báo chí; so sánh và xếp hạng mức độ chuyển đổi số của cơ quan báo chí; so sánh giữa các năm với nhau.
Qua đánh giá, đo lường bằng bộ chỉ số này có thể thấy được các điểm mạnh cần phát huy, điểm yếu cần khắc phục, cung cấp thông tin hỗ trợ cho cơ quan báo chí và các cơ quan liên quan thực hiện giải pháp chuyển đổi số phù hợp, nhằm hoàn thành những mục tiêu đã đặt ra tại "Chiến lược chuyển đổi số báo chí đến năm 2025, định hướng đến năm 2030".
Bộ Chỉ số gồm 5 trụ cột, 10 chỉ số thành phần và 43 tiêu chí. Tổng điểm đánh giá đạt tối đa là 100. Trong đó, thang điểm tối đa của các trụ cột là: Chiến lược 18 điểm; Hạ tầng số, nền tảng số và an toàn thông tin 24 điểm; Sự đồng nhất về tổ chức và chuyên môn 20 điểm; Độc giả, khán giả, thính giả 23 điểm; Mức độ ứng dụng công nghệ số 15 điểm.
Theo Cục Báo chí, việc đánh giá, đo lường mức độ trưởng thành chuyển đổi số của các cơ quan báo chí trước hết thực hiện theo từng tiêu chí, sau đó tính theo từng chỉ số thành phần/trụ cột. Mỗi trụ cột/chỉ số thành phần sẽ có các tiêu chí và điểm tối đa tương ứng.
Để đảm bảo đánh giá toàn diện và khách quan, Bộ TT&TT đã thành lập Hội đồng thẩm định. Hội đồng này thực hiện rà soát, đối chiếu, kiểm tra số liệu các cơ quan báo chí cung cấp để đánh giá, xếp hạng. Căn cứ theo kết quả thẩm định, điểm đánh giá từng tiêu chí của cơ quan báo chí có thể được điều chỉnh.
Đối với các tiêu chí do cơ quan báo chí cung cấp số liệu, nếu đơn vị không cung cấp được thông tin, số liệu báo cáo đối với tiêu chí nào thì giá trị điểm tương ứng có thể bị chấm là 0.
Kết quả đánh giá, xếp hạng là cơ sở để các cơ quan báo chí theo dõi lộ trình thực hiện chuyển đổi số hằng năm, phản ánh bức tranh rõ nét hơn về tình hình ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin của đơn vị.
Theo Cục Báo chí, năm 2024 có 351 cơ quan báo chí hoàn thành chương trình tập huấn; 282 đơn vị thực hiện đánh giá, đo lường.
Cụ thể, khối báo Trung ương có 40 đơn vị; khối báo địa phương có 62 đơn vị; khối tạp chí Trung ương và địa phương 48 đơn vị; khối tạp chí khoa học 67 đơn vị; khối đài phát thanh, truyền hình 65 đơn vị.
Kết quả có 28 cơ quan báo chí đạt mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí ở mức xuất sắc (tăng 6,27% so với năm 2023), 65 đơn vị đạt mức độ tốt, 55 đơn vị đạt mức khá, 25 đơn vị trung bình và có 109 đơn vị ở mức yếu.
Với 28 cơ quan báo chí đạt mức xuất sắc, khối báo Trung ương có 10 đơn vị, khối báo địa phương có 8 đơn vị, khối đài phát thanh, truyền hình có 10 đơn vị. Hai khối tạp chí Trung ương và địa phương, khối tạp chí khoa học không có đơn vị nào đạt xuất sắc.
Chuyển đổi số báo chí năm 2024 vượt chỉ tiêu đặt ra
Cục Báo chí đánh giá dù chỉ 32,30% cơ quan báo chí tham gia khảo sát nhưng có nhiều báo đài lớn - chiếm hơn 90% thị phần người đọc, xem, nghe và 90% thị phần quảng cáo trên báo đài cả nước.
Còn 38,65% cơ quan báo chí đánh giá đạt mức trưởng thành chuyển đổi số ở mức yếu tập trung nhiều ở khối tạp chí khoa học (47,71%), khối tạp chí Trung ương và địa phương (22,02%). So với năm 2023, mức yếu của cả nước năm nay giảm 24,35%.
Cũng theo đánh giá của Cục Báo chí, nhận thức về tầm quan trọng chuyển đổi số báo chí của lãnh đạo các đơn vị đã được nâng cao so với năm 2023. Ngoài việc xây dựng chiến lược/kế hoạch/chương trình tổng thể/giai đoạn thì có gần một nửa cơ quan báo chí đã xây dựng kế hoạch/chương trình hành động hằng năm về chuyển đổi số báo chí của đơn vị (49,65%).
So với năm 2023, năm nay số cơ quan báo chí bắt đầu thực hiện thu phí tăng 10,92%; tỷ lệ cơ quan báo chí doanh thu tăng so với năm trước liền kề chiếm 36,17% (báo chí có thu phí năm 2024 là 13,48%; năm 2023 là 2,56%).
Có 40,78% cơ quan báo chí quan tâm đến việc nâng cao trải nghiệm cho độc giả, khán giả, thính giả - tăng 24,66% so với năm 2023.
Cũng qua số liệu khảo sát có thể thấy năm nay, số lượng độc giả, khán giả, thính giả trung thành và mới có tỷ lệ tăng. Nhiều đơn vị đã quan tâm đúng mức đến việc đảm bảo an toàn thông tin và bảo vệ bản quyền tác phẩm báo chí trên không gian mạng.
Cục Báo chí đánh giá so với chỉ tiêu đặt ra thì chuyển đổi số báo chí năm 2024 đạt vượt mức. Mục tiêu năm 2025 là tỉ lệ đơn vị chuyển đổi số báo chí ở mức yếu, trung bình giảm còn 40%, mức khá - tốt tăng lên 50% và mức xuất sắc là 10%./.