Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá đã quy định chặt chẽ khu vực, cơ chế xử phạt, cơ quan chịu trách nhiệm xử phạt đối với hành vi hút thuốc nơi công cộng. Nhưng đến nay, việc xử phạt chưa mang lại nhiều hiệu quả tích cực. Tại một số địa điểm như: Bến xe, trường học, bệnh viện dù đã có biển cấm hút thuốc lá nhưng dường như nhiều người chẳng mấy quan tâm. Tình trạng hút thuốc vẫn diễn ra công khai. Nơi chứng kiến nhiều người hút thuốc nhất là nhà chờ và khu xếp chỗ.
Tại nhiều nhà hàng, khách sạn, khu chung cư, thương mại dịch vụ, thậm chí cả trong các cơ sở y tế, khu vui chơi giải trí của trẻ em... thì việc có người hút thuốc vẫn không phải là hiếm, ngay cả ở những khu vực đã treo biển cấm hút thuốc lá. Thông thường các cơ sở này cũng chỉ có thể cử người đến nhắc nhở, thậm chí mời ra đối với những người hút thuốc không đúng chỗ. Còn theo cơ quan có thẩm quyền thì việc xử phạt hành vi hút thuốc lá nơi công cộng không dễ bởi việc hút thuốc chỉ diễn ra trong thời gian ngắn và người hút không cố định thời gian.
Chị H – Quận Hai Bà Trưng cho biết, chị thường cho con đi dạo trên phố đi bộ Hồ Gươm cuối tuần. Chị đã nhiều lần chứng kiến và phải ngửi mùi thuốc lá tại đây. “Hôm đó, tôi đang chăm chú xem một dàn nhạc dân tộc biểu diễn thì ngửi thấy mùi thuốc lá. Nhìn quanh, tôi thấy một thanh niên đứng cách đó vài bước đang thản nhiên vừa xem biểu diễn vừa hút thuốc và vô tư nhả khói, trong khi xung quanh có rất nhiều người. Rất nhiều người tỏ ra khó chịu và tránh ra xa. Thậm chí trong lúc dạo bước quanh hồ, thỉnh thoảng tôi vẫn bắt gặp một số nhóm thanh niên vừa đi vừa hút thuốc rất thản nhiên”.
Anh T công tác ở một cơ quan nhà nước vốn là người hút thuốc lá. Anh cho biết thực tế còn nhiều nam giới ở cơ quan hút mặc dù đã có biển cấm hút thuốc tại cơ quan. Anh cho biết anh hút thuốc ở mọi nơi, chỗ nào vắng người thì hút chứ không để ý có biển cấm hút. Anh T vẫn nghĩ đơn thuần là cơ quan tự làm biển cấm để hạn chế hút thuốc chứ không nghĩ rằng trong Luật đã quy định cấm hút thuốc tại cơ quan.
Trên thực tế, khi lưu thông trên đường, không khó để có thể chứng kiến cảnh người dân tham gia giao thông hút thuốc. Taxi đỗ ven đường cũng tranh thủ hút, mở cửa kính và giơ tay ra ngoài để khói bay và vẩy tàn xuống đường. Khi dừng đèn đỏ cũng có người tranh thủ châm một điếu mặc dù xung quanh có hàng trăm phương tiện chen nhau dừng đèn đỏ tại các nút giao thông và thản nhiên nhả khói thẳng vào những người xung quanh.
Không chỉ hút thuốc lá ở những nơi công cộng ngoài trời, tại bệnh viện, bến xe, trụ sở các cơ quan…, tình trạng thản nhiên hút thuốc cũng diễn ra phổ biến dù có bảng cấm. Tại các bệnh viện, ở một số vị trí ở hành lang và khuôn viên bệnh viện, nhiều người vô tư hút thuốc. Bị nhân viên bảo vệ nhắc nhở, có người dụi điếu thuốc rồi đi nơi khác hút tiếp.
Thực tế còn rất nhiều người vi phạm luật phòng chống tác hại của thuốc lá, hút thuốc lá ở mọi nơi, kể cả những nơi có biển cấm. Ngoài số ít còn có những người không hiểu biết thì đa số là do ý thức của người hút cùng với việc xử phạt vẫn còn bị xem nhẹ.
