Ông Dương Văn Phi bên tủ sách của mình.
Cuối năm 1959, thầy giáo trẻ Dương Văn Phi tình nguyện xung phong lên Hà Giang dạy học. Miệt mài công tác trên đó đến năm 1976, thầy Phi chuyển về Phòng Giáo dục huyện Thường Tín, tỉnh Hà Tây (nay là TP Hà Nội). Hành trang thầy mang theo là những cuốn sách. Khi về nhà, sách được xếp lại ngay ngắn trên giá. Sau này, ông dành một phần lương của mình để mua sách và coi đó là món ăn tinh thần bổ ích mỗi ngày. Biết ông đam mê sách, bạn bè, đồng nghiệp gửi tặng nhiều cuốn sách hay. Vợ ông cũng là giáo viên nên có nhiều loại sách khác nhau. Bà vui vẻ ủng hộ ông để số đầu sách ngày một nhiều lên. Vậy là căn phòng vừa là nơi làm việc vừa là chỗ trưng bày sách. Mỗi cuốn sách đến tay, ông đều cất giữ cẩn thận. Ông phân loại thành từng mục như sách lý luận, lịch sử, văn học nghệ thuật, tài liệu tham khảo, giáo trình... Phòng đọc sách của ông trở thành nơi đón nhiều đồng nghiệp, học trò đến mượn sách, tài liệu phục vụ quá trình giảng dạy, học tập.
Không chỉ quý sách, ông còn rất yêu thơ. Trên giá sách, ông trưng bày những tập thơ do mình sáng tác như: “Níu lại thời gian”, “Lóng lánh một hồn thơ”, “Duyên thơ”... Tính đến nay, ông đã có gần 1.000 bài thơ ca ngợi quê hương, đất nước, tâm sự tuổi già, răn dạy con cháu... Ngoài ra, ông còn dịch các bài thơ chữ Hán, bình thơ, tìm hiểu lịch sử địa phương, lịch sử ngành giáo dục. Các bài viết đều được ông tập hợp lại thành sách lưu trữ để tham khảo, nghiên cứu. Ông Dương Văn Phi chia sẻ: “Sách đối với tôi không chỉ là người bạn đồng hành trong quá trình công tác mà còn hữu ích trong việc cải thiện sức khỏe, trí nhớ. Tuổi già nếu không chịu khó vận động, suy nghĩ thì càng nhanh lão hóa. Vậy nên tôi đã chọn đọc sách, báo, viết tài liệu”.
Dù tuổi cao nhưng ông vẫn cần mẫn bên những chồng sách rồi đọc, viết. Ông quan niệm rất tích cực về tuổi già: “Cái già xồng xộc tới kia rồi/ Thây kệ nó về lão cứ tươi/ Núi cao đâu cản người leo núi/ Trời rộng sao ngăn núi và trời”. Vì thế đều đặn sớm tối, ông tập dưỡng sinh, đọc sách, làm thơ. Tinh thần ham học hỏi, trân quý từng trang sách, thái độ sống lạc quan của ông Phi đã lan tỏa đến con cháu trong gia đình. Mỗi dịp Tết đến hay sinh nhật con cháu trong nhà, ông đều mừng tuổi, tặng quà bằng sách và thơ những mong con cháu học hành tấn tới. Chẳng thế mà gia đình ông có 4 người con đều là giáo viên, hai cháu có bằng cao học.
Ông Phi coi những cuốn sách là tài sản quý thế nhưng không giữ cho riêng mình mà luôn mong muốn có nhiều người tìm đọc. Cánh cửa phòng ông luôn rộng mở đón bằng hữu đến giao lưu để tuổi già có thêm niềm vui. Biết tiếng, bạn bè, bà con lối xóm lúc rảnh rang đến nhà ông mượn sách vừa đọc vừa bình giúp mở mang tri thức, kinh nghiệm, vốn sống. Tủ sách của người thầy giáo già Dương Văn Phi thực sự hữu ích, góp phần lan tỏa niềm yêu thích đọc sách ở làng quê.
