Thực thi môi trường không khói thuốc trong nhà hàng

Theo các chuyên gia y tế, khói thuốc lá chính là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư trong đó có ung thư phổi và hút thuốc lá thụ động thậm chí còn độc hại hơn rất nhiều nên thực thi môi trường không khói thuốc chính là để đảm bảo quyền của mỗi người được hít thở bầu không khí sạch.

 

Theo bác sĩ Phạm Thị Hoàng Anh, Giám đốc Tổ chức HealthBridge Canada tại Việt Nam, nhà hàng là một trong những địa điểm công cộng bị ô nhiễm khói thuốc thụ động cao nhất ở nước ta. Theo Điều tra tình hình sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành Việt Nam, tỷ lệ người không hút thuốc lá phơi nhiễm với khói thuốc lá thụ động tại các nơi công cộng ở nước ta lên tới 84,9% (năm 2010) và 80,7% (năm 2015).

 

Đánh giá thực trạng thực thi nhà hàng không khói thuốc giai đoạn 2015 - 2016, đồng chí Nguyễn Hạnh Nguyên, cán bộ chương trình phòng, chống tác hại thuốc lá, Tổ chức HealthBridge Canada tại Việt Nam nhấn mạnh, theo điều tra toàn cầu về sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành (GATS) năm 2015 ở Việt Nam, nhà hàng ăn uống là một trong những nơi chịu ảnh hưởng của khói thuốc nhiều nhất (80,7%). Đây là thực trạng đáng báo động. Việc đánh giá thực trạng thực thi nhà hàng không khói thuốc là cần thiết.

 

Tác hại của khói thuốc lá đối với nhà hàng cũng không ít. Trước hết là tổn hại sức khỏe nhất là với nhân viên và khách; tăng ngày nghỉ làm của nhân viên do mắc các bệnh liên quan đến hút thuốc. Tiếp đó là tổn hại về kinh tế do khói thuốc lá ảnh hưởng xấu tới sức hấp dẫn của nhà hàng, làm tăng nguy cơ cháy nổ.

 

Việc thực hiện nhà hàng không khói thuốc sẽ giảm các thiệt hại kinh tế cho nhà hàng (như: giảm chi phí vệ sinh môi trường, bảo trì đồ đạc, giảm nguy cơ cháy nổ, bảo đảm sức khoẻ cho nhân viên,...); việc tạo dựng hình ảnh một nhà hàng, khách sạn sang trọng, văn minh, lịch sự, an toàn góp phần làm tăng sự hài lòng, thu hút nhiều khách hơn và tăng lợi nhuận cho nhà hàng.

 

Từ đó, bà Hoàng Anh đề cập tới 8 tiêu chí để xây dựng nhà hàng không khói thuốc bao gồm: Có nội dung hoặc biển báo cấm hút thuốc lá trong nhà hàng; Không có gạt tàn, bật lửa trên bàn; Không có hiện tượng hút thuốc lá và không có đầu mẩu thuốc lá trong nhà hàng; Không bán thuốc lá trong nhà hàng; Không quảng cáo, khuyến mại và tiếp thị thuốc lá trong nhà hàng; Không nhận hỗ trợ trực tiếp hoặc gián tiếp của công ty thuốc lá hay các tổ chức liên quan đến công ty thuốc lá; Thường xuyên nhắc nhở khách hàng không hút thuốc lá trong nhà hàng; Có hình thức xử phạt với nhân viên hút thuốc lá trong nhà hàng.

 

Tuy nhiên Luật quy định rất rõ nhưng không phải nhà hàng nào cũng làm được. Theo điều tra gần đây của tổ chức HealthBridge Canada tại 195 nhà hàng trên địa bàn Hà Nội, chỉ có 44% nhà hàng có thực thi quy định.

 

Theo bà Phan Thị Hải (PGĐ Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá, Bộ Y tế), quy định của Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá thì chúng ta mong muốn tất cả các khu vực trong nhà của các nhà hàng, khách sạn đều là môi trường không khói thuốc và việc chưa thực hiện được 100% môi trường không khói thuốc trong các nhà hàng, khách sạn còn do một số nguyên nhân. Thứ nhất, mặc dù chúng ta đã tăng cường công tác truyền thông trong một thời gian khá dài, tuy nhiên, trong thực tế cho thấy một số chủ nhà hàng, khách sạn chưa biết được việc cấm thuốc lá khu vực trong nhà tại nhà hàng, cũng như các chủ nhà hàng, khách sạn này còn có tâm lý e sợ mất khách nên đành phải chiều khách hàng. Thứ hai, thuốc lá là một sản phẩm gây nghiện, do vậy khi người hút thuốc thèm thuốc thì họ sẵn sàng hút ở bất cứ nơi nào mặc dù chúng ta đã có quy định cấm. Thứ ba, những người không hút thuốc thì không có thái độ rõ ràng phản đối khi mà có người khách hút thuốc bên cạnh mình.

 

 

Bà Nguyễn Thị Tô Hà – Phó Phòng Y tế quận Cầu Giấy (Hà Nội), cho biết để thực hiện mô hình nhà hàng không khói thuốc, Phòng Y tế quận đã mời các chủ nhà hàng đến để tập huấn về mô hình này và tổ chức ký cam kết. Hiện tại ở địa bàn quận có 250 nhà hàng và đã có 120 nhà hàng ký cam kết cấm hút thuốc lá hoặc có khu vực cho người hút thuốc lá riêng...

 

Một số nhà hàng họ không mặn mà bởi vì họ sợ mất mỹ quan khi treo biển cấm hút thuốc hoặc sợ giảm doanh thu. Thời gian qua, trong quá trình cơ quan liên ngành đi kiểm tra về an toàn thực phẩm ở các nhà hàng, nếu phát hiện các nhà hàng vẫn chưa thực hiện mô hình nhà hàng không khói thuốc đều bị nhắc nhở để họ biết được việc không thực hiện này là vi phạm Luật Phòng chống tác hại thuốc lá.

 

Cùng quan điểm này, Bác sĩ Ngô Thị Thu Hương, Trưởng Phòng Y tế quận Hoàn Kiếm, cần tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến rộng rãi bằng nhiều hình thức phong phú, đa dạng về tác hại của việc sử dụng thuốc lá, lợi ích của việc thực hiện môi trường không khói thuốc, tổ chức các đợt tuyên truyền cao điểm trong Tuần lễ Quốc gia không khói thuốc và Ngày Thế giới không thuốc lá 31/5, tổ chức tập huấn các mô hình không khói thuốc, trọng tâm là mô hình nhà hàng không khói thuốc và khu du lịch không khói thuốc trên địa bàn.

 

Một giải pháp khác cũng được bà Cao Thị Hoa, Trưởng Phòng Y tế quận Hai Bà Trưng đề xuất đó là cần tổ chức những đợt truyền thông nhóm nhỏ, hướng dẫn cho các nhà hàng các kỹ năng thuyết phục khách hàng và không tạo điều kiện thuận lợi cho khách có cơ hội hút thuốc như để gạt tàn, có biển cấm,...

 

Bên cạnh đó, cần tiếp tục đẩy mạnh công tác phối hợp giữa các cơ quan quản lý với Mặt trận Tổ quốc, các ban ngành, đoàn thể, các cơ quan, đơn vị liên quan trong việc tuyên truyền, giám sát việc thực hiện các quy định phòng, chống tác hại thuốc lá và triển khai mô hình nhà hàng, khu du lịch không khói thuốc…